Adalet kelimesini duyduğumuzda aklımıza genellikle mahkeme salonları, hakimler ve büyük toplumsal davalar gelir. Oysa adalet, hayatın her anını ve her ilişkiyi kuşatan temel bir ahlaki ilkedir. İslam'ın en temel kavramlarından biri olan bu ilkenin kaynağı ise Allah'ın Esmâ-ül Hüsna'sından olan El-Adl ismidir. Bu yazımızda, El Adl ismi ve onun derin anlamını inceleyecek ve adaletin sadece büyük kararlarda değil, günlük hayatta adil olmak için nasıl bir rehber olduğunu konuşacağız.
El-Adl: Asla Zulmetmeyen, Her Şeyi Yerli Yerince Yapan
El-Adl, kelime olarak "adaletli olan, her şeyi tam olması gerektiği gibi, yerli yerince yapan, asla haksızlık ve zulüm etmeyen" demektir. O, mutlak adalet sahibidir. O'nun adaletinde zerre kadar bir sapma, bir eksiklik veya bir fazlalık olmaz. Evrendeki kusursuz denge, gezegenlerin yörüngesinden bir karıncanın rızkına kadar her şey, O'nun El-Adl isminin bir tecellisidir. O, her hak sahibine hakkını eksiksiz olarak verendir.
Adalet ve Denge
Adalet, sadece "eşitlik" demek değildir. Adalet, her şeye hak ettiği değeri ve konumu vermektir. Bir ağacın köküne tonlarca su vermek adalet değil, israftır. Adalet, o ağacın ihtiyacı kadar suyu vermektir. Bu yüzden El-Adl ismi, aynı zamanda evrendeki mükemmel denge ve ölçünün de kaynağıdır.
Kur'an'ın Adalet Emri
Yüce Allah, Nahl Suresi'nin 90. ayetinde müminlere adaleti ve iyiliği emreder: "Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor." Bu ayet, adaletin toplumsal ve bireysel hayatın merkezinde olması gerektiğini açıkça belirtir.
Adaleti Hayatımıza Nasıl Yansıtabiliriz?
Allah'ın El-Adl ismiyle ahlaklanmak, adaleti hayatımızın her alanında bir pusula olarak kullanmaktır. İşte adaletin günlük hayattaki bazı yansımaları:
1. Aile İçinde Adil Olmak
Adaletin ilk tecelli etmesi gereken yer ailemizdir. Ebeveynlerin çocukları arasında sevgi, ilgi veya maddi imkanlar konusunda ayrım yapmaması adaletin bir gereğidir. Çocukların da anne ve babalarına karşı olan sorumluluklarını yerine getirmesi, onlara saygıda kusur etmemesi bir adalettir.
2. Konuşmalarımızda ve Şahitliğimizde Adil Olmak
Bir olay hakkında konuşurken veya birine şahitlik ederken, sevmediğimiz bir kişi bile olsa, doğruyu söylemek adaletin en zor ama en önemli tecellilerindendir. Dedikodudan kaçınmak, insanları tanımadan haklarında hüküm vermemek ve her zaman gerçeğin yanında olmak, dilin adaletidir.
3. İş ve Ticaret Hayatında Adil Olmak
Bir işveren için adalet, çalışanının hakkını, emeğinin karşılığını tam ve zamanında vermektir. Bir çalışan için adalet, aldığı maaşın hakkını verecek şekilde işini dürüstçe ve özenle yapmaktır. Ticarette ise ölçü ve tartıda hile yapmamak, müşteriyi aldatmamak adaletin temelidir.
4. Kendimize Karşı Adil Olmak
Belki de en çok unuttuğumuz adalet türü budur. Kendimize karşı adil olmak; bedenimize sağlıklı bakmak, ruhumuzu manevi gıdalarla beslemek, yapamayacağımız yüklerin altına girmemek ve hatalarımızdan ders çıkarıp kendimizi affedebilmektir. Sürekli kendini suçlamak da bir tür zulümdür.
Sonuç olarak El-Adl ismi, bize her şeyi bir denge ve ölçü içinde yapmamız gerektiğini hatırlatır. Adalet, sadece başkalarına karşı bir sorumluluk değil, aynı zamanda kendi iç huzurumuz ve Allah ile olan ilişkimizin de temelidir. Adaletin olmadığı yerde zulüm, kaos ve huzursuzluk başlar. Adaletin olduğu yer ise güvenli, huzurlu ve bereketlidir.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
