Hayatın dönemeçlerinde, kararların eşiğinde, hangi yolun doğru, hangi seçimin hayırlı olduğunu bilemediğimiz anlarda, O'nun o şaşmaz hikmetine, o kusursuz rehberliğine ve o olgunluğa ulaştıran irşadına ne kadar da muhtacız... İşte O, Yüce Rabbimizin Er-Reşîd (Celle Celâlühû) ismidir. Bu mübarek Esma, O'nun kullarını her türlü işlerinde en doğru, en isabetli ve en hayırlı yola yönlendiren, onlara maddi ve manevi anlamda bir "rüşd" yani olgunluk, doğruluk ve isabetli karar verme yetisi bahşeden olduğunu ifade eder. Er-Reşîd ismi, bizlere O'nun rehberliğinin asla yanıltmayacağını, O'na sığınanların daima en doğru ve en güzel sonuca ulaşacağını müjdeler. Gelin, Er-Reşîd isminin o her şeyi en doğru şekilde yöneten ve en isabetli yola ileten ilahi irşadı altında, O'nun hikmetine teslim olmanın, her işimizde O'ndan rehberlik dilemenin ve bu idrakle hayatımızda "rüşd"e yani gerçek olgunluğa ulaşmanın derin manasını tefekkür edelim.
Er-Reşîd Ne Anlama Gelir? Doğru Yolu Gösteren, Olgunluğa Erdiren, Her İşi ve Her Hükmü İsabetli Olan, Mükemmel Rehber
Er-Reşîd: Arapça "rüşd" (رشد) kökünden gelir. "Rüşd", 'doğru yolu bulmak, isabetli karar vermek, olgunluğa erişmek, akıllıca ve doğru davranmak, hidayete ermek, iyi ve kârlı olanı seçmek' gibi çok kapsamlı ve olumlu anlamlar taşır. Er-Reşîd ismi ise bu sıfatları en kâmil, en mutlak ve en eşsiz manada Zâtında barındıran ve kullarına da bu "rüşd"ü lütfeden demektir:
- Doğru Yola İleten, Mükemmel Rehber (El-Hâdî Manasıyla Yakın Ama Daha Özel): Kullarını dünya ve ahiret saadetine ulaştıracak olan en doğru, en isabetli ve en hayırlı yollara yönlendiren. O'nun irşadı, sadece yolu göstermek değil, aynı zamanda o yolda doğru adımlar atmayı da içerir.
- Olgunluğa Erdiren: Kullarına akli, ruhi ve ahlaki anlamda bir olgunluk (rüşd) bahşeden, onları çocukça veya cahilce davranışlardan kurtarıp, basiretli ve hikmetli kararlar alabilen bireyler haline getiren.
- Her İşi ve Her Hükmü İsabetli ve Takdire Uygun Olan: Yaptığı her işte, verdiği her hükümde ve takdir ettiği her olayda tam bir isabet, doğruluk ve en yüce gayelere uygunluk bulunan. O'nun hiçbir işinde yanlışlık veya eksiklik olmaz.
- Kullarını Hayra ve Maslahata Yönelten: Onlar için neyin gerçekten hayırlı ve faydalı olduğunu en iyi bilen ve onları bu hayırlara yönlendiren.
Er-Reşîd olan Allah'ın irşadı, O'nun sonsuz ilmi (El-Alîm) ve hikmeti (El-Hakîm) ile tecelli eder. O, kullarını asla yanıltmaz ve onları daima en doğru ve en güzel olana sevk eder. Bu isim, El-Hâdî (yol gösteren) isminden daha özel bir anlam taşır; El-Hâdî genel olarak yolu gösterirken, Er-Reşîd o yolun en doğru, en isabetli ve en olgunluğa ulaştırıcı olanını tayin eder ve ona iletir.
Kur'an ve Sünnet Işığında Er-Reşîd: 'Rüşt' Kavramının ve İlahi İrşadın O Hayat Veren Önemi
Er-Reşîd ismi Kur'an-ı Kerim'de bu şekliyle doğrudan Allah'a nispet edilmese de, aynı kökten gelen "rüşd" (doğru yol, olgunluk, isabet) ve "irşâd" (doğru yola iletme) kavramları pek çok ayette geçer ve Allah Teâlâ'nın hidayet ve irşad ediciliği vurgulanır.
Örneğin, Kehf Suresi 10. ayette Ashab-ı Kehf'in duası şöyledir: "...Rabbimiz! Bize katından bir rahmet ver ve işimizde bizim için bir "reşed" (doğruluk ve başarı) hazırla." Yine Kehf Suresi 24. ayette, "...Umarım Rabbim beni bundan daha yakın bir "reşede" (doğruluğa ve başarıya) iletir." ifadesi geçer.
Hucurât Suresi 7. ayette ise, "...Allah size imanı sevdirdi ve onu kalplerinizde süsledi; küfrü, fâsıklığı ve isyanı ise size çirkin gösterdi. İşte onlar "râşidûn"dur (doğru yolda olanlar, olgunluğa erenler)." buyrularak, iman ve güzel ahlakın "rüşd"e ulaşmanın bir yolu olduğu belirtilir.
Peygamber Efendimiz (S.A.V) de dualarında sıkça Allah'tan "rüşd" yani doğruyu bulma, isabetli karar verme ve olgunluk talep etmiştir. Er-Reşîd ismi, daha çok hadislerde ve İslam alimlerinin Esma-ül Hüsna sıralamalarında yer alır.
İrşadın O Güzide Boyutları: Er-Reşîd'in Akla, Kalbe, Amellere ve Tüm Hayata Yön Veren O Eşsiz ve Hikmetli Rehberliği
Er-Reşîd olan Rabbimizin irşadı ve kullarına "rüşd" bahşetmesi, hayatın her alanında farklı ve hikmetli şekillerde tecelli eder:
- Akli Rüşd (Doğru Düşünme Yetisi): İnsana doğruyu yanlıştan, faydalıyı zararlıdan ayırt edebilme, mantıklı ve isabetli düşünebilme yeteneği vermesi.
- Kalbi Rüşd (İman ve Basiret): Kalbe iman nurunu yerleştirmesi, hakikati sezebilme (basiret) ve manevi olgunluğa ulaşabilme kabiliyeti vermesi.
- Amellerde Rüşd (Doğru ve Salih Davranış): Kişiyi Allah'ın rızasına uygun, faydalı ve doğru ameller işlemeye muvaffak kılması, onu yanlış ve zararlı davranışlardan koruması.
- Dünyevi İşlerde Rüşd (Başarı ve İsabet): Ticaret, eğitim, aile hayatı gibi dünyevi işlerde doğru kararlar alabilme, isabetli adımlar atabilme ve hayırlı sonuçlara ulaşabilme yeteneği vermesi.
- İlahi Rehberlik (Vahiy ve Peygamberler): İnsanlığa en büyük irşad, peygamberler ve ilahi kitaplar aracılığıyla gönderdiği hidayet rehberliğidir. Kur'an ve Sünnet, "rüşd" yolunun en açık haritalarıdır.
O'nun irşadına kulak veren ve O'ndan "rüşd" dileyen, hem dünyada hem de ahirette selamet ve başarıya ulaşır.
Er-Reşîd Zikrinin Faziletleri: Doğru ve İsabetli Kararlar Vermek, İşlerde Başarıya Ulaşmak, Manevi Olgunluk Kazanmak ve Kalbe Hikmet Nurunun Dolması
Rabbimizin bu her işi isabetli olan ve doğru yola ileten ismini zikretmek, O'nun şaşmaz rehberliğine sığınmak, O'ndan hikmet, basiret, feraset, doğru karar verme yetisi ve işlerimizde muvaffakiyet talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her fiilinin en doğru ve en hayırlı olduğuna tam bir iman ve O'nun irşadına hayranlık duymaktır.
- Bir İşin Sonucunun Hayırla Neticelenmesi ve Doğru Sezgi İçin: Önemli bir işin veya bir meselenin hayırlı bir şekilde sonuçlanması ve bu konuda kalbe bir ferahlık veya doğru bir sezgi (basiret) gelmesi niyetiyle, akşam ile yatsı arasında [zikir adedi, örneğin 1000 defa] "Yâ Reşîd" isminin zikredilerek Allah'ın yol göstericiliğine ve hikmetine sığınılmasının bir vesile olabileceği belirtilmiştir. Her durumda, sonuç Allah'ın takdirindedir ve O'ndan hayırlısını dilemek esastır.
- Mali Zarardan Korunmak ve İşlerin Düzenli Gitmesi İçin: Her gün düzenli olarak 514 defa "Er-Reşîd" ismini zikretmeye devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle maddi kayıplardan korunacağı, dünya ve ahiret işlerinin bir düzene gireceği ve hayırla sonuçlanacağı umulur.
- Anlaşılması Zor Konularda ve Kararsızlık Anlarında Rehberlik İçin: Bir konuda ne yapacağını bilemeyen, kararsız kalan veya bir meselenin içinden çıkamayan kişilerin "Yâ Reşîd" diyerek Allah'tan doğru yolu göstermesini ve isabetli bir karar vermesini dilemeleri tavsiye edilir.
- Hikmet ve İrfan Kazanmak, İlimde Derinleşmek İçin: Bu ismi şerifi zikretmek, kişinin ilim ve hikmet anlayışının artmasına, öğrendiklerinin ardındaki derin manaları kavramasına ve manevi olgunluğa (rüşd) ulaşmasına yardımcı olabilir.
Bir Not: Bu zikirlerle talep edilen her türlü rehberlik ve başarı, Allah'ın takdirine ve lütfuna bağlıdır. Kulun üzerine düşen, samimiyetle dua etmek, meşru sebeplere sarılmak, aklını ve tefekkürünü kullanmak ve O'nun Er-Reşîd olan sonsuz hikmetine ve yol göstericiliğine güvenmektir.
Er-Reşîd İsminin Ebced Değeri ve O Şaşmaz Doğru Yolun Sayısal İfadesi ve Rehberliği
Er-Reşîd (الرشيد) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 514'tür. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve Er-Reşîd isminin ifade ettiği doğru yolu gösterme, olgunluğa erdirme ve her işi isabetli olma sıfatının sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin irşadının ve hikmetinin enginliği, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Reşîd' Der? Doğru Karar, İsabetli Çözüm, Manevi Olgunluk, Hidayet ve Her İşte İlahi Rehberlik Arayışı
"Yâ Reşîd!" nidası, kulun hayatın her alanında, her kararında ve her adımında, en doğru yolu gösteren, en isabetli çözümleri ilham eden ve en kâmil olgunluğa ulaştıran Rabbine sığınması, O'ndan rehberlik, irşad ve "rüşd" talep etmesidir:
- Hayat Yolunda Doğru İstikameti Arayanlar: Dünya ve ahiret saadetine ulaştıracak olan sırat-ı müstakimi bulmak, o yolda sebat etmek ve sapkınlıklardan korunmak için.
- Önemli Kararlar Arifesinde Olan ve İsabetli Tercihler Yapmak İsteyenler: Eğitim, meslek, evlilik gibi hayati konularda veya günlük işlerde en doğru, en hayırlı ve en isabetli kararı verebilmek için ilahi bir rehberlik ve feraset arayanlar.
- İlim, Hikmet ve Manevi Olgunluk Peşinde Olanlar: Sadece bilgi sahibi olmakla kalmayıp, o bilginin özünü, hikmetini kavramak, olayların ardındaki derin manaları anlamak ve ruhen olgunlaşmak (rüşde ermek) isteyenler.
- Karmaşık Sorunlara Çözüm ve Zorluklara Karşı Çıkış Yolu Arayanlar: İçinden çıkamadığı problemlere, çözümü zor görünen meselelere Allah'ın Er-Reşîd olan hikmetiyle bir çıkış yolu, bir kolaylık ve isabetli bir çözüm bulmayı umanlar.
- Çocuklarının ve Sevdiklerinin Doğru Yolda Olmaları, Olgunlaşmaları İçin Dua Edenler: Sadece kendi irşadları için değil, aynı zamanda aile bireylerinin, çocuklarının ve tüm insanlığın doğru yolu bulması, imanla şereflenmesi ve ahlaken olgunlaşması için samimiyetle yalvaranlar.
Tefekkür Ufukları: Er-Reşîd İsmiyle Her İşte O'nun O Şaşmaz Rehberliğini Aramak, Kendi Kararlarımızda ve Hayatımızda "Rüşt"e Yani Gerçek Olgunluğa ve Doğruluğa Ulaşmaya Gayret Etmek, O'nun Takdirine Güvenmek
Er-Reşîd ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir basiret, isabetli karar verme yetisi, Allah'ın her işindeki mükemmelliğe hayranlık ve O'nun şaşmaz rehberliğine tam bir teslimiyet kazandırır:
- Her İşte ve Her Kararda En Doğru Rehber O'dur: Bizim aklımız ve bilgimiz ne kadar sınırlı olursa olsun, Er-Reşîd olan Rabbimizin ilmi ve hikmeti sonsuzdur. O, bizim için neyin en doğru, en hayırlı ve en isabetli olduğunu bizden daha iyi bilir. Bu nedenle her işimizde O'na danışmalı, O'ndan rehberlik dilemeliyiz.
- "Rüşd"e Ulaşmak Bir Gayedir: Mümin, sadece hidayete ermekle kalmaz, aynı zamanda "rüşd"e yani manevi, akli ve ahlaki olgunluğa, doğru ve isabetli karar verebilme yetisine ulaşmaya da gayret eder. Bu, Er-Reşîd olan Allah'ın bir lütfudur ve dua ile talep edilmelidir.
- El-Hâdî ve Er-Reşîd Birlikteliği: El-Hâdî genel olarak yolu gösterirken, Er-Reşîd o yolun en doğru, en isabetli ve en olgunluğa ulaştırıcı olanını tayin eder ve ona sevk eder. Bu iki isim, birbirini tamamlayan ilahi bir rehberlik sistemini ifade eder.
- İstişare ve Tevekkül Dengesi: Önemli kararlar alırken, ehil kişilerle istişare etmek sünnettir. Ancak son kararı verirken ve sonucu beklerken, Er-Reşîd olan Allah'a tevekkül etmek, O'nun rehberliğine güvenmek esastır.
- Her Olayda Bir İrşad ve Hikmet Aramak: Başımıza gelen her olayın, karşılaştığımız her durumun ardında Er-Reşîd olan Rabbimizin bize bir mesajı, bir dersi veya bir irşadı olabilir. Bu hikmetleri görmeye çalışmak, tefekkürümüzü derinleştirir.
Er-Reşîd olan Rabbimiz, bizleri Kendi şaşmaz rehberliğiyle daima doğru yola iletsin. Akıllarımıza ve kalplerimize "rüşd" yani olgunluk, basiret ve isabetli karar verme yetisi lütfetsin. Hayatımızın her alanında O'nun irşadına tabi olmayı, O'nun hikmetine güvenmeyi ve O'nun rızasına uygun bir şekilde yaşamayı cümlemize nasip eylesin.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
