Esmâ-ül Hüsnâ'nın en temel, en kapsayıcı ve Allah Teâlâ'nın varlığının ve kâinat üzerindeki hakimiyetinin temelini oluşturan isimlerinden biri olan El-Kayyûm (القيوم) ile Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bir önceki dersimizde işlediğimiz El-Hayy (Ezelî ve Ebedî Diri) ismiyle Kur'an'da sıklıkla birlikte anılan El-Kayyûm, O'nun hem kendi Zâtıyla kâim olduğunu hem de bütün varlık âlemini ayakta tuttuğunu ifade eder.
El-Kayyûm İsminin Anlamı ve Kâinatın Direği
El-Kayyûm ismi, Arapça'daki "kâme" veya "kıyâm" (قام/قيام) kökünden gelir. Bu kök; ayakta durmak, dikilmek, var olmak, devam etmek, bir işi yönetmek, idare etmek, gözetmek, korumak gibi anlamlara gelir. "Kayyûm" (قيوم) kelimesi, bu fiilin mübalağalı ism-i fâilidir ve bu işleri sürekli, eksiksiz ve mükemmel bir şekilde yapan anlamına gelir.
El-Kayyûm isminin iki temel ve birbirini tamamlayan anlamı vardır:
- Kendi Zâtıyla Kâim Olan (Kâim bi-Nefsihî): O, varlığı için hiçbir şeye muhtaç değildir. Kendi kendine yeterlidir (El-Ganiyy, Es-Samed). Varlığı ve tüm sıfatları Zâtının gereğidir, başkasına dayanmaz.
- Her Şeyi Ayakta Tutan, Yöneten ve Koruyan (Mukîm li-Ğayrihî): Bütün kâinatın varlığı ve devamı O'na bağlıdır. Gökleri, yeri ve içindeki her şeyi ayakta tutan, yöneten, idare eden, koruyan ve ihtiyaçlarını karşılayan O'dur. O olmasa hiçbir şey bir an bile varlığını sürdüremez.
O, hem varlığı hiçbir şeye dayanmayan Mutlak Varlık, hem de bütün varlıkların kendisine dayandığı Mutlak Dayanak'tır. El-Hayy olması O'nun ezelî ve ebedî diriliğini ifade ederken, El-Kayyûm olması bu diriliğin aynı zamanda kendi kendine yeterli ve her şeyi ayakta tutan bir dirilik olduğunu gösterir. Bu nedenle "El-Hayyu'l-Kayyûm" ikilisi, varoluşun temelini ifade eder.
Kur'an-ı Kerim'de El-Kayyûm İsmi
El-Kayyûm ismi, Kur'an-ı Kerim'de özellikle El-Hayy ismiyle birlikte Allah'ın en temel sıfatlarından biri olarak zikredilir:
- Âyet-el Kürsî'de: "Allah... O'ndan başka ilah yoktur; O, Hayy'dır (diri), Kayyûm'dur (el-Kayyûmu). Kendisine ne uyku gelir ne de uyuklama..." (Bakara Suresi, 2:255). Bu ayet, O'nun Kayyûm olmasının bir gereği olarak asla gaflete düşmediğini, sürekli olarak kâinatı yönettiğini vurgular.
- Âl-i İmrân Suresi Başında: "Elif, Lâm, Mîm. Allah... O'ndan başka ilah yoktur. O, Hayy'dır, Kayyûm'dur (el-Hayyu'l-Kayyûmu)." (Âl-i İmrân Suresi, 3:1-2).
- Tâhâ Suresi'nde: "(Kıyamet günü) bütün yüzler Hayy ve Kayyûm (li'l-Hayyi'l-Kayyûmi) olan Allah için eğilmiştir..." (Tâhâ Suresi, 20:111).
Ayrıca Allah'ın gökleri ve yeri düşmekten veya yok olmaktan koruduğunu belirten ayetler de (örn: Fâtır 35:41) O'nun Kayyûm sıfatının tecellileridir.
El-Kayyûm (القيوم) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Kayyûm" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Kayyûm" (قيوم) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Qaf (ق): 100
Ya (ي): 10
Waw (و): 6
Mim (م): 40
Toplam (Küçük Ebced): 100 + 10 + 6 + 40 = 156 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 156 x 156 = 24336. Bu büyük değerin, özellikle hayatında büyük bir istikrar, düzen veya devamlılık isteyenler, çok büyük işlerin yönetiminde ilahi yardım talep edenler veya Allah'ın varlığı ayakta tutan gücüne tam olarak sığınmak isteyenler tarafından yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 156 sayısı esas alınır. Ancak daha yaygın olanı "Ya Hayyu Ya Kayyûm" şeklinde birlikte zikretmektir.
"Ya Kayyûm" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Kayyûm" (يا قيوم) nidası, "Ey Kendi Zâtıyla Kâim Olan ve Her Şeyi Ayakta Tutan!", "Ey Kâinatın Yegâne Dayanağı!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın mutlak autosuffisance (kendi kendine yeterliliği) ve tüm varlıkları ayakta tutan gücü ikrar edilir.
- Hayatta kalmak, işleri yürütebilmek, zorluklara dayanabilmek için O'nun desteği ve yardımı talep edilir.
- Hayatta istikrar, düzen ve devamlılık istenir.
- Uyuklama, gaflet ve tembellikten kurtulmak için O'nun daima kaim olan sıfatına sığınılır.
- Varlıkların O'nunla kaim olduğu tefekkür edilerek O'na olan bağımlılık ve ihtiyaç idrak edilir.
Bu isim neredeyse her zaman "Ya Hayy" ismiyle birlikte "Ya Hayyu Ya Kayyûm" şeklinde zikredilir. Bu ikilinin İsm-i A'zam olduğu yönünde güçlü rivayetler vardır ve özellikle çok zor durumlarda, hastalıklarda, önemli dileklerde ve genel olarak Allah'a sığınırken okunması çok faziletli kabul edilir.
El-Kayyûm İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Kayyûm ism-i şerifini (özellikle Ya Hayyu Ya Kayyûm şeklinde) zikretmek, hayatın temeline tutunmaktır:
- İstikrar ve Düzen Sağlar: Hayata ve işlere bir düzen, istikrar ve devamlılık getirir.
- İlahi Destek Sağlar: Her işte Allah'ın yardımını ve desteğini celbeder. Kişi kendini asla yalnız hissetmez.
- Rızık ve Geçim Kolaylığı: Her şeyi ayakta tutan Allah, kendisine sığınanın rızkını ve geçimini de üstlenir.
- Gafletten Uyandırır: Tembellik, uyku hali ve gafleti giderir, kişiye zindelik ve şuur verir.
- İşlerin Yönetiminde Başarı: Özellikle yöneticilik veya idarecilik gibi sorumlulukları olanlara işlerini yürütmede yardım eder.
- Her Türlü Hayra Vesiledir: İsm-i A'zam olduğu rivayet edildiği için, her türlü meşru istek ve dilek için okunabilir.
Günde ebced değeri olan 156 defa "Ya Kayyûm" veya çok daha yaygın olarak "Ya Hayyu Ya Kayyûm" zikrini belirli sayılarda (örneğin 184 veya daha fazla) okumak tavsiye edilir. Özellikle sabah namazının sünneti ile farzı arasında okunmasının rızık genişliğine vesile olduğu belirtilir.
El-Kayyûm İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Kayyûm ismi, O'nun ayakta tutma ve yönetme sıfatının diğer sıfatlarıyla ilişkisini vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Hayyu, Ya Kayyûm": Ebedî Diri ve Her Şeyi Ayakta Tutan; ayrılmaz ve en güçlü ikilidir.
- "Ya Samed, Ya Kayyûm": Her şeyin kendisine muhtaç olduğu ve her şeyi ayakta tutan; O'nun mutlak autosuffisance ve herkesin O'na muhtaçlığını vurgular.
- "Ya Vâhid, Ya Kayyûm / Ya Ehad, Ya Kayyûm": Tek olan ve her şeyi ayakta tutan; bu gücün sadece O'nda olduğunu belirtir.
- "Ya Rabb, Ya Kayyûm": Ey Terbiye Eden Rabbim, Ey Her Şeyi Ayakta Tutan; Rabliğinin gereği olarak her şeyi ayakta tuttuğunu ifade eder.
- "Ya Hafîz, Ya Kayyûm": Koruyan ve ayakta tutan; O'nun korumasının varlığın devamını sağladığını gösterir.
El-Kayyûm olan Rabbimiz, varlığı Zâtıyla kaim olan, hiçbir şeye muhtaç olmayan, ancak bütün kâinatın varlığı ve devamı kendisine muhtaç olan Yüce Yaratıcıdır. O, gökleri ve yeri kudretiyle tutmakta, her canlıyı rızkıyla ayakta tutmaktadır. Bizler de her an O'nun Kayyûm isminin tecellisine muhtacız. "Ya Hayyu Ya Kayyûm" diyerek O'nun bu sonsuz gücüne ve desteğine sığınalım, hayatımızı O'nun ayakta tuttuğu bilinciyle yaşayalım.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
