İşlediğimiz sayısız hataya, unuttuğumuz nice şükre, bazen gafletle veya bilerek işlediğimiz günahlara rağmen bizleri hemen cezalandırmayan, bizlere tövbe kapılarını ardına kadar açık tutan, her isyana ve nankörlüğe karşı sonsuz bir sabır ve hilm ile muamele eden Yüce Rabbimizin o kuşatıcı ismi: Es-Sabûr (Celle Celâlühû). Bu mübarek Esma, O'nun kullarının günahları ve taşkınlıkları karşısında hemen gazaplanmayan, onlara mühlet veren, cezalandırmada acele etmeyen, her şeyi bir hikmet ve takdir ile yapan sonsuz sabır sahibi olduğunu ifade eder. Es-Sabûr ismi, bizlere O'nun rahmetinin ve müsamahasının ne kadar geniş olduğunu, O'nun sabrının ardında bizler için nice fırsatlar ve hayırlar gizli olabileceğini hatırlatır. Gelin, Es-Sabûr isminin o her şeyi kuşatan sabrı ve hilmi altında, O'nun sonsuz müsamahasına hayran kalmanın, bu sabırdan ders çıkarmanın ve kendi hayatımızdaki imtihanlara ve zorluklara sabırla yaklaşmanın derin manasını tefekkür edelim.
Es-Sabûr Ne Anlama Gelir? Sonsuz Sabrın Sahibi, Cezalandırmada Acele Etmeyen, Mühlet Veren, Öfkesini Tutan
Es-Sabûr: Arapça "sabr" (صبر) kökünden gelir. "Sabr", 'dayanmak, tahammül etmek, acele etmemek, sızlanmamak, bir şeyi sükûnetle beklemek, nefsi kötü arzulardan tutmak' gibi anlamlar taşır. Es-Sabûr ismi ise bu sıfatı en kâmil, en mutlak ve en eşsiz manada Zâtında barındıran demektir:
- Çok Sabırlı Olan: Kullarının isyanlarına, günahlarına ve nankörlüklerine karşı son derece sabırlı olan, hemen karşılık vermeyen.
- Cezalandırmada Acele Etmeyen (El-Halîm Manasıyla Yakın): Günah işleyen veya isyan eden kullarını hemen cezalandırmayan, onlara tövbe etmeleri, hatalarını düzeltmeleri için zaman ve fırsat tanıyan. O, mühlet verir.
- Öfkesine Hâkim Olan: Kudreti sonsuz olduğu halde, kullarının kusurları karşısında hemen gazaplanmayan, öfkesini belli etmeyen veya erteleyen. O'nun sabrı, bir acizlikten değil, sonsuz kudret ve hikmettendir.
- Her Şeyi Bir Vakte Kadar Erteleyen: Her işi ve her hükmü en uygun zamanda, Kendi belirlediği bir vakte kadar sabırla bekleten ve o zaman gelince gerçekleştiren.
- Kullarına Sabır Gücü Veren: İman eden ve Kendisine sığınan kullarına, zorluklar, musibetler ve imtihanlar karşısında dayanmaları, sabretmeleri için manevi bir güç ve metanet bahşeden.
Es-Sabûr olan Allah'ın sabrı, O'nun El-Halîm (yumuşak huylu, acele etmeyen), Et-Tevvâb (tövbeleri çok kabul eden) ve Er-Rahmân (çok merhametli) gibi diğer rahmet ve lütuf ifade eden isimleriyle de derin bir anlam bütünlüğü taşır. O'nun sabrı, kullarına olan rahmetinin ve onlara olan merhametinin bir tecellisidir.
Hadislerde Es-Sabûr: 'Allah'tan Daha Sabırlı Kimse Yoktur' O Eşsiz Peygamberî Beyan ve İlahi Hilmin İfadesi
Es-Sabûr ismi Kur'an-ı Kerim'de bu şekliyle doğrudan Allah'a nispet edilmese de, Allah Teâlâ'nın sabrı ve hilmi pek çok ayette vurgulanır. Peygamber Efendimiz (S.A.V) ise bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuştur: "Duyduğu ezaya Allah’tan daha çok sabreden kimse yoktur. İnsanlar O’na çocuk isnat ederler, O yine de onlara afiyet ve rızık vermeye devam eder." (Buhârî, Edeb, 71; Müslim, Sıfâtü'l-Münâfikîn, 49)
Bu hadis-i şerif, Allah Teâlâ'nın Es-Sabûr sıfatının ne kadar engin ve kuşatıcı olduğunu, kullarının en büyük nankörlüklerine ve isyanlarına karşı bile ne kadar sabırlı ve müsamahakâr olduğunu en güzel şekilde ifade eder. Es-Sabûr ismi, daha çok hadislerde ve İslam alimlerinin Esma-ül Hüsna sıralamalarında yer alır.
Sabrın O Derin Hikmetleri: Es-Sabûr'un Mühlet Vermesindeki İlahi Maksatlar, Tövbe Fırsatları ve İmtihan Sırları
Es-Sabûr olan Rabbimizin günahkârlara mühlet vermesinde ve cezalandırmada acele etmemesinde bizim için nice hikmetler, imtihanlar ve rahmet tecellileri gizlidir:
- Tövbe ve Islah İçin Fırsat Tanımak: Allah'ın sabrı, günah işleyen kullarına hemen ceza vermeyip, onlara pişman olmaları, tövbe etmeleri, hatalarını düzeltmeleri ve Rabbilerine dönmeleri için değerli bir zaman ve fırsat tanımasıdır.
- Hüccetin Tamamlanması (Delilin Ortaya Konması): Bazen insanlara mühlet verilmesi, onların kendi iradeleriyle iyiyi veya kötüyü seçmeleri, böylece ahirette hiçbir mazeretlerinin kalmaması içindir.
- Müminlerin Sabrının ve İmanının Sınanması: Zalimlerin veya inkârcıların bir süre refah içinde yaşamasına müsaade edilmesi, müminlerin sabrını, Allah'a olan güvenlerini ve hak yoldaki sebatlarını sınamak için bir imtihan olabilir.
- Hikmetinin Gereği Olarak En Uygun Vakti Beklemek: Allah, her işi en doğru zamanda ve en mükemmel şekilde yapar. Bazen bir cezanın veya bir yardımın ertelenmesi, O'nun sonsuz ilminde daha büyük bir hayra veya daha adil bir sonuca vesile olacak bir zamanlamanın gereğidir.
- Kullarına Hilm ve Sabır Ahlakını Öğretmek: Rabbimizin bize karşı olan sabrı, bizim de başkalarına karşı daha sabırlı, anlayışlı ve müsamahakâr olmamız için en güzel örnektir.
O'nun sabrı, asla bir acizlik veya ihmal değil, aksine O'nun sonsuz kudreti, ilmi, hikmeti ve rahmetinin bir yansımasıdır. O, dilediği an her şeyi değiştirmeye kâdirdir.
Es-Sabûr Zikrinin Faziletleri: Zorluklara Karşı Metanet ve Dayanma Gücü Kazanmak, Kalbe Sükûnet ve Huzur Vermek, Şerden ve Kötülüklerden Korunmak, Sabır Ahlakını Geliştirmek
Rabbimizin bu sonsuz sabır sahibi olan ismini zikretmek, O'nun tükenmez sabrına ve hilmine sığınmak, O'ndan zorluklar karşısında dayanma gücü (metanet), kalbimize sükûnet, nefsimize sabır ve her türlü şerden korunma talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her şeyi bir hikmetle yaptığına ve sabrının ardında nice hayırlar gizlediğine tam bir iman ve O'na karşı derin bir teslimiyettir.
- Gün Boyunca Afetlerden ve Sıkıntılardan Korunmak İçin: Her gün güneş doğmadan önce 100 defa "Yâ Sabûr" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle o gün başına gelebilecek çeşitli afetlerden, sıkıntılardan ve belalardan korunacağı umulur.
- Düşmanların ve Hasetçilerin Şerrinden ve Haksız Sözlerinden Emin Olmak İçin: Bir kimse, kendisine düşmanlık besleyenlerin veya haset edenlerin şerlerinden, onların haksız söz ve fiillerinden korunmak, onların olumsuz etkilerinin Allah'ın izniyle ve sabrıyla bertaraf olması ve adaletin tecellisi niyetiyle bu ismi şerifi zikredebilir. Niyet, asla kin veya intikam değil, ilahi himayeye sığınmaktır.
- Üzüntü, Keder ve Zorluklardan Kurtulmak İçin: Başına bir sıkıntı gelen, üzüntü veya keder içinde olan bir kimsenin, [zikir adedi, örneğin 298 defa] "Yâ Sabûr" ismini zikrederek Allah'tan sabır, metanet ve o zorluktan bir çıkış yolu dilemesi, kalbine bir ferahlık ve sükûnet gelmesine vesile olabilir.
- Her Türlü İşte Sabır ve Sebat Gösterebilmek İçin: Başladığı bir işte, bir ibadette veya bir hedefte sebat etmekte zorlanan, çabuk pes eden kişilerin, bu ismi zikrederek Allah'tan sabır, dayanıklılık ve kararlılık talep etmeleri faydalı olabilir.
- Öfkeyi Yenmek ve Yumuşak Huylu Olmak İçin: "Yâ Sabûr" zikri, kişinin öfkesini kontrol etmesine, daha sakin, sabırlı ve yumuşak huylu bir insan olmasına yardımcı olabilir (El-Halîm ismiyle birlikte tefekkür edilebilir).
Bir Hatırlatma: Bu zikirlerle talep edilen her türlü lütuf, korunma ve sabır, Allah'ın takdirine ve hikmetine bağlıdır. Kulun üzerine düşen, samimiyetle dua etmek, kendi üzerine düşen gayreti göstermek, sabrın gerektirdiği şekilde davranmak ve O'nun Es-Sabûr olan sonsuz sabrına ve rahmetine güvenmektir.
Es-Sabûr İsminin Ebced Değeri ve O Sonsuz Sabrın ve Metanetin Sayısal Direnci
Es-Sabûr (الصبور) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 298'dir. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve Es-Sabûr isminin ifade ettiği sonsuz sabır, cezalandırmada acele etmeme, mühlet verme ve her şeyi hikmetle yapma sıfatının sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin sabrının ve hilminin enginliği, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Sabûr' Der? Sabır, Metanet, Sıkıntılardan Kurtuluş, Öfkeyi Yenme, Nefs Terbiyesi ve İlahi Mühlete ve Hikmete Şükür ve Teslimiyet Arayışı
"Yâ Sabûr!" nidası, kulun hayatın her türlü zorluğu, imtihanı, sıkıntısı ve hatta başkalarının isyanı karşısında, sonsuz sabır ve hilm sahibi olan Rabbine sığınması, O'ndan sabır, metanet, dayanma gücü ve O'nun hikmetine rıza talep etmesidir:
- Başına Bir Musibet veya Sıkıntı Gelenler: Hastalık, kayıp, fakirlik, iftira gibi zor durumlarla karşılaştıklarında, isyan etmek yerine sabırla Allah'a sığınan, O'ndan yardım ve metanet dileyenler.
- Öfkesine Hâkim Olmakta Zorlananlar: Çabuk sinirlenen, öfkesini kontrol edemeyen ve bu durumdan kurtulup daha sabırlı, sakin ve yumuşak huylu olmak isteyenler.
- Uzun Süren Bir Bekleyiş veya İmtihan İçinde Olanlar: Dualarının kabulünü, bir sıkıntının bitmesini veya bir hedefe ulaşmayı sabırla bekleyen, ümidini kaybetmeden Rabbine yönelenler.
- Nefsini Terbiye Etmek ve Günahlara Karşı Sabretmek İsteyenler: Nefsinin kötü arzularına, şeytanın vesveselerine ve günaha çağıran etkenlere karşı direnme gücü (sabr-ı anil ma'siyet) ve ibadetlerin zorluklarına karşı sabır (sabr-ı ale't-tâat) talep edenler.
- Başkalarının Eziyetlerine ve Cahilce Davranışlarına Karşı Sabır Göstermek İsteyenler: İnsanlarla ilişkilerinde karşılaştıkları olumsuzluklara, kırıcı sözlere veya cahilce davranışlara karşı sabırla ve hilmle muamele edebilme erdemini arayanlar.
Tefekkür Ufukları: Es-Sabûr İsmiyle Hayatın İmtihanlarına Sabırla ve Metanetle Yaklaşmak, O'nun Sonsuz Hilmini ve Mühlet Vermesindeki Hikmeti Anlamak, Kendi Hayatımızda da Sabrı Bir Erdem Olarak Yaşamak
Es-Sabûr ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir sabır ahlakı, metanet, zorluklar karşısında sarsılmaz bir direnç, Allah'ın hikmetine ve zamanlamasına karşı bir güven ve O'nun sonsuz müsamahasına karşı bir hayranlık kazandırır:
- Sabır, İmanın Yarısıdır ve Her Hayrın Başıdır: İslam ahlakında sabır, en temel ve en kıymetli erdemlerden biridir. Hayatın her alanında (ibadetlerde, günahlardan sakınmada, musibetlere karşı) sabır göstermek, müminin imanının gücünü ve Allah'a olan teslimiyetini gösterir.
- Allah'ın Sabrı, O'nun Kudretinin ve Hikmetinin Bir Tecellisidir: Es-Sabûr olan Rabbimizin günahkârlara hemen ceza vermemesi, O'nun acizliğinden değil, aksine sonsuz kudretiyle birlikte sonsuz hilminden, rahmetinden ve hikmetinden kaynaklanır. O, her şeyi en uygun zamanda ve en adil şekilde yapar.
- Her Zorlukta Bir Kolaylık, Her İmtihanda Bir Ders Vardır: Sabırla karşılanan her zorluk, mümin için bir arınma, bir olgunlaşma ve Allah'a daha da yakınlaşma vesilesi olabilir. "Şüphesiz her zorlukla beraber bir kolaylık vardır." (İnşirah, 94/5-6)
- Tövbe İçin Verilen Her An Bir Nimettir: Rabbimizin bize karşı olan sabrı, bize her an tövbe etme ve O'na dönme fırsatı sunar. Bu fırsatı iyi değerlendirmeli, günahlarda ısrar etmekten kaçınmalıyız.
- Kendi Hayatımızda Sabrı Kuşanmak: Sadece başımıza gelenlere sabretmek değil, aynı zamanda başkalarına karşı sabırlı olmak, öfkemizi yenmek, aceleci davranmamak, zorluklar karşısında hemen pes etmemek de Es-Sabûr isminin ahlakıyla ahlaklanmaktır. Sabır, bir yaşam biçimi olmalıdır.
Es-Sabûr olan Rabbimiz, bizlere Kendi sonsuz sabrından ve hilminden bir pay nasip etsin. Hayatın her türlü zorluğu, imtihanı ve sıkıntısı karşısında sabreden, metanet gösteren, O'nun takdirine rıza gösteren ve bu sabrın sonunda hem dünyada hem de ahirette ebedi mutluluğa ve O'nun rızasına ulaşan bahtiyar kullarından eylesin. Kalplerimize sabır, sükûnet ve dayanma gücü ihsan etsin.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
