Esmâ-ül Hüsnâ'nın azamet, yücelik ve haşmet ifade eden isimlerinden biri olan El-Celîl (الجليل) ile Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bu isim, Allah'ın Zâtının ve sıfatlarının büyüklüğünü, yüceliğini ve O'na karşı duyulması gereken derin saygıyı, haşyeti (korkuyla karışık saygı) ifade eder. O, celalet ve ululuk sahibidir.
El-Celîl İsminin Anlamı ve Haşmeti
El-Celîl ismi, Arapça'daki "celâl" veya "celâlet" (جلال/جلالة) kökünden gelir. Celâl; büyüklük, ululuk, yücelik, haşmet, azamet, saygı uyandıran heybet gibi anlamlara gelir. El-Celîl, "Zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde pek büyük, ulu, haşmetli, yüce, azamet ve celal sahibi" demektir.
Allah Celîl'dir; yani O'nun büyüklüğü ve yüceliği, kullarında derin bir saygı ve huşu uyandırır. O, her türlü küçüklükten, eksiklikten, acizlikten münezzehtir. Bütün kemal sıfatlar O'nda en mükemmel derecede bulunur. O'nun celaleti, sadece kudretinde değil, aynı zamanda rahmetinde, ilminde, hikmetinde, kısacası tüm sıfatlarında kendini gösterir. Bu isim, O'nun azametinin ve yüceliğinin, saygı ve teslimiyet gerektiren boyutunu vurgular.
El-Kebîr (En Büyük) ve El-Azîm (Çok Ulu, Azametli) gibi isimlerle yakın ilişkili olsa da, El-Celîl daha çok bu büyüklüğün ve yüceliğin kullar üzerinde oluşturduğu haşmet, heybet ve derin saygı duygusuna işaret eder. O'nun celaleti karşısında akıllar durur, kalpler O'na yönelir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Celîl İsmi
El-Celîl ismi, Kur'an-ı Kerim'de bu şekliyle doğrudan Allah'ın bir ismi olarak sıkça geçmez. Ancak O'nun "Celâl" (Celalet, Ululuk) sahibi olduğu açıkça belirtilir. Bunun en bilinen örneği Rahmân Suresi'ndedir:
- "(Ancak) azamet ve ikram sahibi Rabbinin Zâtı bâki kalacaktır (Zü'l-Celâli ve'l-İkrâm / ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ)." (Rahmân Suresi, 55:27).
- "Azamet ve ikram sahibi Rabbinin adı yücedir." (Rahmân Suresi, 55:78).
"Zü'l-Celâl", Celal Sahibi anlamına gelerek doğrudan El-Celîl isminin manasını teyit eder. Kur'an'da Allah'ın kudretini, yaratmasındaki harikalığı, hükümlerindeki kesinliği anlatan tüm ayetler, dolaylı olarak O'nun Celîl isminin tecellileridir ve O'nun celaletini gösterir.
Bu ismin geleneksel Esmâ-ül Hüsnâ listelerinde yer alması, İslam alimlerinin Allah'ın Celal sıfatının O'nun temel isimlerinden biri olduğu yönündeki anlayışını yansıtır.
El-Celîl (الجليل) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Celîl" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Celîl" (جليل) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Jim (ج): 3
Lam (ل): 30
Ya (ي): 10
Lam (ل): 30
Toplam (Küçük Ebced): 3 + 30 + 10 + 30 = 73 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 73 x 73 = 5329. Bu büyük değerin, özellikle Allah'ın celal ve haşmet tecellisine sığınarak manevi güç kazanma, kalpte derin bir saygı ve haşyet oluşturma veya insanlar nezdinde heybetli görünme (haklı durumlarda) gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 73 sayısı esas alınır.
"Ya Celîl" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Celîl" (يا جليل) nidası, "Ey Celal ve Ululuk Sahibi!", "Ey Pek Yüce, Ey Haşmetli Rabbim!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın sonsuz büyüklüğü, yüceliği ve haşmeti ikrar edilir, O'na tazimde bulunulur.
- Kalpte Allah'a karşı derin bir saygı, sevgiyle karışık bir haşyet (korku ve hürmet) duygusunun yerleşmesi istenir.
- Allah'ın celal tecellisine sığınılarak manevi güç, korunma ve destek talep edilir.
- Manevi makamların yükselmesi, Allah katında değerli bir kul olmak niyaz edilir.
- Yaratılmışlara karşı duyulan yersiz korkuların yerine, sadece Celîl olan Allah'a karşı duyulan haşyetin geçmesi dilenir.
El-Celîl İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Celîl ism-i şerifini zikretmek, kalbi Allah'ın azametiyle doldurur:
- Allah'a Karşı Saygı ve Haşyeti Artırır: Kalpte Allah'ın büyüklüğüne karşı derin bir saygı ve hürmet hissi uyandırır.
- Manevi Güç ve Heybet Verir: Kişiye manevi bir güç, vakar ve heybet kazandırabilir.
- Saygınlık Kazandırır: İnsanlar nezdinde (Allah rızası için) saygı görmeye ve sözünün dinlenmesine vesile olabilir.
- Korkuları Giderir: Allah'ın sonsuz celaleti karşısında diğer korkuların küçülmesine yardımcı olur.
- Manevi Yükseliş Sağlar: Allah'ın yüceliğini tefekkür etmek, manevi olarak yükselmeye ve O'na yakınlaşmaya vesiledir.
Günde ebced değeri olan 73 defa "Ya Celîl" zikretmek, Allah'a karşı saygıyı artırmak, manevi güç kazanmak veya insanlar arasında haklı bir saygınlık elde etmek niyetiyle tavsiye edilir. Bazı kaynaklarda bu ismin misk veya safran üzerine yazılıp taşınmasının heybet ve saygı görmeye vesile olacağı belirtilir.
El-Celîl İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Celîl ismi, Allah'ın celaletinin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Celîl, Ya Kerîm": Celal (Ululuk) ve İkram (Cömertlik) sahibi; Rahmân Suresi'ndeki "Zü'l-Celâli ve'l-İkrâm" ifadesinin tam karşılığıdır, O'nun hem haşmetini hem de lütfunu bir arada ifade eder.
- "Ya Kebîr, Ya Celîl": Çok Büyük ve Celal Sahibi; büyüklüğün haşmet ve saygı uyandıran yönünü vurgular.
- "Ya Azîm, Ya Celîl": Çok Ulu (Azametli) ve Celal Sahibi; O'nun akıllara durgunluk veren büyüklüğünü ve haşmetini birleştirir.
- "Ya Celîl, Ya Cemîl": Celal Sahibi ve Güzel Olan; Allah'ın hem heybetini (Celal) hem de güzelliğini ve lütfunu (Cemal) bir arada tefekkür etmek içindir, bu ikisi O'nda mükemmel bir denge içindedir.
El-Celîl olan Rabbimiz, Zâtında ve sıfatlarında en yüce, en ulu, en haşmetli olandır. O'nun büyüklüğü karşısında O'na secde etmek, O'na derin bir saygı ve sevgiyle bağlanmak kulluğumuzun gereğidir. O'nun Celîl ismini anarak kalplerimizi O'nun haşyetiyle dolduralım ve O'nun celaline yakışır bir edeple yaşamaya gayret edelim.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
