Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın mutlak iradesi ve hikmetiyle dilediği şeylere engel olduğunu, dilediği şeyleri önlediğini veya vermediğini ifade eden El-Mâni (المانع) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, O'nun koruyuculuğunun ve hikmetinin bir başka yönünü gösterir; bazen vermemek veya engellemek de en büyük lütuf olabilir.
El-Mâni' İsminin Anlamı ve Hikmetli Engellemesi
El-Mâni' ismi, Arapça'daki "men'" (منع) kökünden gelir. Men'; engellemek, önlemek, mani olmak, yasaklamak, vermemek, korumak, savunmak gibi anlamlara gelir. Mâni', bu fiili yapan, yani "engelleyen, önleyen, vermeyen, koruyan" demektir.
El-Mâni', "İstemediği şeylerin olmasına veya istediği şeylerin olmamasına engel olan, dilediğine dilediği şeyi vermeyen (hikmetiyle), korumak istediklerinden zararı ve kötülüğü men eden" demektir. O:
- Kötülüklere Engel Olan Koruyucudur: Kullarını şerden, günahtan, felaketlerden, düşmanlardan korumak için onlara gelecek zararlara mani olur (El-Hafîz).
- Hikmetiyle Vermeyendir: Bazen istenilen bir şeyin verilmemesi, kul için daha hayırlı olduğu içindir. Allah, ilmi (El-Alîm) ve hikmetiyle (El-Hakîm) neyin verilip neyin verilmeyeceğini en iyi bilendir. Vermemesi cimrilikten değil, lütfundan veya adaletinden olabilir.
- Haramları Yasaklayandır: Kullarını zararlı ve kötü şeylerden korumak için bazı fiilleri yasaklamıştır (haram kılmıştır). Bu da O'nun Mâni' isminin bir tecellisidir.
- Zalimleri Engelleyendir: Dilediğinde zalimlerin zulmüne, düşmanların hilelerine engel olur, planlarını bozar.
El-Mâni' ismi, O'nun verme (El-Vehhâb, El-Mu'tî) sıfatının zıddı gibi görünse de, aslında her ikisi de O'nun mutlak iradesinin, hikmetinin ve kulları üzerindeki tasarrufunun farklı tecellileridir. Vermesi de vermemesi de O'nun hikmeti ve lütfu dairesindedir.
Not: El-Mâni' ismi, meşhur Tirmizî hadisinde geçen 99 isim listesinde yer almaz. Ancak "Zarar Veren" anlamındaki Ed-Dârr ismiyle birlikte veya Allah'ın fiillerinden hareketle bazı Esmâ listelerinde yer alır. Kullanıcı listesinde yer aldığı için burada ele alıyoruz.
Kur'an-ı Kerim'de El-Mâni' İsmi ve Kavramı
El-Mâni' ismi Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın bir ismi olarak bu şekliyle doğrudan geçmemektedir. Ancak Allah'ın dilediğine engel olduğu veya dilediğini men ettiği (mene'a / منع veya yemne'u / يمنع fiilleriyle) kavramı Kur'an'da mevcuttur:
- Allah'ın Verdiğine Engel Olunamayacağı, Vermediğini Kimsenin Veremeyeceği Prensibi: Bu prensip, El-Mâni' ve zıddı olan El-Mu'tî (Veren) isimlerinin temelini oluşturur. Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) namazlardan sonra okuduğu meşhur duada bu hakikat şöyle ifade edilir: "Allahümme lâ mâni'a limâ a'tayte, ve lâ mu'tiye limâ mena'te..." (Allah'ım! Senin verdiğine engel olacak yoktur, Senin vermediğini de verecek yoktur...).
- Rızkı Tutması Kavramı: "...Yahut O (Allah) rızkını tutsa (kesse), size rızık verecek kimmiş?.." (Mülk Suresi, 67:21). Bu, O'nun dilediğinde rızkı men edebileceğini gösterir.
- Hayra Engel Olanların Kınanması: Kur'an, hayra engel olanları ("mennâin li'l-hayr" - Kalem 68:12; Kaf 50:25) kınar. Bu, dolaylı olarak hayra engel olmamanın ve hayrı vermenin Allah'ın sevdiği bir davranış olduğunu gösterir. Allah'ın engellemesi ise sadece hikmet ve adaletledir.
El-Mâni' (المانع) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Mâni'" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Mâni'" (مانع) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Mim (م): 40
Elif (ا): 1
Nun (ن): 50
Ayn (ع): 70
Toplam (Küçük Ebced): 40 + 1 + 50 + 70 = 161 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 161 x 161 = 25921. Bu büyük değerin, özellikle büyük felaketlerden, düşman şerrinden veya istenmeyen sonuçlardan korunma, günahlara karşı güçlü bir engel oluşturma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 161 sayısı esas alınır.
"Ya Mâni'" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Mâni'" (يا مانع) nidası, "Ey Engelleyen!", "Ey Kötülüğe Mani Olan!", "Ey Koruyan!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Her türlü şerden, kötülükten, kazadan, beladan, afetten ve düşman zararından korunmak için Allah'ın himayesine sığınılır.
- İstenmeyen olayların veya kötü sonuçların meydana gelmesine Allah'ın engel olması niyaz edilir.
- Zalimlerin zulmüne, düşmanların hilelerine ve planlarına mani olması talep edilir.
- Kişinin kendisinin günah işlemesine, harama düşmesine veya nefsine uymasına Allah'ın engel olması istenir.
- Allah'ın bir nimeti vermemesindeki hikmete teslimiyet gösterilir, sabır dilenir.
El-Mâni' İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Mâni' ism-i şerifini zikretmek, O'nun koruyucu kalkanına sığınmaktır:
- Kötülüklerden Korur: Her türlü şerre, musibete, kazaya, belaya ve afete karşı koruma sağlar.
- Düşmanları Engeller: Zalimlerin ve düşmanların zarar vermesine, hilelerinin tutmasına engel olur.
- Günahlara Karşı Korur: Kişiyi harama düşmekten, günah işlemekten ve nefsinin esiri olmaktan korumaya yardımcı olur.
- Aile Huzurunu Korur: Eşler arasındaki anlaşmazlıklara ve geçimsizliklere mani olabilir.
- İstenmeyen Olayları Önler: Gerçekleşmesinden korkulan kötü olayların önlenmesine vesile olabilir.
Günde ebced değeri olan 161 defa "Ya Mâni'" zikretmek, özellikle korunma niyetiyle, yatmadan önce, yolculuğa çıkarken veya aile içi huzursuzluklarda tavsiye edilir.
El-Mâni' İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Mâni' ismi, O'nun engelleme fiilinin hikmetini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- El-Mu'tî ile (Kavramsal Zıtlık): Veren (Mu'tî) de O'dur, vermeyen (Mâni') de O'dur. Bu ikisi O'nun iradesini gösterir.
- "Ya Hafîz, Ya Mâni'": Koruyan ve (zarara) engel olan; tam bir ilahi koruma talep etmektir.
- "Ya Vekîl, Ya Mâni'": Kendisine güvenilen vekil ve engelleyen; işleri O'na havale edip O'ndan zararları engellemesini istemektir.
- "Ya Hakîm, Ya Mâni'": Hikmet sahibi ve engelleyen; O'nun engellemesinin hikmetine olan inancı ifade eder.
- "Ya Latîf, Ya Mâni'": Lütuf sahibi/İnce bilen ve engelleyen; bazen engellemenin gizli bir lütuf olduğunu hatırlatır.
El-Mâni' olan Rabbimiz, dilediğine veren, dilediğine hikmetiyle mani olandır. O'nun engellemesi de vermesi gibi bir rahmet ve hikmet tecellisi olabilir. Bazen bizi daha büyük bir zarardan korumak için istediğimiz bir şeye mani olur. Bize düşen, O'ndan her türlü şerre ve kötülüğe mani olmasını dilemek, O'nun korumasına sığınmak ve O'nun vermediği veya engellediği durumlarda da hikmetine ve adaletine teslim olmaktır.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
