Hayatın karmaşasında, anlaşmazlıkların girdabında, haklı ile haksızın birbirine karıştığı anlarda, O'nun şaşmaz adaletine ve kesin hükmüne sığınırız. Kâinattaki her zerreden insanlık tarihinin en büyük davalarına, kalplerdeki en gizli çekişmelerden ahiretteki nihai hesaba kadar her şeyde son sözü söyleyen, mutlak hüküm ve hikmet sahibi: El-Hakem (Celle Celâlühû). Bu mübarek Esma, Yüce Allah'ımızın her türlü anlaşmazlığı çözen, hak ile batılı kesin bir şekilde ayıran, her hükmünde sonsuz adalet ve hikmet bulunan yegâne ve en üstün Hâkim olduğunu ilan eder. Gelin, El-Hakem isminin o adalet ve hikmet dolu tecellilerinde, O'nun hükmüne teslim olmanın huzurunu ve kendi hükümlerimizde âdil olmanın sorumluluğunu tefekkür edelim.
El-Hakem Ne Anlama Gelir? Her Şeyde Son Sözü Söyleyen, Adalet ve Hikmetle Hükmeden
El-Hakem: Arapça "hükm" (حكم) kökünden gelir. "Hükm", 'karar vermek, yargıda bulunmak, bir şeyi yerine oturtmak, yönetmek, hikmet sahibi olmak' gibi anlamlar taşır. El-Hakem ismi ise bu sıfatları en kâmil ve mutlak manada ifade eder:
- Mutlak Hâkim ve Hüküm Sahibi: Her konuda ve her durumda nihai ve kesin hükmü veren. O'nun hükmü asla bozulmaz, değiştirilemez ve sorgulanamaz.
- Adaletle Hükmeden: Hükümlerinde zerre kadar haksızlık, zulüm veya tarafkirlik bulunmayan. O, en âdil hâkimdir (Ahkemü'l-Hâkimîn).
- Hikmet Sahibi Olarak Karar Veren: Verdiği her hüküm, aldığı her karar sonsuz bir ilim ve hikmete dayanan. Bazen bizim idrak edemediğimiz derin manalar ve hayırlar içerir.
- Haklıyı Haksızdan Ayıran: İnsanlar arasındaki veya herhangi bir konudaki anlaşmazlıklarda, doğruyu yanlıştan, haklıyı haksızdan kesin bir şekilde ayıran.
- Anlaşmazlıkları Çözen: Her türlü ihtilafı, çekişmeyi ve problemi nihai bir çözüme kavuşturan.
El-Hakem olan Allah, hem bu dünyada koyduğu yasalarla (sünnetullah ve şeriat) hem de ahirette vereceği nihai kararlarla mutlak hâkimiyetini ve adaletini tecelli ettirir. O'nun hükmüne rıza göstermek, imanın bir gereğidir.
Kur'an'da El-Hakem: İlahi Hükmün ve Adaletin Tek Kaynağı Olarak Allah
"De ki: Allah, size Kitab’ı ayrıntılı olarak indirmişken, O’ndan başka bir hakem mi arayayım?..." (En'âm Suresi, 6/114)
Ve bir başka ayette: "Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz -Allah’a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız- onu Allah’a ve Resûl’e götürün..." (Nisâ Suresi, 4/59). Bu da nihai hakemin Allah ve O'nun bildirdiği hükümler olduğunu gösterir.
Yunus Suresi 109. ayette ise Peygamber Efendimize hitaben, "Sana vahyolunana uy ve Allah hükmünü verinceye kadar sabret. O, hükmedenlerin en hayırlısıdır." buyrularak, O'nun El-Hakem sıfatına olan teslimiyet ve güven vurgulanır.
Hükmün Tecellileri: Kâinattan İnsana, Dünyadan Ahirete El-Hakem'in Şaşmaz İradesi
El-Hakem olan Rabbimizin "hükmü" sadece insanlar arasındaki anlaşmazlıklarla sınırlı değildir; O'nun hükmü tüm kâinatı ve hayatın her alanını kuşatır:
- Kevnî Hükümler (Sünnetullah): Kâinattaki fiziksel, kimyasal, biyolojik yasalar; güneşin doğuşu, yağmurun yağması, mevsimlerin döngüsü gibi her şey O'nun koyduğu şaşmaz hükümlerle işler.
- Şer'î Hükümler: İnsanların dünya ve ahiret saadetini temin etmek için gönderdiği ilahi yasalar, emirler ve yasaklar.
- Kaderî Hükümler: Her bir varlığın eceli, rızkı, başına gelecekler konusundaki ilahi takdir ve karar.
- Ahiretteki Nihai Hüküm: Kıyamet gününde insanlar arasında verilecek olan, zerre kadar haksızlığın olmayacağı mutlak ve son hüküm.
O'nun her hükmü, bir düzen, bir adalet ve bir hikmet taşır. Bize düşen, bu hükümlere teslim olmak ve O'nun rızasını aramaktır.
El-Hakem Zikrinin Faziletleri: Hikmete Ermek, Haklı Davada İlahi Yardım Görmek, Kalbe Huzur Bulmak
Rabbimizin bu adalet ve hikmet dolu ismini zikretmek, O'nun şaşmaz hükmüne sığınmak, O'ndan hikmet, adalet ve doğru karar verme yetisi talep etmektir. Zikirde aslolan, O'nun her hükmünün en doğru ve en hayırlı olduğuna tam bir iman ve teslimiyettir.
- Duaların Kabulü ve Hikmet İçin: Gece yarısı veya namazlardan sonra 68 defa "Yâ Hakem" zikrine devam eden kimsenin, Allah'ın izniyle dualarının kabul edileceği, kalbinin hikmet nurlarıyla dolacağı ve ilahi sırlara dair bir anlayış kazanabileceği umulur.
- Haklı Davalarda Adaletin Tecellisi İçin: Bir anlaşmazlıkta veya davada haklı olan tarafın, bu ismi şerifi zikrederek Allah'tan adil bir çözüm ve hakkının kendisine verilmesi için yardım dilemesi tavsiye edilir. Niyet, adaletin yerini bulmasıdır.
- Hâkimlerin ve Yöneticilerin Âdil Kararlar Vermesi İçin: Hâkimlik veya yöneticilik gibi sorumluluk taşıyan kişilerin, adaletle hükmetmek, doğru kararlar vermek ve haksızlıktan kaçınmak için bu ismi zikretmeleri ve Allah'tan yardım dilemeleri çok feyizlidir.
- Kalp Gözünün Açılması ve Anlayış İçin: "Yâ Hakem" zikri, kişinin manevi basiretinin artmasına, olayların ve insanların iç yüzünü daha iyi anlamasına, hikmetli bir bakış açısı kazanmasına vesile olabilir.
Bir Not: Bu ismi zikrederken, kendi küçük dünyamızdaki anlaşmazlıklar için Allah'tan "lehimize" bir hüküm istemek yerine, "hakkımızda en hayırlı ve en âdil olan ne ise onun tecelli etmesini" dilemek, O'nun El-Hakem sıfatına daha uygun bir teslimiyet ifadesidir.
El-Hakem İsminin Ebced Değeri ve Adaletin Sayısal Mührü
El-Hakem (الحكم) isminin ebced sistemindeki sayısal değeri 68'dir. Bu sayı, bazı zikirlerin adedinin belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmış ve El-Hakem isminin ifade ettiği mutlak hükümranlık, adalet ve hikmetin sembolik bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Ancak Rabbimizin her hükmündeki sonsuz adalet ve hikmet, sayıların ifade sınırlarının çok ötesindedir.
Kimler, Ne İçin 'Ya Hakem' Der? Adalet, Çözüm, Hikmet, Doğru Karar ve İlahi Rehberlik Arayışı
"Yâ Hakem!" nidası, kulun her türlü anlaşmazlık, kararsızlık ve adaletsizlik karşısında, nihai ve en âdil hükmü verecek olan Rabbine sığınmasıdır:
- Anlaşmazlık Yaşayanlar ve Ara Bulucular: İnsanlar arasındaki ihtilafların adaletle çözülmesi, haklının hakkını alması ve barışın tesis edilmesi için.
- Karar Vermekte Zorlananlar: Hayatın önemli dönemeçlerinde, hangi yolun daha hayırlı ve doğru olduğuna karar veremeyenler, ilahi bir rehberlik ve doğru hüküm için.
- Haksızlığa Uğradığını Düşünenler: Kendilerine yapılan bir haksızlığın ortaya çıkması, adaletin yerini bulması ve ilahi bir çözüm için.
- Hikmet ve Derin Anlayış Arayanlar: Olayların zahirine takılıp kalmadan, her hadisenin ardındaki ilahi hikmeti ve kaderin sırlarını anlamak isteyenler.
- Adaletle Hükmetme Sorumluluğu Taşıyanlar: Hâkimler, yöneticiler, ebeveynler gibi karar verme ve hüküm verme konumunda olanlar, adil olabilmek ve doğru kararlar verebilmek için.
Tefekkür Ufukları: El-Hakem İsmiyle İlahi Takdire Rıza Göstermek, Kendi Hükümlerimizde Âdil ve Hikmetli Olmak
El-Hakem ismi üzerinde tefekkür etmek, hayatımıza derin bir teslimiyet, adalet duygusu ve hikmet arayışı kazandırır:
- Her Şeyde Nihai Hüküm Allah'ındır: Beşeri mahkemeler, insani kararlar veya dünyevi otoriteler ne olursa olsun, en son ve en kesin hüküm El-Hakem olan Allah'a aittir. O'nun hükmü şaşmaz ve yanılmaz.
- İlahi Takdire Rıza Göstermek: Bazen başımıza gelen olayların veya verilen hükümlerin hikmetini hemen anlayamayabiliriz. Ancak El-Hakem olan Rabbimizin her işinde bir adalet ve hikmet olduğuna iman etmek, kalbe huzur ve teslimiyet verir.
- Kendi Hükümlerimizde Adalet ve Hikmet Arayışı: Mademki Rabbimiz El-Hakem'dir, biz de kendi etki alanımızda, ailemizde, işimizde veya başkaları hakkında hüküm verirken adil olmaya, duygusallıktan ve ön yargılardan uzak durmaya, hikmetle hareket etmeye gayret etmeliyiz.
- Anlaşmazlıklarda Allah'a ve Resûlü'ne Başvurmak: Bir mümin, anlaşmazlığa düştüğü konularda çözüm için öncelikle Allah'ın kitabına ve Resûlü'nün sünnetine başvurmalıdır. Çünkü en doğru hüküm oradadır.
- Ahiretteki Mutlak Adalet Gününe İman: Bu dünyada tam olarak tecelli etmeyen adaletler, verilmeyen hükümler veya gizli kalmış haksızlıklar, ahirette El-Hakem olan Allah'ın huzurunda eksiksiz bir şekilde ortaya çıkacak ve her hak sahibi hakkını alacaktır. Bu, mümin için büyük bir teselli ve zalim için büyük bir uyarıdır.
El-Hakem olan Rabbimiz, bizleri her işimizde Kendi adaletine ve hikmetine sığınan, O'nun hükmüne razı olan, kendi küçük hükümlerimizde ise âdil ve hikmetli davranmaya çalışan kullarından eylesin. Anlaşmazlıklarımızı hayırla çözsün ve kalplerimizi hikmet nuruyla aydınlatsın.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
