Namazlarımızda Rabbimize yönelirken okuduğumuz dualar, O'nunla kurduğumuz bağın en özel ifadeleridir. Bu dualardan bazıları, belirli namazlara has kılınmış ve özel faziletler taşımıştır. İşte bunlardan ikisi de özellikle Hanefi mezhebine göre Vitir namazının son rekâtında okunan Kunut Duaları'dır: "Allahümme innâ neste'înuke" ve "Allahümme iyyâke na'büdü". Bu dualar, Allah'tan yardım istemenin, O'na sığınmanın, O'na kulluk etmenin ve O'nun rahmetini ummanın özlü bir ifadesidir.
Kunut Ne Demektir? Duaların Namazdaki Yeri
Kunut (قنوت) kelimesi Arapça'da; itaat etmek, huşû içinde olmak, ayakta durmak, dua etmek, susmak gibi anlamlara gelir. Namazdaki Kunut ise, genellikle belirli bir dua veya zikir için ayakta durmayı ifade eder.
Hanefi mezhebine göre, Kunut duaları vacip olan Vitir namazının üçüncü rekâtında, Fatiha ve zamm-ı sureden sonra, rükûdan önce tekbir getirilerek eller kaldırılır ve bu iki dua okunur. Diğer mezheplerde farklı uygulamalar (örneğin Şâfiî mezhebinde sabah namazının farzında, diğerlerinde ise genellikle bela ve musibet zamanlarında Kunut yapılması gibi) bulunsa da, Hanefi fıkhında Vitir namazıyla özdeşleşmiştir.
Kunut Dualarının Önemi ve Faziletleri
Kunut dualarının okunması, Vitir namazının vaciplerinden (Hanefi mezhebine göre) olması hasebiyle önemlidir. İçerdikleri manalar itibarıyla da büyük faziletler taşırlar:
- Allah'tan Kapsamlı Yardım Talebi: İlk duada ("Allahümme innâ neste'înuke...") Allah'tan yardım (istiâne), mağfiret (istiğfâr) ve hidayet (istihdâ) istenir. Bu, kulun her durumda O'na muhtaç olduğunun ikrarıdır.
- İman ve Tevekkül İkrarı: "Sana iman ederiz, Sana tövbe ederiz ve Sana güveniriz (tevekkül ederiz)" ifadeleriyle imanın ve tevekkülün en temel esasları dile getirilir.
- Övgü ve Şükür: "Seni bütün hayırlarla överiz, Sana şükrederiz" diyerek Allah'a hamd ve şükran sunulur.
- Nankörlükten Uzaklaşma: "Sana nankörlük etmeyiz" ifadesiyle küfrân-ı nimetten Allah'a sığınılır.
- Şirkten Arınma: "Sana isyan edeni terk ederiz" ifadesi, Allah'a isyan eden her türlü düşünce, kişi veya yoldan uzak durma kararlılığını gösterir.
- Sadece Allah'a Kulluk İkrarı: İkinci duada ("Allahümme iyyâke na'büdü...") sadece Allah'a kulluk edildiği, namazın ve secdenin yalnızca O'nun için yapıldığı vurgulanır (Tevhid-i Ulûhiyyet).
- Rahmet ve Azaptan Korunma Talebi: Sonunda Allah'ın rahmeti umulur ve azabından korkulduğu ifade edilerek havf ve recâ (korku ve ümit) dengesi kurulur.
Bu dualar, kulun Allah karşısındaki duruşunu, O'na olan bağlılığını ve O'ndan beklentilerini özetleyen çok kapsamlı niyazlardır.
Kunut Duaları Metinleri, Okunuşları ve Mealleri
Vitir namazında okunan iki Kunut duası şöyledir:
Kunut Duası - 1 (Allahümme İnnâ Neste'înuke)
Arapça Okunuşu
اَللّٰهُمَّ اِنَّا نَسْتَع۪ينُكَ وَنَسْتَغْفِرُكَ وَنَسْتَهْد۪يكَ وَنُؤْمِنُ بِكَ وَنَتُوبُ اِلَيْكَ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ وَنُثْن۪ي عَلَيْكَ الْخَيْرَ كُلَّهُ نَشْكُرُكَ وَلَا نَكْفُرُكَ وَنَخْلَعُ وَنَتْرُكُ مَنْ يَفْجُرُكَ
Türkçe Okunuşu
Allâhümme innâ neste'înuke ve nestağfiruke ve nestehdîk. Ve nü'minü bike ve netûbu ileyk. Ve netevekkelü 'aleyke ve nüsnî 'aleyke'l-hayra küllehû neşküruke ve lâ nekfüruk. Ve nahle'u ve netrukü men yefcüruk.
Türkçe Meali
Allah'ım! Senden yardım isteriz, günahlarımızı bağışlamanı isteriz, razı olduğun şeylere hidayet etmeni isteriz. Sana inanırız, Sana tövbe ederiz. Sana güveniriz. Bize verdiğin bütün nimetleri bilerek Seni hayır ile överiz. Sana şükrederiz. Hiçbir nimetini inkâr etmez ve onları başkasından bilmeyiz. Nimetlerini inkâr eden ve Sana karşı geleni bırakırız.
Kunut Duası - 2 (Allahümme İyyâke Na'büdü)
Arapça Okunuşu
اَللّٰهُمَّ اِيَّاكَ نَعْبُدُ وَلَكَ نُصَلّ۪ي وَنَسْجُدُ وَاِلَيْكَ نَسْعٰى وَنَحْفِدُ نَرْجُوا رَحْمَتَكَ وَنَخْشٰى عَذَابَكَ اِنَّ عَذَابَكَ بِالْكُفَّارِ مُلْحِقٌ
Türkçe Okunuşu
Allâhümme iyyâke na'büdü ve leke nüsallî ve nescüd. Ve ileyke nes'â ve nahfid. Nercû rahmeteke ve nahşâ 'azâbek. İnne 'azâbeke bi'l-küffâri mülhık.
Türkçe Meali
Allah'ım! Biz yalnız Sana kulluk ederiz. Namazı yalnız Sen'in için kılarız, ancak Sana secde ederiz. Yalnız Sana koşar ve Sana yaklaştıracak şeyleri kazanmaya çalışırız. İbadetlerini sevinçle yaparız. Rahmetinin devamını ve çoğalmasını dileriz. Azabından korkarız, şüphesiz Senin azabın kâfirlere ve inançsızlara ulaşır.
Not: Bu duaların metinleri, Hz. Ömer (r.a.) gibi sahabelerden gelen rivayetlere ve özellikle Hanefi mezhebinin uygulamasına dayanmaktadır.
Kunut duaları, Vitir namazına ayrı bir derinlik ve anlam katan, kulun Rabbiyle olan bağını en güzel şekilde ifade eden yakarışlardır. Bu duaları okurken manalarını düşünmek, içerdiği teslimiyet, sığınma, övgü ve korku-ümit dengesini hissetmek, namazımızın ve kulluğumuzun kalitesini artıracaktır.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
