Yeryüzünde böbürlenerek gezenlerin, zulüm ve haksızlıkla başkalarını ezenlerin, Allah'ın ayetlerine karşı kibirlenenlerin o sahte saltanatlarını yerle bir eden, onları hak ettikleri aşağı mertebelere indiren Yüce Rabbimizin o adalet tecellisi olan ismi: El-Hâfıd (Celle Celâlühû). Bu mübarek Esma, O'nun kibir ve tuğyan sahiplerini alçaltan, derecelerini düşüren, ilahi adaletini her durumda tecelli ettiren sonsuz kudretini ifade eder. El-Hâfıd ismi, genellikle hikmetle dilediğini yükselten Er-Râfi' ismiyle birlikte anılır; zira O, hem alçaltır hem yükseltir ve bu, O'nun mutlak adaletinin ve kâinattaki ilahi dengenin bir gereğidir. Gelin, El-Hâfıd isminin o heybetli ama adil tecellilerinde, kibirden sakınmanın ve tevazuya sığınmanın hikmetini tefekkür edelim.
El-Hâfıd Ne Anlama Gelir? Kibri Kırıp Alçaltan, Dereceleri Düşüren İlahi Adalet
El-Hâfıd: Arapça "hafd" (خفض) kökünden gelir. "Hafd", 'alçaltmak, indirmek, kısmak, aşağı çekmek' gibi anlamlar taşır. El-Hâfıd ismi ise bu fiilleri hikmetiyle ve adaletiyle gerçekleştiren Zât demektir:
- Alçaltan, Dereceleri Düşüren: Kibirlerinden, zulümlerinden veya isyanlarından dolayı hak edenleri (bireyler, toplumlar veya fikirler) bulundukları yüksek mevkilerden veya itibardan aşağı indiren, derecelerini düşüren.
- Kâfirleri ve Zalimleri Zelil Eden: Allah'a ve emirlerine karşı gelenleri, O'nun kullarına zulmedenleri bu dünyada veya ahirette zillete ve hüsrana uğratan.
- Gurur ve Kibri Kıran: Boş bir gurura kapılanların, kendilerini dev aynasında görenlerin bu sahte büyüklüklerini boşa çıkaran, onlara acziyetlerini hatırlatan.
- Batılı Alçaltıp Hakkı Yücelten: Yalanı, yanlışı, batıl inanç ve ideolojileri değersiz kılıp alçaltan, buna mukabil hakkı ve hakikati ise yücelten (Er-Râfi' ismiyle birlikte).
El-Hâfıd olan Allah'ın "alçaltması", asla keyfi bir aşağılama veya nedensiz bir cezalandırma değildir. O'nun bu fiili, daima ilahi adalet, hikmet ve kâinattaki denge prensiplerine dayanır. Kibir ve zulüm nasıl yükselmeyi hak etmiyorsa, El-Hâfıd da onları layık oldukları yere indirir.
Kur'an'da El-Hâfıd ve Er-Râfi': Yükselten de Alçaltan da Yalnızca O'dur
Kıyamet gününü tasvir eden Vâkıa Suresi'nde şöyle buyrulur: "(O), alçaltıcıdır, yükselticidir (Hâfıdatun Râfi'ah)." (Vâkıa Suresi, 56/3). Bu ayet, dünyada kibirlenip yükselenlerin ahirette nasıl alçaltılacağını, dünyada ise iman edip tevazu gösterenlerin nasıl yüceltileceğini ifade eder. Allah Teâlâ, dilediğini Kendi adalet ve hikmetiyle alçaltır (El-Hâfıd), dilediğini de yine Kendi lütuf ve keremiyle yükseltir (Er-Râfi').
Kimler ve Ne Alçalır? El-Hâfıd İsminin Tecellilerindeki İlahi Hikmetler
El-Hâfıd isminin tecellisi, genellikle şu durumlar ve varlıklar üzerinde görülür:
- Kibir ve Gurur Sahipleri: Kendilerini başkalarından üstün gören, Allah'a karşı büyüklük taslayanlar.
- Zalimler ve Müstekbirler: Başkalarına haksızlık yapan, güçleriyle insanları ezen ve yeryüzünde bozgunculuk çıkaranlar.
- Allah'ı ve Emirlerini İnkâr Edenler: Hakikate sırt çeviren, peygamberleri yalanlayan ve ilahi mesajlara karşı direnenler.
- Batıl İnançlar ve Sahte Değerler: Hakikate dayanmayan, insanları aldatan ve Allah'tan uzaklaştıran her türlü yanlış düşünce ve ideoloji.
- Geçici Dünyevi Makam ve Mevkiler: Eğer bunlar kibir, zulüm veya gaflete sebep oluyorsa, Allah dilediği zaman bu tür dünyevi payeleri sahiplerinin elinden alarak onları "alçaltabilir".
Bu "alçaltma", bazen dünyada bir ibret olarak, bazen de ahirette nihai bir adalet tecellisi olarak gerçekleşir.
El-Hâfıd Zikrinin Faziletleri: Zulümden Korunmak, Nefsi Terbiye Etmek ve Adalete Sığınmak
Rabbimizin bu celalli ama adil ismini zikretmek, O'nun adaletine sığınmak, zalimlerin şerrinden korunmak ve en önemlisi kendi nefsimizdeki kibir ve gurur tohumlarını kurutmak için bir vesiledir. Zikirde aslolan, Allah'ın mutlak adaletine ve her şeyi hikmetle yaptığına tam bir imandır.
- Zalimlerin Zulmünden ve Düşmanların Şerrinden Korunmak İçin: Bir kimse, kendisine zulmeden birinin veya bir düşmanın şerrinden emin olmak, onun haksızlığının son bulması ve ilahi adaletin tecellisi niyetiyle her gün 500 defa (veya ebced değeri olan 1481 defa) "Yâ Hâfıd" zikrine devam edebilir. Niyet, asla kişisel intikam değil, korunma ve hakkın yerini bulması olmalıdır.
- Haklı Bir İsteğin Kabulü İçin: Meşru ve haklı bir dileğin kabulü, zor bir işin kolaylaşması niyetiyle 70 defa bu ismi zikretmenin faydalı olabileceği belirtilir.
- Güçlü Bir Haksızlıkla Mücadelede İlahi Yardım İçin: Bazı kaynaklarda, çok zor durumda kalındığında ve büyük bir haksızlıkla karşılaşıldığında, adaletin tecellisi ve zulmün son bulması niyetiyle üç gün oruç tutup her gün yüksek sayılarda (örneğin, bazı alimler 70.000 gibi sayılar zikretmişse de, daha makul sayılarla veya kişinin takati nispetinde) "Yâ Hâfıd" zikredilmesinin bir vesile olabileceği belirtilmiştir. Bu tür uygulamalarda ihlas ve Allah'a tam teslimiyet esastır; sonuç her zaman O'nun takdirindedir.
- Nefsin Kibrini Kırmak ve Tevazu Kazanmak İçin: Bu ismi şerifi tefekkür ederek zikretmek, kişinin kendi acziyetini ve Allah'ın sonsuz büyüklüğünü idrak etmesine, böylece nefsindeki kibir ve gurur eğilimlerini "alçaltmasına" yardımcı olur.
Çok Önemli Bir Uyarı: El-Hâfıd gibi celalli isimlerin zikrinde, niyetin son derece saf ve Allah rızasına uygun olması hayati önem taşır. Başkalarına zarar verme, beddua etme veya haksız bir üstünlük kurma gibi niyetlerle bu tür zikirler yapmak kesinlikle doğru değildir ve manevi sorumluluk getirir. Amaç, daima adalete sığınmak, zulmün ortadan kalkmasını dilemek ve nefsi terbiye etmektir. Ehil bir âlimden veya manevi bir rehberden tavsiye almak her zaman en güvenli yoldur.
El-Hâfıd İsminin Ebced Değeri ve Adaletin Sayısal Dengesi
El-Hâfıd (الخافض) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 1481'dir. Bazı ebced alimleri ise bu değeri 889 olarak da hesaplamışlardır. Bu tür farklılıklar, hesaplama yöntemlerindeki bazı yorumlardan kaynaklanabilir. Bu sayılar, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde ve ismin ifade ettiği ilahi adaletin ve dengeleyici gücün sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin her fiilindeki hikmet ve adalet, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Hâfıd' Der? Adalet, Korunma, Tevazu ve Hakkın Yücelmesi Arayışı
"Yâ Hâfıd!" nidası, kulun zulüm ve kibir karşısında Allah'ın mutlak adaletine ve her şeyi hikmetle düzenleyen iradesine sığınmasıdır:
- Zulme ve Haksızlığa Uğrayanlar: Zalimin zulmünün son bulması, adaletin yerini bulması ve ilahi yardımın tecelli etmesi için.
- Kibir ve Gururdan Kurtulmak İsteyenler: Kendi nefsindeki veya başkalarındaki kibir ve gururun kırılması, tevazunun hâkim olması niyetiyle.
- Batılın Alçalıp Hakkın Yücelmesini Dileyenler: Yanlış ve zararlı düşüncelerin, ideolojilerin veya uygulamaların etkisiz hale gelmesi, hakikatin ve doğruluğun ise üstün gelmesi için.
- Allah'ın Adaletine Tam Teslimiyet Göstermek İsteyenler: Hayatta karşılaşılan ve hikmeti anlaşılamayan "alçaltıcı" gibi görünen durumlar karşısında, Allah'ın adaletine ve her şeyi bir denge içinde yaptığına iman ederek sabır ve rıza göstermek için.
Tefekkür Ufukları: El-Hâfıd İsmiyle Kibir ve Gururdan Arınmak, İlahi Adalete Güvenmek
El-Hâfıd ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir adalet anlayışı, tevazu ve Allah'a karşı sarsılmaz bir güven getirir:
- Kibrin Sonu Hüsrandır: Tarih boyunca nice kibirli imparatorlar, zalim yöneticiler ve kendini beğenmiş toplumlar, El-Hâfıd olan Allah'ın tecellisiyle alçaltılmış ve yok olup gitmişlerdir. Bu, kibirlenen herkes için bir ibrettir.
- Gerçek Yücelik Tevazudadır: Allah, kibirlenenleri alçaltırken, Kendisi için tevazu gösterenleri ise (Er-Râfi' ismiyle) yükseltir. Peygamberlerin ve salih kulların hayatı bunun en güzel örnekleridir.
- İlahi Adalet Mutlaka Tecelli Eder: Dünyada bazen zulmün ve haksızlığın devam ediyor gibi görünmesi, Allah'ın adaletinden şüphe etmemizi gerektirmez. El-Hâfıd olan O, her şeyi görmekte ve bilmektedir; zamanı geldiğinde adaletini mutlaka tecelli ettirecektir.
- Nefsin Hilelerine Karşı Uyanıklık: Şeytan ve nefis, insanı sürekli olarak kibir, gurur ve kendini beğenmişliğe sürüklemek ister. El-Hâfıd ismini tefekkür etmek, bu tür içsel düşmanlara karşı uyanık olmayı ve onlarla mücadele etmeyi öğretir.
- Her Durumda Allah'a Sığınmak: Hem "alçaltılma" korkusundan emin olmak hem de başkalarının zulmünden korunmak için yegâne sığınak El-Hâfıd ve Er-Râfi' olan Allah'tır. O'nun takdirine rıza göstermek, en büyük huzur kaynağıdır.
El-Hâfıd olan Rabbimiz, bizleri ve tüm inananları kibirden, zulümden ve her türlü alçaltıcı durumdan muhafaza eylesin. Adaletiyle hükmetsin ve bizleri daima Kendi rızası doğrultusunda yaşayan, tevazu sahibi kullarından kılsın.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
