Esmâ-ül Hüsnâ'nın kullarına yol gösteren, karanlıklardan aydınlığa çıkaran ve doğruya ileten lütuf tecellilerinden biri olan El-Hâdî (الهادي) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, Allah Teâlâ'nın hem yarattığı her varlığa yaşayabilmesi için yol gösterdiğini, hem de özellikle insanlara iman ve kurtuluş yolunu gösteren tek rehber olduğunu ifade eder.
El-Hâdî İsminin Anlamı ve Yol Göstericiliği
El-Hâdî ismi, Arapça'daki "hdy" veya "hidâye" (هدى/هداية) kökünden gelir. Hidâyet; doğru yolu göstermek, rehberlik etmek, kılavuzluk yapmak, irşad etmek, başarıya ulaştırmak, lütuf ve nezaketle yol göstermek gibi anlamlara gelir. Hâdî, bu hidayeti veren, yol gösteren demektir.
El-Hâdî, "Hidayet veren, doğru yolu gösteren, kullarını hakka ve hayra ulaştıran, rehberlik eden" demektir. O'nun hidayeti çeşitli şekillerde tecelli eder:
- Genel Hidayet (Hidâyet-i Âmme): Allah, yarattığı her canlıya içgüdüsel olarak veya doğal kanunlarla yaşamasını sürdürmesi, faydasına olanı bulması için yol gösterir. Bir arının bal yapması, bir bebeğin annesini emmesi gibi.
- Özel Hidayet (Hidâyet-i Hâssa / Beyan Yoluyla): Akıl ve irade sahibi varlıklar olan insanlara ve cinlere peygamberler ve ilahi kitaplar göndererek iman, ibadet ve kurtuluş yolunu gösterir. Bu, Sırat-ı Müstakim'e (dosdoğru yola) yapılan çağrıdır.
- İlham ve Tevfik Yoluyla Hidayet: Dilediği mümin kullarının kalplerine ilham vererek, onları doğru kararlara ve hayırlı işlere yönlendirerek, o yolda başarılı kılarak (tevfik vererek) hidayetini artırır.
Gerçek ve mutlak Hâdî yalnızca Allah'tır. Peygamberler ve alimler O'nun izniyle sadece yol gösterici olabilirler, ancak kalplere hidayeti yerleştirecek olan sadece O'dur. O, dilediğini (hikmetiyle ve kulun yönelişine göre) hidayete erdirir, dilediğini ise (isyanı ve yüz çevirmesi sebebiyle) dalalette bırakır.
Kur'an-ı Kerim'de El-Hâdî İsmi
El-Hâdî ismi ve hidayet kavramı Kur'an-ı Kerim'de çok önemli bir yer tutar:
- Doğrudan İsim Olarak: Allah Teâlâ, Peygamber Efendimiz'e (s.a.v) hitaben şöyle buyurur: "...Yol gösterici (Hâdiyen) ve yardımcı (Nasîren) olarak Rabbin yeter." (Furkân Suresi, 25:31).
- Tek Hidayet Veren Olması: "Allah kime hidayet verirse, işte o doğru yolu bulmuştur. Kimi de dalalette bırakırsa, artık onun için asla yol gösterici bir dost (veliyyen mürşiden) bulamazsın." (Kehf Suresi, 18:17). Peygamberimize bile hitaben, "Sen sevdiğini hidayete erdiremezsin; bilakis Allah dilediğine hidayet verir..." (Kasas Suresi, 28:56) buyrulur.
- Müminleri Hidayete Erdirmesi: "...Şüphesiz Allah, iman edenleri dosdoğru bir yola iletendir (leHâdi-lleżîne âmenû ilâ sırâtın mustakîm)." (Hac Suresi, 22:54).
- Kur'an'ın Hidayet Olması: Kur'an'ın kendisi defalarca "Hüden" (bir hidayet rehberi) olarak nitelendirilir: "İşte o Kitap; kendisinde şüphe yoktur. Muttakîler için bir hidayettir (huden li-lmuttakîn)." (Bakara Suresi, 2:2).
Her gün defalarca okuduğumuz Fâtiha Suresi'ndeki "İhdine's-sırâta'l-mustakîm" (Bizi dosdoğru yola ilet) duası, O'nun Hâdî ismine en güzel yakarıştır.
El-Hâdî (الهادي) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Hâdî" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Hâdî" (هادي) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
He (ه): 5
Elif (ا): 1
Dal (د): 4
Ya (ي): 10
Toplam (Küçük Ebced): 5 + 1 + 4 + 10 = 20 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 20 x 20 = 400.
İlginç Bir Tevafuk: El-Hâdî isminin küçük ebced değeri olan 20 ve büyük ebced değeri olan 400, aynı zamanda daha önce işlediğimiz "El-Vedûd" (الودود) isminin de ebced değerleridir! Bu durum, Allah'ın hidayet vermesinin (Hâdî) O'nun kullarına olan sevgisinin (Vedûd) bir tecellisi olabileceğine veya hidayete erenlerin O'nun sevgisine mazhar olacağına dair manevi bir işaret taşıyor olabilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 20 sayısı veya katları (özellikle 400) kullanılır.
"Ya Hâdî" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Hâdî" (يا هادي) nidası, "Ey Hidayet Veren!", "Ey Doğru Yolu Gösteren Rehberim!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan her işte ve her durumda doğru yola iletmesi, hidayet vermesi istenir ("İhdinâ..." duası gibi).
- Dalaletten, sapkınlıktan, yanlışa düşmekten korunma talep edilir.
- Kararsız kalınan durumlarda doğru yolu bulmak, isabetli kararlar vermek için yardım niyaz edilir.
- Kalbin imanla, ilimle ve irfanla hidayet bulması dilenir.
- Doğru yoldan sapmış olan aile bireyleri, arkadaşlar veya diğer insanlar için hidayet istenir.
El-Hâdî İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Hâdî ism-i şerifini zikretmek, hidayet pınarından içmektir:
- Hidayete Vesiledir: Kişinin doğru yolu bulmasına, imanının güçlenmesine ve istikamet üzere kalmasına yardımcı olur.
- Dalaletten Korur: Yanlış yollara sapmaktan, batıl inançlardan ve şeytanın saptırmalarından korur.
- Doğru Kararlar Verdirir: Hayati kararlar alırken veya yol ayrımlarında doğruyu ve hayırlı olanı seçmeye yardımcı olur.
- Anlayışı Açar: Dini konuları ve hakikatleri anlama ve kavrama yeteneğini artırır.
- Başkalarına Rehberlik Etme Yeteneği: Kişiye, Allah'ın izniyle, başkalarına da doğru yolu gösterme yeteneği ve basireti verebilir.
Günde ebced değeri olan 20 defa (veya katları, örneğin 400 defa) "Ya Hâdî" zikretmek, özellikle hidayet arayışında olanlar, yolunu kaybetmiş hissedenler veya başkaları için hidayet dileyenler için tavsiye edilir.
El-Hâdî İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Hâdî ismi, O'nun hidayetinin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Hâdî, Ya Nûr": Yol gösteren ve Nur olan; hidayetin Allah'ın nuruyla gerçekleştiğini ifade eder.
- "Ya Hâdî, Ya Reşîd": Hidayet veren ve doğruya ulaştıran (Reşîd); her iki isim de yol gösterme anlamını pekiştirir.
- "Ya Hâdî, Ya Hakk": Hidayet veren ve Hak olan; O'nun hakikate ilettiğini vurgular.
- "Ya Alîm, Ya Hâdî / Ya Hakîm, Ya Hâdî": Her şeyi bilen/Hikmet sahibi ve Hidayet veren; O'nun hidayetinin ilim ve hikmete dayandığını belirtir.
- "Ya Hâdî, Ya Fettâh": Hidayet veren ve (hidayet kapılarını) açan; hidayete ulaşmak için kapıların açılmasını istemektir.
El-Hâdî olan Rabbimiz, karanlıklarda yolumuzu aydınlatan, şaşkınlık anlarımızda bize rehberlik eden, dalaletten hidayete çıkaran tek Kılavuzumuzdur. O'nun hidayeti olmadan doğru yolu bulmamız mümkün değildir. Her anımızda, her namazımızda Fâtiha'da dediğimiz gibi "İhdine's-sırâta'l-mustakîm" diyerek O'nun Hâdî ismine sığınmalı, O'ndan bizi dosdoğru yola iletmesini ve o yolda sabit kılmasını niyaz etmeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
