Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın zamanı kuşatan mutlak varlığını ve ebediliğini ifade eden isimlerinden, bir önceki dersimizde işlediğimiz El-Evvel (ilk olan) isminin zıddı ve tamamlayıcısı olan El-Âhir (الآخر) ile Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bu isim, O'nun varlığının bir sonu olmadığını, bütün yaratılmışlar yok olduktan sonra bile O'nun Bâki kalacağını anlatır.
El-Âhir İsminin Anlamı ve Ebediliği
El-Âhir ismi, Arapça'daki "âhir" (آخر) kelimesinden gelir. Âhir; son, sonraki, nihai, en sonuncu gibi anlamlara gelir. El-Âhir, "Son Olan, Kendisinden sonra hiçbir şey olmayan, varlığının sonu olmayan, her şey fâni olduktan sonra Bâki kalacak olan" demektir.
Allah Âhir'dir; yani O:
- Varlığı Ebedîdir: O'nun varlığının bir bitiş noktası yoktur. Her şey yok olmaya mahkumken, O daima var olacaktır (El-Bâkî).
- Her Şeyden Sonradır: Bütün yaratılmışlar ve olaylar O'nun ilmi ve takdiri dairesinde bir sona ulaşacak, ancak O'nun varlığı devam edecektir.
- Nihai Gerçekliktir: Her şeyin dönüşü O'nadır ve O, her şeyin ötesindeki nihai ve mutlak gerçekliktir.
- Son Söz Sahibidir: Hüküm ve karar olarak da son söz O'nundur.
O'nun Âhir olması, yaratılmışların sonlu ve fani oluşlarının aksine, O'nun mutlak kalıcı ve ebedî (Bâkî) olduğunu gösterir. El-Evvel ismi O'nun başlangıçsızlığını ifade ederken, El-Âhir ismi O'nun sonsuzluğunu ifade eder. Bu iki isim birlikte, Allah'ın zamanın öncesini de sonrasını da kuşattığını, zamanla kayıtlı olmadığını gösterir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Âhir İsmi
El-Âhir ismi, Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın kuşatıcı sıfatlarının anlatıldığı Hadîd Suresi'ndeki o önemli ayette, El-Evvel, Ez-Zâhir ve El-Bâtın isimleriyle birlikte doğrudan zikredilir:
- "O, İlk'tir (El-Evvelu), Son'dur (vel-Âhiru), Zâhir'dir (varlığı apaçık olandır), Bâtın'dır (zâtı gizli olandır). O, her şeyi hakkıyla bilendir." (Hadîd Suresi, 57:3).
Bu ayet, O'nun sadece başlangıçsız değil, aynı zamanda sonsuz olduğunu da kesin bir şekilde belirtir.
Ayrıca Kur'an'da her şeyin fani olup sadece Allah'ın Zâtının (vechinin) bâki kalacağını ifade eden ayetler de O'nun Âhir isminin manasını destekler: "Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin Zâtı bâki kalacaktır." (Rahmân Suresi, 55:26-27). "O'nun Zâtından başka her şey yok olucudur..." (Kasas Suresi, 28:88).
Peygamber Efendimiz (s.a.v) de duasında bu ismi şöyle açıklar: "...Sen Âhir’sin, Senden sonra hiçbir şey kalmayacaktır..." (Müslim, Zikir 61). Bu, O'nun mutlak sonsuzluğunu ve kendisinden sonra başka bir varlığın söz konusu olmadığını gösterir.
El-Âhir (الآخر) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Âhir" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Âhir" (آخر) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Elif (آ): 1
Kha (خ): 600
Ra (ر): 200
Toplam (Küçük Ebced): 1 + 600 + 200 = 801 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 801 x 801 = 641601. Bu büyük değerin, özellikle hayırlı bir son (hüsn-ü hâtime) talep etme, imanda sebat ve kalıcılık isteme veya Allah'ın ebedî varlığına sığınarak fani dünyanın etkilerinden korunma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 801 sayısı esas alınır.
"Ya Âhir" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Âhir" (يا آخر) nidası, "Ey Son Olan!", "Ey Ebedî Olan!", "Ey Her Şey Bittikten Sonra Kalan!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın ebedîliği, sonsuzluğu ve her şeyden sonra bâki kalacağı ikrar edilir.
- Dünyanın geçiciliği ve ahiretin kalıcılığı tefekkür edilir.
- Hayatın sonunda imanla ölebilmek, güzel bir sonuca (hüsn-ü hâtime) ulaşmak niyaz edilir.
- Fani şeylere bağlanmaktan kurtulup, kalbi Bâki olan Allah'a yöneltmek istenir.
- Her şeyin sonunda varılacak nihai merciin O olduğu bilinciyle hareket edilir.
Bu isim genellikle zıddı olan "Ya Evvel" ismiyle birlikte zikredilerek Allah'ın zamanı kuşatan varlığı tefekkür edilir.
El-Âhir İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Âhir ism-i şerifini zikretmek, fani dünyadan Bâki olana yönelmektir:
- Hüsn-ü Hâtimeye Vesiledir: Hayatın sonunda imanla ve güzel bir ölümle Allah'a kavuşmaya vesile olabilir.
- Ahiret İnancını Güçlendirir: Dünyanın sonunu ve ahiretin başlangıcını hatırlatarak ahiret için hazırlık yapma şuurunu artırır.
- Dünyaya Bağlılığı Azaltır: Fani olana karşı kalpteki aşırı sevgiyi ve bağlılığı azaltır, Bâki olana yöneltir.
- İmanda Sebat Sağlar: Allah'ın ebedîliğine olan iman, kulluk yolunda sebat etme gücü verir.
- Kalbe Huzur Verir: Her şeyin bir sonu olduğunu ama Allah'ın Bâki olduğunu bilmek, kalbe bir sükûnet ve teslimiyet verir.
Günde ebced değeri olan 801 defa "Ya Âhir" zikretmek, özellikle hüsn-ü hâtime dilemek, dünyadan yüz çevirip Allah'a yönelmek veya imanda sebat istemek niyetiyle tavsiye edilir.
El-Âhir İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Âhir ismi, O'nun sonsuzluğunun veya bununla ilişkili diğer sıfatların farklı yönlerini vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Evvel, Ya Âhir": İlk ve Son; en temel ikilidir, O'nun zamanı ve varlığı kuşattığını ifade eder.
- "Ya Evvel, Ya Âhir, Ya Zâhir, Ya Bâtın": İlk, Son, Zâhir ve Bâtın; Hadîd Suresi'ndeki bu dörtlü, O'nun varlığının tüm boyutlarını kapsar.
- "Ya Âhir, Ya Bâkî": Son Olan ve Ebedî Kalan; O'nun sonsuzluğunu ve kalıcılığını kuvvetle vurgular.
- "Ya Âhir, Ya Vâris": Son Olan ve (her şeyin) Mirasçısı Olan; her şey yok olduktan sonra mülkün tek sahibinin O olduğunu belirtir.
- "Ya Hayy, Ya Âhir": Ebedî Diri Olan ve Son Olan; O'nun sonsuz hayatının O'nu Âhir kıldığını ifade eder.
El-Âhir olan Rabbimiz, varlığının sonu olmayan, her şey fani olduktan sonra bile Bâki kalacak olan yegâne Zât'tır. O'nun bu ismi bize, bu dünyanın geçiciliğini, her şeyin bir sonu olduğunu ve asıl kalıcı yurdun ahiret olduğunu hatırlatır. O'nun hem Evvel hem Âhir olduğunu bilerek, hayatımızın başlangıcını da sonunu da O'na bağlamalı, fani olana değil Bâki olana yatırım yapmalı ve güzel bir sonla O'na kavuşmayı dilemeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
