Zamanın ve mekânın olmadığı bir "öncesizlikte" var olan, varlığı için hiçbir sebebe ve başlangıca muhtaç olmayan, aksine tüm varoluşun ve her türlü başlangıcın kendisinden başladığı o mutlak, ezelî ve eşsiz İlk... İşte O, Yüce Rabbimizin El-Evvel (Celle Celâlühû) ismidir. Bu mübarek Esma, O'nun her şeyden önce var olduğunu, varlığının bir başlangıcı olmadığını (kıdem sıfatı) ve tüm mahlukatın O'ndan sonra ve O'nun yaratmasıyla varlık sahnesine çıktığını ifade eder. El-Evvel ismi, genellikle El-Âhir (Son Olan, her şey yok olduktan sonra varlığı devam eden), Ez-Zâhir (varlığı apaçık delillerle bilinen) ve El-Bâtın (zâtı akıllarla kavranılamayan, her şeyin iç yüzünü bilen) isimleriyle birlikte anılır ve bu dört isim, Allah Teâlâ'nın zamanı, mekânı ve tüm varlığı kuşatan o eşsiz ve aşkın varlığını tanımlar. Gelin, El-Evvel isminin o her şeyin öncesindeki mutlak varlığı altında, O'nun ezeliyetine hayran kalmanın, her başlangıcın O'nunla olduğunu idrak etmenin ve bu sarsılmaz hakikate imanla teslim olmanın derin manasını tefekkür edelim.
El-Evvel Ne Anlama Gelir? Her Şeyden Önce Var Olan, Başlangıcı Olmayan, Mutlak ve Ezelî İlk
El-Evvel: Arapça "evvel" (أول) kelimesinden gelir. "Evvel", 'ilk, birinci, başlangıç, bir şeyin başı' gibi anlamlar taşır. El-Evvel ismi ise bu sıfatı en kâmil, en mutlak ve en eşsiz manada Zâtında barındıran demektir:
- İlk Olan, Varlığının Başlangıcı Olmayan (Ezelî): Zamanın ve mekânın yaratılmasından önce var olan, varlığının bir sebebi veya başlangıç noktası bulunmayan. O, yaratılmamıştır, daima vardır.
- Her Şeyden Önce Mevcut Olan: Kâinattaki tüm varlıklar, melekler, insanlar, cinler ve diğer tüm mahlukat yaratılmadan önce O vardı. Her şey O'ndan sonradır.
- Her Başlangıcın Başlangıcı: Sebep-sonuç zincirinin en başındaki ilk sebep. Tüm başlangıçlar O'nun iradesiyle başlar.
- Sıfatlarında ve Fiillerinde İlk Olan: Sadece Zâtı itibarıyla değil, aynı zamanda ilim, kudret, irade gibi tüm kemal sıfatları açısından da ezelî olan ve yaratma, rızık verme gibi fiillerinde de ilk olan.
El-Evvel olan Allah'ın "ilk" oluşu, bizim anladığımız zamansal bir sıralamanın ötesindedir. O, zamanı da yaratan olduğu için, O'nun Evveliyeti, zamanın da öncesinde olan, mutlak bir önceliktir. O, kendisinden başka hiçbir şey yokken var olandır. Bu, O'nun El-Vâhid (Bir ve Tek Olan) ve Es-Samed (Hiçbir Şeye Muhtaç Olmayan) isimleriyle de yakından ilişkilidir.
Kur'an'da El-Evvel, El-Âhir, Ez-Zâhir, El-Bâtın: Varlığın ve Zamanın Ötesindeki O Eşsiz ve Kuşatıcı Tanım
Bu dört mübarek isim, Kur'an-ı Kerim'de Hadîd Suresi'nin 3. ayetinde bir arada zikredilir: "O Evvel’dir (her şeyden öncedir), Âhir’dir (her şeyden sonradır), Zâhir’dir (varlığı apaçık delillerle bilinendir), Bâtın’dır (zâtı akıllarla kavranılamayan, her şeyin iç yüzünü bilendir). O, her şeyi hakkıyla bilendir (El-Alîm)."
Bu ayet, Allah Teâlâ'nın varlığının zaman ve mekânla sınırlı olmadığını, O'nun hem her şeyin başlangıcı (El-Evvel) hem de her şeyin sonu (El-Âhir) olduğunu; hem varlığının delillerinin apaçık olduğunu (Ez-Zâhir) hem de Zâtının ve hakikatinin tam olarak kavranılamayacağını, her şeyin iç yüzünü bildiğini (El-Bâtın) ifade eder. Bu dört isim, O'nun her şeyi kuşatan mutlak varlığını ve ilmini en mükemmel şekilde tanımlar.
Evveliyetin O Derin Anlam Katmanları: El-Evvel'in Zâtındaki, Varlığındaki, Sıfatlarındaki ve İcadındaki O Mutlak Önceliği
El-Evvel olan Rabbimizin "ilk" oluşu, sadece zamansal bir öncelik değil, aynı zamanda varlık ve mertebe açısından da bir önceliktir:
- Varlıkta Evveliyet: O, var olmak için hiçbir şeye muhtaç değildir (Vâcibü'l-Vücûd). Diğer tüm varlıklar ise var olmak için O'na muhtaçtır (Mümkinü'l-Vücûd).
- Zâtta Evveliyet: O'nun Zâtı, yaratılmışların zâtına benzemez. O, her türlü eksiklikten ve sonradan olma özelliklerinden münezzehtir.
- Sıfatlarda Evveliyet: İlim, kudret, irade, hayat gibi tüm kemal sıfatları ezelîdir, sonradan kazanılmış değildir.
- Fiillerde (Yaratmada) Evveliyet: Kâinatı ve içindeki her şeyi ilk defa, örneksiz bir şekilde yaratan (El-Mübdi') O'dur. Her şeyin başlangıcını O takdir etmiştir.
- Mertebede Evveliyet: Şan, şeref, ululuk ve her türlü kemalatta en üstün ve ilk mertebe O'na aittir.
O'nun Evveliyeti, O'nun tekliği (El-Vâhid, El-Ahad) ve hiçbir şeye muhtaç olmayışı (Es-Samed, El-Ganiyy) ile de yakından ilişkilidir.
El-Evvel Zikrinin Faziletleri: Hayırlı Başlangıçlara Vesile Olması, Dileklerin Kabulü, Yolculukta Selamet ve İlahi İnayete Nail Olmak
Rabbimizin bu her şeyin ilki ve başlangıcı olan ismini zikretmek, O'nun ezelî varlığına ve her şeyin kaynağı olduğuna imanımızı tazelemek, O'ndan hayırlı başlangıçlar, dileklerimizin kabulü, yolculuklarımızda selamet ve her işimizde O'nun yardımını talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her şeyden önce var olduğuna ve her şeyin O'nunla başladığına tam bir iman ve teslimiyettir.
- Hayırlı Bir Evlat Sahibi Olmak Niyetiyle: Bazı geleneksel kaynaklarda, Cuma günleri [zikir adedi, örneğin 1000 defa] "Yâ Evvel" ismini kırk Cuma boyunca zikrederek, Allah'ın El-Evvel olan ezelî varlığına ve her başlangıcın sahibi oluşuna sığınıp, O'ndan hayırlı ve salih bir evlat nasip etmesi için samimiyetle dua etmenin bir vesile olabileceği belirtilmiştir. Her durumda, evlat nimeti ancak Allah'ın takdiri, izni ve lütfuyladır; tıbbi araştırma ve tedavi yolları da ihmal edilmemelidir. Bu tür zikirler, Rabbimizin her şeye kâdir olan kudretine bir iltica ve O'ndan medet umma halidir.
- Her Türlü Hayırlı Dileğin Kabulü ve İnsanlar Arasında Saygınlık İçin: Her gün düzenli olarak 37 defa "Yâ Evvel" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle meşru ve hayırlı dileklerinin kabul edileceği, insanlar arasında saygınlık ve itibar kazanacağı umulur.
- Yolculuk Yapanların Sağ Salim Geri Dönmesi İçin: Sefere çıkan bir kimsenin veya yakınlarının, yolculuğunun güvenli geçmesi, her türlü tehlikeden korunması ve sağ salim evine, yurduna geri dönmesi niyetiyle bu ismi zikretmesi tavsiye edilir.
- Her İşe Allah Adıyla Başlamanın Önemi: El-Evvel olan Rabbimizi hatırlayarak her işimize Besmele ile ("Bismillahirrahmanirrahim" - Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla) başlamak, o işin bereketli olmasına ve hayırla sonuçlanmasına en büyük vesiledir.
Bir Not: Bu zikirlerle talep edilen her türlü lütuf ve yardım, Allah'ın takdirine ve hikmetine bağlıdır. Kulun üzerine düşen, samimiyetle dua etmek, meşru sebeplere sarılmak ve O'nun El-Evvel olan ezelî varlığına ve her şeyi başlatan kudretine güvenmektir.
El-Evvel İsminin Ebced Değeri ve O Mutlak İlk Oluşun Sayısal Simgesi
El-Evvel (الأول) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 37'dir. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve El-Evvel isminin ifade ettiği her şeyden önce var olma, başlangıcı olmama ve mutlak ilk olma sıfatının sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin ezeliyetinin ve varlığının önceliğinin hakikati, sayıların ve harflerin ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Evvel' Der? Hayırlı Başlangıçlar, Yolculukta Selamet, Her İşte O'nunla Olma ve Ezelî Varlığa İman Arayışı
"Yâ Evvel!" nidası, kulun her türlü başlangıcın, varoluşun ve önceliğin yegâne sahibi olan Rabbine yönelerek, O'ndan hayırlı başlangıçlar, selamet, O'nunla olma şuuru ve O'nun ezelî varlığına olan imanını pekiştirme arzusunu ifade eder:
- Yeni Bir İşe, Bir Projeye veya Bir Hayata Başlayanlar: Başladıkları her işin hayırla, bereketle ve Allah'ın rızasına uygun bir şekilde başlaması ve devam etmesi için.
- Yolculuğa Çıkanlar veya Sevdiklerini Yolcu Edenler: Yolculuklarının güvenli, huzurlu ve kazasız belasız geçmesi, sağ salim menzillerine ulaşıp geri dönmeleri niyetiyle.
- Her İşinde Allah'ı Öncelik Haline Getirmek İsteyenler: Hayatlarının her alanında, her kararlarında ve her adımlarında öncelikle Allah'ın rızasını gözetmek, O'nu "Evvel" kılmak isteyenler.
- Allah'ın Ezelî Varlığına ve Tekliğine Olan İmanını Güçlendirmek İsteyenler: Her şeyin bir başlangıcı olduğunu ancak Allah'ın bir başlangıcı olmadığını tefekkür ederek, O'nun eşsiz ve benzersiz varlığına olan imanlarını derinleştirmek isteyenler.
- Hayırlı Bir Nesil ve Gelecek İçin Dua Edenler: Soylarının devamı için hayırlı, sağlıklı, imanlı ve salih evlatlar niyaz edenler, bu hayırlı başlangıç için Rabbimizin El-Evvel olan kudretine sığınanlar.
Tefekkür Ufukları: El-Evvel İsmiyle Her Şeyin Gerçek Kaynağını Bilmek, O'nsuz Hiçbir Şeyin Olmadığını Derinden İdrak Etmek ve Hayatımızı O'nunla Başlatmak
El-Evvel ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir anlam, sarsılmaz bir iman temeli, her şeyin O'ndan geldiği şuuru ve Allah'ın ezelî varlığına karşı bir hayranlık ve teslimiyet kazandırır:
- Varlığın Yegâne Kaynağı O'dur: El-Evvel olan Allah, kendisinden önce hiçbir şeyin olmadığı, her şeyin varlığını Kendisinden aldığı mutlak İlktir. Bu, O'nun yaratılmamış olduğunu ve her şeyin yaratıcısı olduğunu kesin olarak ifade eder. Bu idrak, Tevhid inancının temelidir.
- Her Şey O'nunla Başlar: Hayatımızdaki her yeni gün, her yeni nefes, her yeni fikir, her yeni iş... Hepsi El-Evvel olan Rabbimizin izniyle ve O'nun takdiriyle başlar. Her işimize O'nun adıyla (Besmele) başlamak, bu şuurun bir gereğidir.
- El-Âhir, Ez-Zâhir, El-Bâtın İsimleriyle Bütünlük: El-Evvel ismi, bu üç isimle birlikte düşünüldüğünde, Allah'ın zamanı ve mekânı kuşatan, hem başlangıçsız hem sonsuz, hem varlığı apaçık hem de zâtı kavranılamaz olan mutlak ve eşsiz varlığını tam olarak anlamamıza yardımcı olur.
- Fani Olana Değil, Ezelî Olana Bağlanmak: Dünyadaki her şeyin bir başlangıcı ve bir sonu vardır. Ancak El-Evvel ve El-Âhir olan Allah, ebedîdir. Bu bilinç, kalbimizi geçici şeylere değil, kalıcı ve ebedi olan Rabbimize bağlamamızı sağlar.
- Her İşte O'nu Önceliklendirmek: Mademki O El-Evvel'dir, o halde hayatımızdaki öncelikler sıralamasında da O ve O'nun rızası her zaman ilk sırada olmalıdır. Bu, gerçek bir mümin duruşudur.
El-Evvel olan Rabbimiz, bizleri Kendi ezelî ve eşsiz varlığını derinden idrak eden, her işine O'nun adıyla başlayan, hayatında O'nun rızasını önceliklendiren ve O'nunla başlayıp yine O'nunla bitecek olan bu dünya yolculuğunu imanla ve selametle tamamlayan bahtiyar kullarından eylesin. Her başlangıcımızı hayırlı, her adımımızı bereketli kılsın.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
