Ne bir şeye ihtiyaç duyan ne de bir eksikliği olan... Aksine, göklerde ve yerde var olan her bir zerrenin, her bir canlının ve her bir mahlukun her türlü ihtiyacında, dileğinde ve sığınmasında yegâne merci olan o mutlak, kendi kendine yeterli ve her şeye kâfi gelen Yüce Zât... İşte O, Rabbimizin Es-Samed (Celle Celâlühû) ismidir. Bu mübarek Esma, O'nun varlığı için hiçbir şeye muhtaç olmadığını, Zâtıyla kâim olduğunu, aynı zamanda tüm mahlukatın her türlü ihtiyacında kendisine yöneldiği, sığındığı ve dayandığı tek ve gerçek Varış Noktası olduğunu ifade eder. İhlâs Suresi'nde "Allahus-Samed" (Allah Samed'dir) buyrularak Tevhid'in en özlü şekilde ifade edildiği bu isim, bizlere gerçek zenginliğin, gücün ve bağımsızlığın yalnızca O'na ait olduğunu, bizim ise her an O'na muhtaç olduğumuzu hatırlatır. Gelin, Es-Samed isminin o her şeyi kuşatan autosuffisance ve her ihtiyaca cevap veren sonsuz kifayeti altında, O'nun mutlak varlığına hayran kalmanın, sadece O'na yönelmenin getirdiği özgürlüğü ve bu idrakle hayatımıza giren o derin teslimiyeti tefekkür edelim.
Es-Samed Ne Anlama Gelir? Muhtaç Olmayan, Herkesin Kendisine Muhtaç Olduğu, Kâmil, Ebedi ve Sağlam Sığınak
Es-Samed: Bu Esma, Arap dilinde çok zengin ve derin anlamlar içeren bir kelimedir. Temel olarak şu manaları ifade eder:
- Hiçbir Şeye Muhtaç Olmayan (El-Ganiyy Manasıyla Yakın): Varlığı ve kemâli için hiçbir şeye ihtiyaç duymayan, yemeyen, içmeyen, doğmayan, doğrulmayan, Zâtıyla kâim olan. O, mutlak autosuffisance sahibidir.
- Herkesin Kendisine Muhtaç Olduğu ve Yöneldiği Merci: Tüm mahlukatın her türlü ihtiyacında, dileğinde, sıkıntısında ve sığınmasında kendisine başvurduğu, yalvardığı tek ve gerçek Varış Noktası. Herkes O'na muhtaçtır.
- Ulu, Yüce, Efendi (Seyyid): Şanı ve mertebesi çok yüce olan, her şeyin üzerinde bir efendilik ve otorite sahibi.
- Daimî ve Ebedî Olan: Varlığı kesintisiz ve sonsuz olan, hiçbir değişikliğe ve zevale uğramayan.
- İçi Boş Olmayan, Dolu ve Kâmil Olan: Zâtında ve sıfatlarında hiçbir eksiklik, boşluk veya noksanlık bulunmayan, tüm kemal sıfatlarıyla muttasıf olan. Sağlam, dayanıklı ve gediksiz bir sığınak gibi.
- Her Türlü İsteği Karşılayan: Kullarının meşru ve hayırlı her türlü isteğini ve ihtiyacını karşılamaya muktedir olan.
Es-Samed olan Allah, hem Zâtı itibarıyla hiçbir şeye muhtaç değildir, hem de tüm varlıkların her türlü ihtiyacında kendisine yöneldiği, sığındığı ve dayandığı mutlak ve ebedi bir Sığınaktır. O, İhlâs Suresi'nde ifade edildiği gibi, "doğmamış ve doğrulmamıştır, hiçbir dengi de yoktur."
Kur'an'da Es-Samed: İhlâs Suresi'nin Kalbinde Tevhidin ve O'na Muhtaçlığın En Özlü İfadesi
"De ki: O Allah, Ehad’dır (Birdir). Allah Samed’dir (Hiçbir şeye muhtaç değildir, her şey O’na muhtaçtır). O, doğurmamış ve doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’na denk ve benzer de değildir." (İhlâs Suresi, 112/1-4)
Bu sure, Tevhid inancının en özlü ve en kapsamlı ifadesidir. Burada Es-Samed ismi, Allah Teâlâ'nın hem hiçbir şeye muhtaç olmayan mutlak autosuffisance sahibi olduğunu hem de tüm mahlukatın kendisine yöneldiği, sığındığı ve dayandığı yegâne varlık olduğunu vurgular. O'nun Samed oluşu, O'nun Ehad (Bir ve Benzersiz) oluşunun doğal bir sonucudur.
Samediyetin O Eşsiz Tecellileri: Kâinattaki Her Zerrenin O'na Olan Sessiz Yönelişi ve O'nun Her Şeye Kâfi Gelen Kudreti
Es-Samed olan Rabbimizin her şeye yeten ve hiçbir şeye muhtaç olmayan sıfatı, varlığın her alanında kendini gösterir:
- Varlığın Devamı O'na Bağlıdır: Kâinattaki her bir atomun, her bir canlının, her bir sistemin varlığını sürdürebilmesi, O'nun Es-Samed olan kudretine ve her şeyi ayakta tutan iradesine (El-Kayyûm) bağlıdır. Her şey, her an O'na muhtaçtır.
- Tüm İhtiyaçların Gerçek Karşılayıcısı O'dur: Rızık, sağlık, güvenlik, ilim, hidayet, sevgi, huzur... İhtiyaç duyduğumuz her ne varsa, bunların gerçek ve nihai kaynağı Es-Samed olan Allah'tır. Sebepler sadece birer perdedir.
- Duaların ve Yakarışların Yegâne Mercii: Sıkıntıya düştüğümüzde, bir dileğimiz olduğunda veya sadece Rabbimizle konuşmak istediğimizde yöneldiğimiz kapı O'nun kapısıdır. Çünkü O, Es-Samed'dir; her çağrıya cevap veren, her ihtiyacı giderendir (El-Mücîb).
- Sarsılmaz Bir Dayanak ve Güven Kaynağı: Dünyadaki her şey geçici ve değişkendir. Ancak Es-Samed olan Allah, ebedîdir, değişmez ve sarsılmaz bir sığınaktır. O'na dayanan, en sağlam kaleye sığınmış olur.
- Kalplerin Tatmin ve Huzur Bulduğu Tek Yer: İnsan kalbi, ancak Es-Samed olan Rabbine yöneldiğinde, O'nunla bir bağ kurduğunda gerçek tatmine ve huzura ulaşır. "Bilesiniz ki, kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur." (Ra'd, 13/28)
O'nun Samediyetini idrak etmek, bizi fani ve aciz varlıklara bel bağlamaktan kurtarır, gerçek özgürlüğe ve onura kavuşturur.
Es-Samed Zikrinin Faziletleri: İhtiyaçlardan Kurtulmak, Kalbe Güç ve Huzur Vermek, İlahi Yardıma ve Kifayete Nail Olmak
Rabbimizin bu hiçbir şeye muhtaç olmayan ve her şeyin kendisine muhtaç olduğu ismini zikretmek, O'nun sonsuz autosuffisance ve kifayetine sığınmak, O'ndan maddi ve manevi her türlü ihtiyacın karşılanmasını, kalp kuvveti ve huzur talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her şeye kâfi geldiğine tam bir iman ve O'ndan başkasına yönelmemektir.
- Mahlukata Muhtaç Olmamak ve İhtiyaçların Allah Tarafından Karşılanması İçin: Her gün düzenli olarak 134 defa "Yâ Samed" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle başkalarına muhtaç olmaktan kurtulacağı, her türlü meşru ihtiyacının Allah tarafından giderileceği ve O'nun kifayetine mazhar olacağı umulur.
- Açlık ve Susuzluktan Korunma (Özellikle Zor Durumlarda): Bu ismi şerifi zikretmenin, özellikle yolculuk, oruç veya zorlu şartlar altında açlık ve susuzluğa karşı dayanma gücü verebileceği, Rabbimizin lütfuyla bu ihtiyaçların hafifletilebileceği belirtilir.
- Güzel Ahlak Kazanmak ve Kalp Saflığı İçin: "Yâ Samed" zikri, kişinin kalbini dünyevi hırslardan ve gereksiz meşgalelerden arındırmasına, daha tok gözlü, kanaatkâr ve güzel ahlaklı olmasına yardımcı olabilir.
- Korkulardan Emin Olmak ve Güven Bulmak İçin: Bu ismi zikretmek, kişinin her türlü korku ve endişeden sıyrılıp, Es-Samed olan Allah'ın mutlak korumasına ve yeterliliğine sığınarak kalbi bir güven ve huzur bulmasına vesile olabilir.
- Zalimlerin Şerrinden ve Haksızlığından Korunmak Niyetiyle: Bir kimse, kendisine zulmeden birinin veya haksızlık yapan bir gücün şerrinden korunmak, onların bu eylemlerinin son bulması ve ilahi adaletin tecellisi niyetiyle, Es-Samed olan Allah'ın mutlak kudretine ve her şeye yeten gücüne sığınarak bu ismi zikredebilir. Niyet, asla kişisel intikam değil, adaletin yerini bulması ve şerden emin olmaktır.
Bir Hatırlatma: Bu zikirlerle talep edilen her türlü lütuf ve yardım, Allah'ın takdirine ve hikmetine bağlıdır. Kulun üzerine düşen, samimiyetle dua etmek, helal yoldan gayret göstermek ve O'nun Es-Samed olan sonsuz kifayetine ve rahmetine güvenmektir.
Es-Samed İsminin Ebced Değeri ve O Mutlak İhtiyaçsızlığın ve Kifayetin Sayısal Mührü
Es-Samed (الصمد) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 134'tür. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve Es-Samed isminin ifade ettiği hiçbir şeye muhtaç olmama, her şeyin kendisine muhtaç olduğu mutlak autosuffisance ve kifayet sıfatının sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin Samediyetinin ve her şeyi kuşatan yeterliliğinin yüceliği, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Samed' Der? Her Türlü Hacet, Korunma, Güç, Gerçek Zenginlik, Bağımsızlık ve Sadece O'na Yönelme Arayışı
"Yâ Samed!" nidası, kulun kendi acziyetini, fakrını ve her an O'na muhtaç olduğunu en derin şekilde idrak ederek, hiçbir şeye muhtaç olmayan ve her şeye kâfi gelen Rabbine tam bir teslimiyet ve güvenle sığınmasıdır:
- Her Türlü İhtiyacının Karşılanmasını Sadece Allah'tan İsteyenler: Rızık, sağlık, ilim, hidayet, huzur gibi maddi ve manevi her türlü ihtiyacını, sebeplere sarılmakla birlikte, asıl olarak Es-Samed olan Allah'tan umanlar.
- Başkalarına Muhtaç Olmaktan Kurtulmak ve Gerçek Özgürlüğe Kavuşmak İsteyenler: İnsanlara veya fani şeylere bel bağlamanın getirdiği zilletten ve hayal kırıklığından kurtulup, sadece Allah'a dayanmanın verdiği onuru ve özgürlüğü arayanlar.
- Kalbine Güç, Metanet ve Sarsılmaz Bir İman Yerleşmesini Dileyenler: Hayatın zorlukları ve imtihanları karşısında yıkılmamak, imanında sebat etmek ve kalbini her türlü şüphe ve vesveseden korumak için O'nun Samediyetine sığınanlar.
- Açlık, Susuzluk veya Herhangi Bir Yoksunluk Korkusu Taşıyanlar: Rabbimizin her türlü ihtiyacı gidermeye muktedir olduğuna inanarak, O'ndan bu tür korkulardan emin olmayı ve lütfuna mazhar olmayı dileyenler.
- Sadece Allah'a Kulluk Etmenin ve O'na Yönelmenin Saf Bilincine Ulaşmak İsteyenler: Kalbini tüm sahte ilahlardan ve geçici dayanaklardan arındırıp, sadece Bir ve Samed olan Allah'a halis bir kullukla yönelmeyi hedefleyenler.
Tefekkür Ufukları: Es-Samed İsmiyle Gerçek Bağımsızlığın Sadece O'na Ait Olduğunu Anlamak, Tüm İhtiyaçlarımız İçin Sadece O'na Yönelmek ve O'nun Kifayetinde Huzur Bulmak
Es-Samed ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir kulluk bilinci, sarsılmaz bir tevekkül, fani varlıklara karşı bir istiğna (gönül tokluğu) ve Allah'ın sonsuz autosuffisance ve kifayetine karşı derin bir hayranlık kazandırır:
- Yegâne İhtiyaçsız Varlık O'dur, Geri Kalan Herkes ve Her Şey O'na Muhtaçtır: Bu hakikat, insanı kibirden ve kendini yeterli görme yanılgısından kurtarır. Ne kadar güçlü, zengin veya bilgili olursak olalım, her an Es-Samed olan Allah'a muhtacız.
- "Hasbünallâhu ve Ni'me'l-Vekîl"in Derin Anlamı: "Allah bize yeter, O ne güzel vekildir" ifadesi, Es-Samed isminin tefekkürünün en güzel sonuçlarından biridir. O, her türlü ihtiyacımızda bize kâfi gelen, işlerimizi en güzel şekilde yürüten ve sığınılacak en güvenilir varlıktır.
- Gerçek Özgürlük, Sadece O'na Kul Olmaktır: İnsan, fani varlıklara, makamlara, mala veya nefsine kul oldukça özgürlüğünü kaybeder. Ancak sadece Es-Samed olan Allah'a kul olan, O'ndan başkasına muhtaç olmayan kişi, gerçek özgürlüğe ve onura kavuşur.
- Duaların Kabulündeki Sır: İhtiyaçlarımızı Es-Samed olan Rabbimize arz ettiğimizde, O'nun bu ihtiyaçları gidermeye muktedir olduğunu ve bizim için en hayırlı olanı takdir edeceğini bilerek dua ederiz. Bu, duanın kabulüne olan ümidimizi artırır.
- İhlâs Suresi'nin Kalbi: Es-Samed ismi, İhlâs Suresi'nde Allah'ın birliğini (Ehad) ve hiçbir şeye benzemediğini (Lem yelid ve lem yûled ve lem yekun lehû küfüven ehad) ifade eden ayetlerle birlikte gelerek, Tevhid inancının temelini oluşturur. O, her yönden kâmil, eksiksiz ve sığınılacak yegâne varlıktır.
Es-Samed olan Rabbimiz, bizleri Kendi mutlak autosuffisance ve her şeye yeten kifayetini derinden idrak eden, her türlü ihtiyacımızda sadece O'na yönelen, O'ndan başkasına muhtaç olmamanın onurunu yaşayan ve O'nun ebedi sığınağında huzur bulan bahtiyar kullarından eylesin. Kalplerimizi dünyevi hırslardan arındırıp, gerçek zenginliğin O'nunla olmakta olduğunu bizlere göstersin.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
