Hiçbir modele, hiçbir öncü örneğe ihtiyaç duymadan, her bir varlığı kendine özgü bir biçimde, kusursuz bir uyum ve nizam içinde varlık âlemine çıkaran Yüce Sanatkâr: El-Bâri' (Celle Celâlühû). Bu müstesna Esma, Rabbimizin yaratma fiilindeki o eşsiz ustalığını ve her şeyi birbiriyle âhenkli, eksiksiz ve tam da olması gerektiği gibi meydana getirişini ifade eder. O, sadece "yaratmakla" kalmaz, aynı zamanda yarattığı her şeye benzersiz bir kimlik ve mükemmel bir işlevsellik de bahşeder. Gelin, El-Bâri' isminin o hayranlık uyandıran tecellilerinde, kâinattaki kusursuz düzeni ve her bir varlıktaki özgün sanatı tefekkür edelim.
El-Bâri' Ne Anlama Gelir? Eşsiz Yaratılışın ve Uyumun İlahi Sırrı
El-Bâri': Bu Esma, Arapça "ber'" kökünden gelir ve temel olarak şu manaları içerir:
- Örneksiz Yaratan (İbdâ Eden): Daha önce bir benzeri veya modeli olmaksızın, tamamen kendi ilmi ve iradesiyle, ilk defa ve benzersiz bir şekilde varlıkları meydana getiren. O'nun yaratması taklit değil, özgün bir icattır (ibdâ).
- Uyumlu ve Düzenli Kılan: Yarattığı her şeyi birbiriyle uyumlu, âhenkli ve kusursuz bir nizam içinde var eden. Vücudumuzdaki organların uyumundan ekosistemlerdeki dengeye kadar her şeyde O'nun bu ismi tecelli eder.
- Hastalık ve Ayıptan Beri Kılan: Yarattıklarını eksiklikten, kusurdan ve hastalıktan sâlim, sağlıklı ve tam olarak vücuda getiren. Bu anlamda şifa veren yönü de vardır.
- Ayıran, Farklılaştıran: Her bir varlığa kendine has özellikler, farklı suretler ve özgün kimlikler veren. Hiçbir parmak izinin, hiçbir kar tanesinin birbirinin aynı olmaması gibi.
El-Bâri' olan Allah, sadece yoktan var etmekle kalmaz, aynı zamanda var ettiği her şeyi bir sanat eseri inceliğiyle, kusursuz bir uyumla ve benzersiz bir özgünlükle donatır.
Kur'an'da El-Bâri': Yaratılışın Mucizevi Ahengi ve Benzersizliği
"O, Hâlık’tır (yaratan), Bâri’dir (yoktan var eden, yarattıklarını düzgün ve âhenkli kılan), Musavvir’dir (varlıklara şekil veren). En güzel isimler O’nundur..." (Haşr Suresi, 59/24)
Bu ayet-i kerimede El-Bâri' ismi, El-Hâlık ve El-Musavvir isimleriyle birlikte zikredilerek, Allah Teâlâ'nın yaratma fiilindeki o muhteşem sıralamayı ve sanatı gözler önüne serer. O, hem planlar (El-Hâlık), hem örneksiz ve uyumlu bir şekilde icra eder (El-Bâri'), hem de en güzel sureti verir (El-Musavvir).
El-Hâlık, El-Bâri', El-Musavvir: İlahi Yaratma Sanatının İncelikleri
Bu üç mübarek Esma, Rabbimizin yaratma eylemindeki farklı ama birbirini tamamlayan aşamaları ve derinlikleri ifade eder:
- El-Hâlık: Genel olarak yaratmayı, her şeyin varlığını ve özelliklerini takdir etmeyi, yoktan var etmeyi ifade eder. Bir nevi, projenin genel planıdır.
- El-Bâri': Takdir edilen bu planı, hiçbir öncül model olmaksızın, kusursuz bir şekilde, her bir parçayı birbiriyle uyumlu ve işlevsel kılarak varlık alanına çıkarmaktır. Projenin ustaca ve özgün bir şekilde hayata geçirilmesidir.
- El-Musavvir: Varlık alanına çıkan her şeye en güzel ve en münasip şekli, sureti ve dış görünüşü vermektir. Projenin en estetik detaylarla tamamlanmasıdır.
Bu üç isim, kâinattaki her bir detayın ardındaki sonsuz ilim, kudret ve sanatı anlamamıza yardımcı olur.
El-Bâri' Zikrinin Faziletleri: Şifaya, Başarıya ve Ruhi Dinginliğe Bir Kapı
Rabbimizin bu örneksiz yaratma sanatını ifade eden ismini zikretmek, O'nun kusursuz işleyişine hayranlık duymak ve O'ndan her türlü hayrı, şifayı ve başarıyı dilemektir. Zikirde aslolan, O'nun her şeye bir nizam ve ahenk verdiğini bilerek teslim olmaktır.
- Zorluklardan Kurtulmak ve Şifa Bulmak İçin: Bir rivayete göre, yedi gün boyunca her gün 100 defa "Yâ Bâri'" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle içine düştüğü zorluktan veya yakalandığı hastalıktan kurtulacağı, feraha ereceği umulur.
- İşlerde Başarı ve Güzel Konuşma Yeteneği İçin: Günde 213 (veya bazı hesaplamalara göre 214) defa "El-Bâri'" ismini zikretmeye devam eden kişinin, başladığı işlerde muvaffak olacağı, sözlerinde ve ifadelerinde açıklık ve güzellik (fesahat) kazanacağı, sıkıntılarından kurtulacağı belirtilir.
- Hayırlı Evlat Sahibi Olmak Niyetiyle: El-Hâlık isminde de değinildiği gibi, çocuk sahibi olmakta zorlananların, samimi bir dua ile birlikte "Yâ Hâlık, Yâ Bâri', Yâ Musavvir" isimlerini zikretmeye devam etmelerinin, Allah'ın lütfuyla hayırlı bir evlada kavuşmalarına bir vesile olabileceği geleneksel kaynaklarda ifade edilmiştir. Nihai takdir her zaman Allah'a aittir.
- Ruhsal Dinginlik ve Yaratıcılık İçin: Bu ismi zikretmek, kişinin kendi içindeki ilahi sanat yansımalarını fark etmesine, ruhsal bir dinginliğe ve yaratıcı düşüncelere ilham kaynağı olabilir.
Önemli Bir Hatırlatma: Manevi uygulamalarda niyetin saflığı, kalbin samimiyeti ve Allah'a olan tam bir güven esastır. Özel durumlar ve belirli sayılardaki zikirler için ehil bir âlimden veya manevi bir rehberden görüş almak, uygulamanın feyzini artırabilir.
El-Bâri' İsminin Ebced Değeri ve Ahengin Sayısal İfadesi
El-Bâri' (الباريء) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri genellikle 213 veya 214 olarak hesaplanır. Bu farklılık, bazı harflerin (örneğin hemze) hesaplama şeklindeki küçük yorum farklarından kaynaklanabilir. Bu sayılar, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde ve ismin ifade ettiği kusursuz uyum ve örneksiz yaratılışın sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin yaratma sanatındaki incelik ve ahenk, sayıların ifade sınırlarını aşar.
Kimler, Ne İçin 'Ya Bâri'' Der? Uyum, Şifa, Özgünlük ve Başarı Arayışı
"Yâ Bâri'!" nidası, kulun Rabbimizin o eşsiz yaratma sanatına, her şeyi bir uyum içinde var edişine hayranlıkla sığınmasıdır:
- Hastalıklarından Şifa Bulmak İsteyenler: Bedenlerindeki veya ruhlarındaki uyumsuzlukların, hastalıkların giderilmesi ve ilahi bir şifa ile yeniden sağlık ve ahenk bulmak için.
- Başladığı İşlerde Muvaffakiyet ve Uyum Arayanlar: Bir proje, bir sanat eseri veya herhangi bir işte uyumlu bir sonuç elde etmek, engelleri aşmak ve başarıya ulaşmak niyetiyle.
- Konuşmalarında ve İfadelerinde Açıklık ve Güzellik İsteyenler: Kendini daha iyi ifade edebilmek, sözlerinin tesirli ve anlaşılır olmasını dilemek için.
- Hayatında ve Çevresinde Uyum ve Düzen Kurmak İsteyenler: Kendi iç dünyasında, ailesinde veya iş ortamında daha âhenkli ve düzenli bir yapı oluşturmak amacıyla.
- Özgün ve Yaratıcı Fikirlere Ulaşmak İsteyenler: Sanatçılar, yazarlar, mucitler gibi yaratıcı alanlarda çalışanlar, ilham ve özgün fikirler için Rabbimizin bu ismine sığınabilirler.
Tefekkür Ufukları: El-Bâri' İsmiyle Kâinattaki Mükemmel Uyumu ve Benzersizliği Görmek
El-Bâri' ismi üzerinde tefekkür etmek, kâinata ve kendi varlığımıza dair hayranlık verici bir bakış açısı kazandırır:
- Her Varlık Benzersizdir: Parmak izlerimizden kar tanelerine, her bir yaprağın deseninden her bir canlının kendine has özelliklerine kadar her şey, El-Bâri' olan Allah'ın her varlığı özgün ve benzersiz bir şekilde yarattığının delilidir. Kâinatta monotonluk değil, sonsuz bir çeşitlilik ve zenginlik vardır.
- Kusursuz Uyum ve İşleyiş: Vücudumuzdaki organların birbiriyle mükemmel uyumu, gezegenlerin yörüngelerindeki hassas denge, ekosistemlerdeki canlıların birbirine bağlılığı... Tüm bunlar, El-Bâri'nin her şeyi bir nizam ve ahenk içinde yarattığını gösterir.
- Sanat ve Estetik Kaygısı: Yaratılışta sadece işlevsellik değil, aynı zamanda derin bir estetik ve sanat kaygısı da vardır. Bir çiçeğin renkleri, bir kelebeğin kanatları, bir kuşun ötüşü... Hepsi El-Bâri'nin sanatının incelikleridir.
- Şifanın Kaynağı: Vücudumuzun hastalandığında kendini onarma mekanizması, ilaçların şifa verici özelliği de El-Bâri'nin yarattığı sistemin ve O'nun şifa veren tecellilerinin bir parçasıdır. O, bozulanı onaran, eksileni tamamlayandır.
El-Bâri' olan Rabbimiz, bizleri yarattığı her şeydeki o eşsiz sanatı, uyumu ve benzersizliği tefekkür eden, O'nun kudretine hayran kalan ve bu idrakle hayatını güzelleştiren kullarından eylesin.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
