Kâinattaki o muazzam düzende, varlıkların ve olayların o şaşmaz sıralamasında, bazen bir nimetin erken gelişinde, bazen bir hayrın öne alınışında O'nun imzası vardır... O, dilediği kullarını iman ve takvada öne geçiren, dilediği sebepleri sonuçlarından önce takdim eden, her şeyi bir hikmet ve maslahat üzere bir sıra ve düzene koyan Yüce Rabbimizin o her şeyi başlatan ismi: El-Mukaddim (Celle Celâlühû). Bu mübarek Esma, O'nun dilediğini zaman, mekân, mertebe veya sebep açısından öne alan, ileri geçiren, takdim eden ve her başlangıcı Kendi iradesiyle başlatan olduğunu ifade eder. El-Mukaddim ismi, genellikle her şeyi bir hikmetle erteleyen, geriye bırakan El-Muahhir ismiyle birlikte anılır; zira öne almak da ertelemek de ancak O'nun elindedir ve O'nun mutlak iradesi ve şaşmaz adaletiyle tecelli eder. Gelin, El-Mukaddim isminin o her şeyi bir nizam ve öncelik içinde takdim eden ilahi kudreti altında, O'nun zamanlamasına güvenmenin, hayırda öne geçmeye gayret etmenin ve bu idrakin hayatımıza katacağı derin teslimiyeti tefekkür edelim.
El-Mukaddim Ne Anlama Gelir? Her Şeyi Hikmetle Öne Alan, Takdim Eden, Başlatan ve İleri Geçiren
El-Mukaddim: Arapça "kaddeme" (قدم) fiilinden gelir. "Kaddeme", 'öne almak, bir şeyi diğerinden önce yapmak, takdim etmek, ileri geçirmek, bir şeye öncelik vermek' gibi anlamlar taşır. El-Mukaddim ismi ise bu fiilleri en kâmil, en mutlak ve en eşsiz manada Zâtında barındıran demektir:
- Dilediğini Öne Alan: Varlıklardan, olaylardan, sebeplerden veya kişilerden dilediğini, hikmetinin gereği olarak diğerlerinden öne alan, onlara öncelik veren.
- Takdim Eden: Bir şeyi zamanı geldiğinde veya hikmetine uygun olarak ortaya çıkaran, sunan.
- İleri Geçiren: Mertebe, şeref, ilim, iman veya herhangi bir hayırda dilediği kullarını diğerlerinden ileri geçiren.
- Her Şeyin Başlangıcını Belirleyen: Her olayın, her sürecin ve her varlığın başlangıcını Kendi iradesiyle tayin eden.
- Sebepleri Sonuçlardan Önce Yaratan: Kâinattaki sebep-sonuç ilişkisini kuran ve sebepleri sonuçlardan önce takdim eden.
El-Mukaddim olan Allah'ın "takdim" etmesi, yani öne alması, asla keyfi bir tercih veya rastgele bir sıralama değildir. O'nun her öne alışında sayısız ilahi hikmet, adalet, rahmet ve maslahat gizlidir. O, kimin ne zaman ve ne şekilde öne geçmeye layık olduğunu en iyi bilendir.
Kur'an ve Sünnet Işığında El-Mukaddim ve El-Muahhir: İlahi Takdirin ve Zamanlamanın O Şaşmaz İki Yüzü
El-Mukaddim ismi Kur'an-ı Kerim'de bu şekliyle doğrudan zikredilmese de, "kaddeme" (öne aldı, takdim etti) ve "yukaddimu" (öne alır, takdim eder) fiilleri ve bunların zıddı olan "ahhara" (erteledi, geriye bıraktı) ve "yu'ahhiru" (erteler, geriye bırakır) fiilleri pek çok ayette Allah Teâlâ'ya nispet edilir. Bu, O'nun her şeyi bir sıra ve zamanlama içinde yaptığına işaret eder.
Örneğin, Kâf Suresi 28. ayette Allah Teâlâ, "(Allah) buyurur ki: Huzurumda çekişmeyin! Ben size daha önce bu uyarıyı göndermiştim (kaddemtu ileykum bi'l-vaîd)." buyurarak tehdidini önceden takdim ettiğini belirtir.
Nahl Suresi 61. ayette ise, "Eğer Allah, insanları zulümleri yüzünden hemen cezalandırsaydı, yeryüzünde hiçbir canlı bırakmazdı. Fakat onları adı konulmuş bir süreye kadar erteler (yu'ahhiruhum). Süreleri gelince de ne bir an geri kalabilirler ne de öne geçebilirler." buyrularak, O'nun hem erteleyen (Muahhir) hem de zamanı geldiğinde hükmünü gerçekleştiren olduğu vurgulanır.
El-Mukaddim ve El-Muahhir isimleri, daha çok hadis-i şeriflerde ve İslam alimlerinin Esma-ül Hüsna sıralamalarında bir arada zikredilir ve Allah'ın zaman ve mekân üzerindeki mutlak hâkimiyetini ifade eder.
Takdimin O Hikmetli Tecellileri: El-Mukaddim'in Kâinattaki, İnsan Hayatındaki ve Manevi Yükselişteki O Eşsiz Rolü
El-Mukaddim olan Rabbimizin "öne alma" ve "takdim etme" fiilleri, varlığın her alanında farklı ve hikmetli şekillerde tecelli eder:
- Peygamberlerin ve Vahiylerin Takdimi: Allah Teâlâ, dilediği zamanlarda ve dilediği toplumlara peygamberler göndererek ve vahiyler indirerek hidayet yolunu onlara "takdim" etmiştir.
- Hayırlı Amellerde Öne Geçenler: İman eden, salih ameller işleyen, takva sahibi olan ve hayırda yarışan kullarını Allah, Kendi katında ve insanlar nezdinde "öne alır", derecelerini yükseltir.
- Fırsatların Takdim Edilmesi: Bazen hayatımızda karşımıza çıkan hayırlı fırsatlar, tövbe imkânları veya iyilik yapma vesileleri, O'nun El-Mukaddim isminin bir tecellisidir.
- Nimetlerin Sebeplerden Önce Takdimi: Bir nimete kavuşmamız için gerekli olan sebeplerin bizden önce yaratılması ve hazırlanması da O'nun takdimidir.
- Kaderdeki Öncelikler ve Sonralıklar: Her bir olayın, her bir varlığın ne zaman ve ne şekilde meydana geleceği, hangisinin hangisinden önce veya sonra olacağı ilahi takdirde belirlenmiştir ve bu, El-Mukaddim ve El-Muahhir olan Allah'ın ilmi ve iradesiyledir.
O'nun her "takdim" edişi, bir lütuf, bir rahmet veya bir imtihan vesilesi olabilir. Bize düşen, O'nun takdirine rıza göstermek ve hayırda öne geçmeye çalışmaktır.
El-Mukaddim Zikrinin Faziletleri: Hayırlı İşlerde Öne Geçmek, Başarıya Ulaşmak, İlahi Rızayı ve Sevgiyi Kazanmak
Rabbimizin bu her şeyi bir sıra ve nizam içinde öne alan ismini zikretmek, O'nun hikmetli takdirine sığınmak, O'ndan hayırlı işlerde muvaffakiyet, başarıda öncelik ve O'nun rızasına nail olma talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her şeyi en iyi bilen ve en doğru zamanda yapan olduğuna tam bir iman ve O'na karşı derin bir teslimiyettir.
- Her Türlü İşte Başarı ve Öne Geçmek İçin: Her gün düzenli olarak 184 defa "Yâ Mukaddim" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle başladığı meşru işlerde başarılı olacağı, rakiplerine karşı (haklı olduğu konularda) bir öncelik ve üstünlük elde edebileceği, insanlar arasında sevilen ve sayılan bir kişi olacağı umulur.
- Haklı Bir Davada veya Zulme Karşı Mücadelede İlahi Yardım İçin: Bir kimse, haklı bir davada veya zulme karşı verdiği bir mücadelede, Allah'ın yardımını ve hakkın öne çıkmasını dilemek niyetiyle bu ismi şerifi zikredebilir. Niyet, asla haksız bir galibiyet veya başkasına zarar verme olmamalı, sadece adaletin tecellisi ve hakkın üstün gelmesi hedeflenmelidir.
- Hayırlı İşlerde ve İbadetlerde Öncü Olmak İçin: İyilik yapmada, hayırda yarışmada ve ibadetlerini en güzel şekilde yerine getirmede öncü ve gayretli olmak isteyenler, bu ismi zikrederek Allah'tan yardım ve muvaffakiyet dileyebilirler.
- Her Türlü Hayırlı Dileğin Kabulü ve Kolaylık İçin: El-Mukaddim olan Allah, dilediği hayrı öne aldığı için, bu ismi zikrederek O'ndan her türlü meşru ve hayırlı dileğin kabulü ve işlerde kolaylık talep edilebilir.
Bir Hatırlatma: Bu zikirlerle talep edilen her türlü öncelik ve başarı, Allah'ın takdirine ve hikmetine bağlıdır. Kulun üzerine düşen, samimiyetle dua etmek, helal yoldan ve meşru sebeplerle gayret göstermek, güzel ahlak sahibi olmak ve O'nun El-Mukaddim olan iradesine güvenmektir.
El-Mukaddim İsminin Ebced Değeri ve O İlahi Önceliğin Sayısal İfadesi
El-Mukaddim (المقدم) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 184'tür. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve El-Mukaddim isminin ifade ettiği dilediğini öne alma, takdim etme ve her şeye bir başlangıç verme sıfatının sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin her işindeki hikmet ve takdir, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Mukaddim' Der? Başarı, Öncelik, Hayırda Yarış, İlahi İnayet ve Takdire Rıza Arayışı
"Yâ Mukaddim!" nidası, kulun her türlü başlangıçta, öncelikte ve sıralamada yegâne söz sahibi olan Rabbine yönelerek, O'ndan hayırlı bir takdim, başarıda öncelik ve O'nun hikmetli iradesine rıza talep etmesidir:
- Önemli Bir İşe veya Projeye Başlayanlar: Başladıkları işin hayırla sonuçlanması, engellerin kalkması ve muvaffakiyete ulaşmada Allah'ın yardımını ve önceliğini dileyenler.
- Sınavlarda veya Yarışmalarda Başarılı Olmak İsteyenler (Haklı Bir Gayretle): Çalışmalarının karşılığını almak, hak ettikleri bir başarıya ulaşmak ve hayırlı bir netice elde etmek için.
- Hayırlı İşlerde ve İbadetlerde Öne Geçmeyi Arzulayanlar: İyilik yapmada, salih ameller işlemekte ve Allah'a yakınlaşmada diğer müminlerle hayırda yarışarak öne geçmeyi hedefleyenler.
- Bir Konuda veya Bir Sırada Öncelik Kazanmak İsteyenler (Meşru Niyetlerle): Haklı olduğu bir konuda veya hayırlı bir işte (örneğin, bir hizmette, bir görevde) öncelik ve fırsat elde etmeyi umanlar.
- Allah'ın Takdir Ettiği Her Şeyde Bir Hayır Olduğuna İnananlar: Hayatta karşılaştıkları her türlü öncelik veya sonralık durumunda, Allah'ın El-Mukaddim ve El-Muahhir olarak her şeyi bir hikmetle düzenlediğine iman ederek O'nun takdirine razı olanlar.
Tefekkür Ufukları: El-Mukaddim İsmiyle Allah'ın O Şaşmaz Takdirine ve Mükemmel Zamanlamasına Razı Olmak, Hayırda Öne Geçmeye Gayret Etmek ve Her Başlangıçta O'nun İradesini Görmek
El-Mukaddim ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir teslimiyet, Allah'ın hikmetine sarsılmaz bir güven, hayırda yarışma arzusu ve her şeyin O'nun kontrolünde olduğu şuuru kazandırır:
- Her Şey O'nun Takdiri ve Zamanlamasıyladır: Kimin ne zaman doğacağı, ne zaman öleceği, kimin hangi nimete ne zaman kavuşacağı, hangi olayın ne zaman gerçekleşeceği... Hepsi El-Mukaddim ve El-Muahhir olan Allah'ın ezelî ilminde ve takdirindedir. Bu idrak, bizi gereksiz acelecilikten, sabırsızlıktan ve isyandan korur.
- Hayırda Yarışmak Esastır: Mademki Allah dilediğini öne alır, o halde biz de O'nun rızasını kazanmak, O'nun katında "öne alınanlardan" olmak için iman, ibadet, güzel ahlak ve hayırlı işlerde birbirimizle yarışmalıyız.
- El-Muahhir İsmiyle Birlikte Gelen Denge: El-Mukaddim, her şeyi öne alan olduğu gibi, El-Muahhir de her şeyi bir hikmetle erteleyendir. Bazen bir şeyin gecikmesinde veya ertelenmesinde bizim için nice hayırlar gizli olabilir. Önemli olan, her iki durumda da O'nun takdirine rıza göstermektir.
- Fırsatları İyi Değerlendirmek: Allah bazen önümüze hayırlı fırsatlar "takdim eder". Bu fırsatları gafletle kaçırmayıp, O'nun rızasına uygun şekilde değerlendirmek gerekir.
- Her Başlangıcın Sahibi O'dur: Her yeni gün, her yeni nefes, her yeni iş, her yeni niyet... Hepsi El-Mukaddim olan Rabbimizin bize sunduğu bir başlangıçtır. Bu başlangıçları O'nun adıyla ve O'nun rızası için yapmak, en büyük berekettir.
El-Mukaddim olan Rabbimiz, bizleri hayırlı işlerde daima öne geçenlerden, Kendi katında dereceleri yükselenlerden, takdirine razı olan ve her başlangıcını O'nun adıyla yapan bahtiyar kullarından eylesin. Önümüzdeki tüm hayır kapılarını açsın ve işlerimizi kolaylaştırsın.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
