Allah Teâlâ'nın güzel isimleri olan Esmâ-ül Hüsnâ'yı zikretmek, O'nu anmanın ve O'na yakınlaşmanın en güzel yollarından biridir. Zaman içinde bazı İslami geleneklerde ve özellikle Havass (isimlerin ve ayetlerin belirli özellikleriyle ilgilenen ilim dalı) literatüründe, Esmâların belirli günlerde, belirli gezegen saatlerinde ve belirli sayılarda okunmasının daha tesirli olabileceğine dair yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu yazıda, bu geleneksel yaklaşımları ana hatlarıyla ele alacak, ancak konuya İslami açıdan nasıl yaklaşılması gerektiğini de vurgulayacağız.
Köken ve İslami Bakış Açısı: Dikkat Edilmesi Gerekenler
Öncelikle ve en önemlisi belirtmek gerekir ki, Esmâların belirli gezegen saatleri veya astrolojik etkilerle ilişkilendirilerek okunması yönündeki tavsiyeler, doğrudan Kur'an-ı Kerim'de veya Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) sahih sünnetinde yer alan temel İslami öğretiler değildir. Bu tür yaklaşımlar, daha çok sonraki dönemlerde ortaya çıkan, kozmoloji, astroloji ve harf ilmi (ilm-i huruf) gibi alanlardan etkilenen ezoterik (içsel, bâtıni) gelenekler ve Havass çalışmaları içinde yer bulmuştur.
İslam'ın temel prensiplerine göre:
- Zikrin ve duanın kabulündeki asıl şartlar; ihlâs (samimiyet), iman, doğru niyet, istikamet (doğru yolda olmak) ve Allah'ın dilemesidir.
- Allah'ı anmak için her zaman ve her mekan uygundur. Kur'an'da "Siz beni anın ki, ben de sizi anayım." (Bakara, 2:152) buyrulur. Belirli vakitlerin (namazlardan sonra, seher vakti, Cuma günü vb.) faziletli olması ise yine Kur'an ve Sünnet kaynaklıdır, gezegen saatlerine dayanmaz.
- Gezegenlere, yıldızlara veya belirli zaman dilimlerine Allah'tan bağımsız bir etki gücü atfetmek tevhid inancına aykırıdır ve şirk tehlikesi taşır. Fayda ve zararı yaratan, her şeye gücü yeten yalnızca Allah'tır.
- Bu tür geleneksel bilgiler, ancak İslami temel prensiplerle çelişmediği sürece ve birer "manevi llâtife" veya sembolik bir anlayış olarak değerlendirilebilir; asla bağlayıcı veya zorunlu kabul edilemez.
Bu önemli hatırlatmalar ışığında, şimdi geleneksel yaklaşımlara bir göz atalım.
Gezegen Saatleri Nedir? (Geleneksel Anlayış)
Eski kozmolojide ve astrolojide, her günün ve günün her bir saatinin belirli bir gezegenin etkisi altında olduğuna inanılırdı. Haftanın her günü bir gezegenle ilişkilendirilmiştir (Pazar-Güneş, Pazartesi-Ay, Salı-Mars, Çarşamba-Merkür, Perşembe-Jüpiter, Cuma-Venüs, Cumartesi-Satürn). Ayrıca, güneşin doğumundan batımına kadar olan süre 12 eşit saate, batımından tekrar doğumuna kadar olan süre de 12 eşit gece saatine bölünür. Güneşin doğduğu ilk saat, o günün gezegeninin saatidir. Sonraki saatler ise "Keldani Sırası" denilen sabit bir gezegen sırasına göre (Satürn, Jüpiter, Mars, Güneş, Venüs, Merkür, Ay) devam eder. Gece saatleri de aynı şekilde hesaplanır. Havass geleneğinde, bir Esma'nın ilişkili olduğu gezegenin saatinde zikredilmesinin, o Esma'nın temsil ettiği mananın tecellisini güçlendirebileceğine inanılmıştır.
Esmâlar, Gezegenleri ve Zikir Sayıları
Esmâlar, ilişkilendirildikleri gezegenler ve zikir sayısı olarak kabul edilen Küçük Ebced değerleri ile Büyük Ebced değerleri sıralanmıştır:
- 1. Allah (الله): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 66, Büyük Ebced: 4356
- 2. Er-Rahmân (الرحمن): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 298, Büyük Ebced: 88804
- 3. Er-Rahîm (الرحيم): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 258, Büyük Ebced: 66564
- 4. El-Melik (الملك): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 90, Büyük Ebced: 8100
- 5. El-Kuddûs (القدوس): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 170, Büyük Ebced: 28900
- 6. Es-Selâm (السلام): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 131, Büyük Ebced: 17161
- 7. El-Mü'min (المؤمن): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 136, Büyük Ebced: 18496
- 8. El-Müheymin (المهيمن): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 145, Büyük Ebced: 21025
- 9. El-Azîz (العزيز): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 94, Büyük Ebced: 8836
- 10. El-Cebbâr (الجبار): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 206, Büyük Ebced: 42436
- 11. El-Mütekebbir (المتكبر): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 662, Büyük Ebced: 438244
- 12. El-Hâlık (الخالق): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 731, Büyük Ebced: 534361
- 13. El-Bârî (البارئ): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 213, Büyük Ebced: 45369
- 14. El-Musavvir (المصور): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 336, Büyük Ebced: 112896
- 15. El-Gaffâr (الغفار): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1281, Büyük Ebced: 1640961
- 16. El-Kahhâr (القهار): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 306, Büyük Ebced: 93636
- 17. El-Vehhâb (الوهاب): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 14, Büyük Ebced: 196
- 18. Er-Rezzâk (الرزاق): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 308, Büyük Ebced: 94864
- 19. El-Fettâh (الفتاح): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 489, Büyük Ebced: 239121
- 20. El-Alîm (العليم): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 150, Büyük Ebced: 22500
- 21. El-Kâbıd (القابض): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 903, Büyük Ebced: 815409
- 22. El-Bâsıt (الباسط): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 72, Büyük Ebced: 5184
- 23. El-Hâfıd (الخافض): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1481, Büyük Ebced: 2193361
- 24. Er-Râfi' (الرافع): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 351, Büyük Ebced: 123201
- 25. El-Mu'izz (المعز): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 117, Büyük Ebced: 13689
- 26. El-Müzill (المذل): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 770, Büyük Ebced: 592900
- 27. Es-Semî' (السميع): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 180, Büyük Ebced: 32400
- 28. El-Basîr (البصير): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 302, Büyük Ebced: 91204
- 29. El-Hakem (الحكم): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 68, Büyük Ebced: 4624
- 30. El-Adl (العدل): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 104, Büyük Ebced: 10816
- 31. El-Latîf (اللطيف): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 129, Büyük Ebced: 16641
- 32. El-Habîr (الخبير): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 812, Büyük Ebced: 659344
- 33. El-Halîm (الحليم): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 88, Büyük Ebced: 7744
- 34. El-Azîm (العظيم): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1020, Büyük Ebced: 1040400
- 35. El-Gafûr (الغفور): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1286, Büyük Ebced: 1653796
- 36. Eş-Şekûr (الشكور): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 526, Büyük Ebced: 276676
- 37. El-Aliyy (العلي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 110, Büyük Ebced: 12100
- 38. El-Kebîr (الكبير): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 232, Büyük Ebced: 53824
- 39. El-Hafîz (الحفيظ): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 998, Büyük Ebced: 996004
- 40. El-Mukît (المقيت): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 550, Büyük Ebced: 302500
- 41. El-Hasîb (الحسيب): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 80, Büyük Ebced: 6400
- 42. El-Celîl (الجليل): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 73, Büyük Ebced: 5329
- 43. El-Kerîm (الكريم): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 270, Büyük Ebced: 72900
- 44. Er-Rakîb (الرقيب): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 312, Büyük Ebced: 97344
- 45. El-Mucîb (المجيب): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 55, Büyük Ebced: 3025
- 46. El-Vâsi' (الواسع): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 137, Büyük Ebced: 18769
- 47. El-Hakîm (الحكيم): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 78, Büyük Ebced: 6084
- 48. El-Vedûd (الودود): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 20, Büyük Ebced: 400
- 49. El-Mecîd (المجيد): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 57, Büyük Ebced: 3249
- 50. El-Bâis (الباعث): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 573, Büyük Ebced: 328329
- 51. Eş-Şehîd (الشهيد): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 319, Büyük Ebced: 101761
- 52. El-Hakk (الحق): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 108, Büyük Ebced: 11664
- 53. El-Vekîl (الوكيل): Gezegen: Jüpiter, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 66, Büyük Ebced: 4356
- 54. El-Kaviyy (القوي): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 117, Büyük Ebced: 13689
- 55. El-Metîn (المتين): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 500, Büyük Ebced: 250000
- 56. El-Veliyy (الولي): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 46, Büyük Ebced: 2116
- 57. El-Hamîd (الحميد): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 62, Büyük Ebced: 3844
- 58. El-Muhsî (المحصي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 148, Büyük Ebced: 21904
- 59. El-Mübdi (المبدئ): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 56, Büyük Ebced: 3136
- 60. El-Muîd (المعيد): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 124, Büyük Ebced: 15376
- 61. El-Muhyî (المحيي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 68, Büyük Ebced: 4624
- 62. El-Mümît (المميت): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 490, Büyük Ebced: 240100
- 63. El-Hayy (الحي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 18, Büyük Ebced: 324
- 64. El-Kayyûm (القيوم): Gezegen: Utarit (Mercury), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 156, Büyük Ebced: 24336
- 65. El-Vâcid (الواجد): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 14, Büyük Ebced: 196
- 66. El-Mâcid (الماجد): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 48, Büyük Ebced: 2304
- 67. El-Vâhid (الواحد): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 19, Büyük Ebced: 361
- 68. Es-Samed (الصمد): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 134, Büyük Ebced: 17956
- 69. El-Kâdir (القادر): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 305, Büyük Ebced: 93025
- 70. El-Muktedir (المقتدر): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 744, Büyük Ebced: 553536
- 71. El-Mukaddim (المقدم): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 184, Büyük Ebced: 33856
- 72. El-Muahhir (المؤخر): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 847, Büyük Ebced: 717409
- 73. El-Evvel (الأول): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 37, Büyük Ebced: 1369
- 74. El-Âhir (الآخر): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 801, Büyük Ebced: 641601
- 75. Ez-Zâhir (الظاهر): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1106, Büyük Ebced: 1223236
- 76. El-Bâtın (الباطن): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 62, Büyük Ebced: 3844
- 77. El-Vâlî (الوالي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 47, Büyük Ebced: 2209
- 78. El-Müteâlî (المتعالي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 551, Büyük Ebced: 303601
- 79. El-Berr (البر): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 202, Büyük Ebced: 40804
- 80. Et-Tevvâb (التواب): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 409, Büyük Ebced: 167281
- 81. El-Müntekim (المنتقم): Gezegen: Mars, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 630, Büyük Ebced: 396900
- 82. El-Afüvv (العفو): Gezegen: Zühre (Venus), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 156, Büyük Ebced: 24336
- 83. Er-Raûf (الرؤوف): Gezegen: Ay, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 287, Büyük Ebced: 82369
- 84. Mâlikel-Mülk (مالك الملك): Gezegen: Utarit (Mercury), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 212, Büyük Ebced: 44944
- 85. Zül-Celâli vel ikrâm (ذو الجلال والإكرام): Gezegen: Utarit (Mercury), Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1100, Büyük Ebced: 1205604
- 86. El-Muksit (المقسط): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 209, Büyük Ebced: 43681
- 87. El-Câmi (الجامع): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 114, Büyük Ebced: 12996
- 88. El-Ganiyy (الغني): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1060, Büyük Ebced: 1123600
- 89. El-Muğnî (المغني): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1100, Büyük Ebced: 1210000
- 90. El-Mâni (المانع): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 161, Büyük Ebced: 25921
- 91. Ed-Dârr (الضار): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 1001, Büyük Ebced: 1002001
- 92. En-Nâfi (النافع): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 201, Büyük Ebced: 40401
- 93. En-Nûr (النور): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 256, Büyük Ebced: 65536
- 94. El-Hâdî (الهادي): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 20, Büyük Ebced: 400
- 95. El-Bedî' (البديع): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 86, Büyük Ebced: 7396
- 96. El-Bâkî (الباقي): Gezegen: Güneş, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 113, Büyük Ebced: 12769
- 97. El-Vâris (الوارث): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 707, Büyük Ebced: 499849
- 98. Er-Reşîd (الرشيد): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 514, Büyük Ebced: 264196
- 99. Es-Sabûr (الصبور): Gezegen: Satürn, Küçük Ebced (Okuma Sayısı): 298, Büyük Ebced: 88804
Bu Zamanların ve Sayıların Hikmeti Nedir?
Bu geleneksel yaklaşımlara göre, her bir Esma'nın manasıyla ilişkili olduğu düşünülen gezegenin enerjisinin veya tesirinin, o gezegenin yönettiği saatlerde daha güçlü olduğuna inanılır. Örneğin, rızık ve bollukla ilişkilendirilen Esmâların (Er-Rezzâk gibi) Jüpiter veya Venüs saatlerinde; güç ve galibiyetle ilgili Esmâların (El-Kahhâr, El-Azîz gibi) Mars veya Güneş saatlerinde okunması tavsiye edilebilir. Zikir sayısı olarak genellikle Esma'nın ebced değerinin kullanılmasının sebebi ise, harfler ve sayılar arasındaki manevi bir bağlantı olduğuna, bu sayının o ismin enerjisini harekete geçiren bir anahtar olduğuna inanılmasıdır.
Yine bu geleneklere göre, doğru zamanda ve doğru sayıda yapılan zikrin, istenen sonucun (şifa, rızık, korunma, sevgi vb.) gerçekleşme ihtimalini artıracağı düşünülür.
Sonuç ve Önemli Hatırlatma
Esmâ-ül Hüsnâ'nın belirli gün, saat ve sayılarda okunmasına dair geleneksel yaklaşımlar ve Havass ilmi içinde yer alan bilgiler mevcuttur. Bu bilgiler, birer kültürel ve manevi zenginlik olarak görülebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, bu uygulamalar Kur'an ve Sahih Sünnet'in temel öğretileri arasında yer almaz.
Allah'ı zikretmek ve O'na dua etmek için en değerli vakit, kalbin en samimi olduğu andır. İhlâs, iman ve doğru niyetle yapılan her zikir ve dua makbuldür. Zaman ve sayı hesaplarından daha önemlisi, kalbin Allah ile olan bağı ve O'na olan teslimiyetidir. Gezegenlere veya saatlere ilahi bir güç atfetmekten kaçınmak, tevhidi korumak açısından elzemdir. Bu tür geleneksel bilgilere başvurulacaksa bile, mutlaka İslami temel prensipler çerçevesinde ve bir bilene danışılarak yaklaşılmalıdır.
En doğrusu, her an Allah'ı anmak, O'nun güzel isimlerini tefekkür etmek ve ihtiyaçlarımızı samimiyetle O'na arzetmektir.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
