Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın sonsuz büyüklüğünü ve yüceliğini ifade eden isimlerinden El-Kebîr (الكبير) ile Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bir önceki dersimizde işlediğimiz El-Aliyy (en yüce) ismiyle yakın anlamlar taşıyan ve Kur'an'da sıkça birlikte zikredilen bu isim, O'nun Zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde en büyük olduğunu, O'ndan daha büyük hiçbir varlık olmadığını beyan eder.
El-Kebîr İsminin Anlamı ve Azameti
El-Kebîr ismi, Arapça'daki "kibr" (كبر) kökünden gelir. Bu kök; büyük olmak, ulu olmak, yaşça veya mertebece büyük olmak, azametli olmak gibi anlamlara gelir. El-Kebîr, "Zâtı ve sıfatları itibarıyla en büyük olan, büyüklüğü kavranamayacak kadar ulu, şanı yüce, kendisinden daha büyüğü olmayan" demektir.
Allah Kebîr'dir; yani O'nun büyüklüğü sadece bir yönden değil, her yöndendir. O, ilmiyle Kebîr'dir, kudretiyle Kebîr'dir, rahmetiyle Kebîr'dir, hikmetiyle Kebîr'dir, saltanatıyla Kebîr'dir. Yarattığı her şey O'nun büyüklüğünün yanında bir hiç mesabesindedir. Gökler, yerler, dağlar, denizler ne kadar büyük görünürse görünsün, El-Kebîr olan Allah'ın azameti yanında sönük kalır. O'nun büyüklüğünü tam olarak idrak etmek insan aklının kapasitesini aşar.
El-Azîm ismi O'nun huşu uyandıran içsel azametini, El-Mütekebbir ismi büyüklüğün sadece O'na ait olduğunu ve bu konuda O'na ortak koşulamayacağını vurgularken, El-Kebîr ismi daha çok O'nun mutlak büyüklüğünü, her şeyden üstün ve büyük olduğunu doğrudan ifade eder. Müslümanların her gün defalarca tekrar ettiği "Allahu Ekber" (Allah en büyüktür) ifadesi, doğrudan O'nun Kebîr ismine işaret eder.
Kur'an-ı Kerim'de El-Kebîr İsmi
El-Kebîr ismi, Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın yüceliğini ve O'ndan başka ilah olmadığını vurgulamak için sıkça kullanılır. Özellikle El-Aliyy (Çok Yüce) ve El-Müteâl (Her Şeyden Pek Yüce) isimleriyle birlikte kullanımı dikkat çekicidir:
- El-Aliyy ile: Sıkça "Aliyyen Kebîra" (Çok Yüce, Çok Büyük) veya "el-Aliyyu'l-Kebîr" şeklinde geçer (Nisâ 4:34, Hac 22:62, Lokmân 31:30, Sebe' 34:23, Mü'min 40:12 vb.). Bu ikili, O'nun hem ulaşılamaz derecede yüce hem de sınırsız derecede büyük olduğunu ifade eder.
- El-Müteâl ile: "...Gizliyi de açığı da bilendir, çok büyüktür (el-Kebîru), pek yücedir (el-Müteâl)." (Ra'd Suresi, 13:9).
Bu isim aynı zamanda, Allah'ın hak ilah olduğunu ve O'nun dışındaki tapınılan şeylerin batıl olduğunu vurgulamak için de kullanılır: "Bu böyledir. Çünkü Allah, hakkın ta kendisidir. O'nu bırakıp da taptıkları ise batıldır. Şüphesiz Allah, çok yücedir (el-Aliyyu), çok büyüktür (el-Kebîr)." (Hac Suresi, 22:62; Lokmân Suresi, 31:30).
El-Kebîr (الكبير) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Kebîr" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Kebîr" (كبير) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Kaf (ك): 20
Ba (ب): 2
Ya (ي): 10
Ra (ر): 200
Toplam (Küçük Ebced): 20 + 2 + 10 + 200 = 232 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 232 x 232 = 53824. Bu büyük değerin, özellikle büyük bir saygınlık kazanma, önemli mevkilere gelme veya çok büyük zorluklar karşısında Allah'ın büyüklüğüne sığınma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 232 sayısı esas alınır.
"Ya Kebîr" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Kebîr" (يا كبير) nidası, "Ey En Büyük Olan!", "Ey Ululuk Sahibi Rabbim!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın sonsuz büyüklüğü ve yüceliği anılır, O'na tazimde bulunulur (Tekbir getirmek gibi).
- Karşılaşılan büyük problemler, musibetler veya düşmanlar karşısında, onlardan daha büyük olan Allah'a sığınılır, O'ndan yardım istenir.
- Kişinin kendisinin veya yaptığı işlerin insanlar nezdinde değerli ve büyük görülmesi, saygınlık kazanması niyaz edilir (meşru dairede).
- Allah'ın büyüklüğü karşısında acziyet hissedilerek tevazu kazanılır.
- Kalpte Allah'a karşı saygı, sevgi ve huşu duyguları artırılır.
El-Kebîr İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Kebîr ism-i şerifini zikretmek, O'nun büyüklüğünü ikrar etmek ve O'na sığınmaktır:
- Saygı ve İtibar Kazandırır: Kişinin Allah katında ve insanlar arasında saygınlığının artmasına vesile olabilir.
- Büyük İşlerde Başarı Sağlar: Üstesinden gelinmesi zor görünen büyük işlerde ve projelerde başarıya ulaşmaya yardımcı olur.
- Zorlukları Aşma Gücü Verir: Büyük sıkıntılar ve musibetler karşısında dayanma gücü verir ve Allah'ın yardımıyla bu zorlukların aşılmasını sağlar.
- Manevi Yücelik: Allah'ın büyüklüğünü tefekkür etmek, kişinin manevi olarak büyümesine ve olgunlaşmasına katkıda bulunur.
- Korkuları Giderir: Her şeyden büyük olan Allah'a sığınmak, diğer şeylere karşı duyulan korkuları azaltır veya yok eder.
Günde ebced değeri olan 232 defa "Ya Kebîr" zikretmek, özellikle saygınlık kazanmak, büyük işlerde başarılı olmak veya zorlukları aşmak niyetiyle tavsiye edilir. En yaygın ve faziletli zikri ise her an tekrarladığımız "Allahu Ekber" ifadesidir.
El-Kebîr İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Kebîr ismi, Allah'ın büyüklüğünün ve yüceliğinin farklı yönlerini vurgulamak için diğer esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Aliyy, Ya Kebîr": Çok Yüce, Çok Büyük; Kur'an'da sıkça geçen bu ikili, O'nun hem ulaşılamaz yüceliğini hem de sınırsız büyüklüğünü ifade eder.
- "Ya Kebîr, Ya Müteâl": Çok Büyük, Her Şeyden Pek Yüce; O'nun büyüklüğünün yaratılmış her şeyin ötesinde ve üstünde olduğunu vurgular.
- "Ya Kebîr, Ya Azîm": Çok Büyük, Çok Ulu (Azametli); Allah'ın büyüklüğünün ve azametinin farklı boyutlarını bir arada ifade eder.
- "Ya Kebîr, Ya Celîl": Çok Büyük ve Celal (Heybet) Sahibi; O'nun büyüklüğünün aynı zamanda bir heybet ve ululuk içerdiğini belirtir.
El-Kebîr olan Rabbimiz, Zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde en büyük ve en uludur. O'nun büyüklüğü yanında her şey küçüktür. "Allahu Ekber" diyerek O'nun bu eşsiz büyüklüğünü her an hatırlamalı, işlerimizde O'nun büyüklüğüne sığınmalı ve O'nun büyüklüğüne yaraşır kullar olmaya gayret etmeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
