Esmâ-ül Hüsnâ'nın hayatın kaynağına işaret eden, Allah Teâlâ'nın yaratma ve diriltme kudretini ifade eden El-Muhyî (المحيي) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, cansızlara can veren, ölüleri dirilten, kalplere iman nuruyla hayat bahşeden yegâne varlığın Allah olduğunu anlatır ve genellikle zıddı olan El-Mümît (öldüren) ismiyle birlikte anılır.
El-Muhyî İsminin Anlamı ve Hayat Kaynağı Olması
El-Muhyî ismi, Arapça'daki "hayât" (حياة) kökünden gelir. Hayât; hayat, canlılık, dirilik demektir. Muhyî ise bu hayatı "veren", "canlandıran", "dirilten" anlamına gelen ism-i fâildir.
El-Muhyî, "Hayat veren, can bağışlayan, dirilten, ölüleri yeniden hayata kavuşturan" demektir. O:
- Cansız Maddeden Canlı Yaratır: Varlıkları yoktan var ettiği gibi, onlara hayat verme gücüne de sahip tek varlıktır.
- Ölüleri Diriltir (İhyâü'l-Mevtâ): Kıyamet gününde bütün ölmüşleri yeniden diriltecektir (El-Bâis, El-Mu'îd).
- Ölü Toprağı Canlandırır: Yağmurla kupkuru toprağa hayat verir, bitkileri yeşertir.
- Kalplere Hayat Verir: İman ve hidayet nuruyla manen ölmüş kalplere hayat verir, onları canlandırır.
Hayatın her türü, ister biyolojik ister manevi olsun, yalnızca O'ndan gelir. O, kendisi Ebedî Diri (El-Hayy) olduğu için hayatın da kaynağıdır. O'nun Muhyî olması, aynı zamanda ölümü de yaratan (El-Mümît) olmasıyla birlikte düşünülmelidir; bu, O'nun hayat ve ölüm üzerindeki mutlak hakimiyetini gösterir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Muhyî İsmi
El-Muhyî ismi Kur'an'da bu şekliyle doğrudan geçmese de, Allah'ın "hayat verme" (ahyâ / أحيى veya yuhyî / يحيي) fiili son derece sık kullanılır ve temel akide konularından birini oluşturur:
- Hayat ve Ölümü Veren Olması: Pek çok ayette hayatı verenin de ölümü yaratanın da Allah olduğu vurgulanır: "Şüphesiz biz diriltiriz (nuhyî) ve biz öldürürüz (ve numît) ve biz (her şeye) vâris oluruz." (Hicr Suresi, 15:23). "O, diriltir (yuhyî) ve öldürür (ve yumît) ve O'na döndürüleceksiniz." (Yûnus Suresi, 10:56).
- Ölüleri Diriltmesi: Allah'ın ölüleri dirilteceği (yuhyi'l-mevtâ) gerçeği defalarca tekrarlanır (Hac 22:6; Rûm 30:50; Fussilet 41:39 vb.).
- Ölü Toprağı Diriltmesi: Kuru toprağın yağmurla canlanması, ölülerin diriltileceğine dair bir delil olarak sunulur: "...Allah'ın rahmetinin eserlerine bak! Yeryüzünü ölümünden sonra nasıl diriltiyor (yuhyî)! Şüphesiz O, ölüleri de mutlaka diriltecektir. O, her şeye hakkıyla gücü yetendir." (Rûm Suresi, 30:50).
Bu ayetler, hayatın başlangıcının, devamının ve yeniden verilişinin tamamen Allah'ın kudretinde olduğunu gösterir.
El-Muhyî (المحيي) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Muhyî" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Muhyî" (محيي) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Mim (م): 40
Ha (ح): 8
Ya (ي): 10
Ya (ي): 10
Toplam (Küçük Ebced): 40 + 8 + 10 + 10 = 68 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 68 x 68 = 4624.
İlginç Bir Tevafuk: El-Muhyî isminin küçük ebced değeri olan 68 ve büyük ebced değeri olan 4624, aynı zamanda daha önce işlediğimiz "El-Hakîm" (الحكيم) isminin de ebced değerleridir! Bu durum, Allah'ın hayat vermesinin (Muhyî) ve O'nun her işindeki hikmetin (Hakîm) arasındaki derin bağlantıya işaret ediyor olabilir. Hayat verme fiili, sonsuz bir hikmetle gerçekleşir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 68 sayısı esas alınır.
"Ya Muhyî" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Muhyî" (يا محيي) nidası, "Ey Hayat Veren!", "Ey Dirilten!", "Ey Can Bağışlayan!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan sağlık, sıhhat, canlılık ve afiyet istenir. Hastalıklar için şifa talep edilir.
- Manevi olarak ölmüş kalbin imanla, zikirle, hidayetle dirilmesi niyaz edilir. Gafletten uyanmak istenir.
- Başlanılan işlere veya projelere canlılık, dinamizm ve başarı gelmesi dilenir.
- Yeniden dirilişe olan iman teyit edilir ve o gün hayırlı bir dirilişle dirilmek umulur.
- Hayatın kaynağının yalnızca Allah olduğu ikrar edilir.
El-Muhyî İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Muhyî ism-i şerifini zikretmek, hayatın kaynağına yönelmektir:
- Şifa ve Sağlık Verir: Hastaların şifa bulmasına, bedenin sağlığına ve canlılığına kavuşmasına vesile olur.
- Kalbi Diriltir: Manevi olarak sönmüş, katılaşmış kalpleri yumuşatır, iman ve zikirle canlandırır.
- Canlılık ve Enerji Verir: Kişiye bedensel ve ruhsal olarak canlılık, enerji ve dinamizm kazandırır.
- İşlere Hayat Verir: Durmuş veya yavaşlamış işlere yeniden bir canlılık ve hareket getirebilir.
- Ahiret İnancını Güçlendirir: Ölümü ve yeniden dirilişi hatırlatarak ahirete imanı kuvvetlendirir.
Günde ebced değeri olan 68 defa "Ya Muhyî" zikretmek, özellikle hastalar için şifa niyetiyle (kendine veya başkasına, suya okunarak vb.), manevi canlılık kazanmak veya işlerine yeniden bir ivme katmak isteyenler için tavsiye edilir.
El-Muhyî İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Muhyî ismi, hayat verme ve diriltmenin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Muhyî, Ya Mümît": Hayat veren ve öldüren; hayat ve ölüm üzerindeki mutlak tasarrufunu ifade eden en temel ikilidir.
- "Ya Hayy, Ya Muhyî": Ebedî Diri olan ve hayat veren; hayatın kaynağının El-Hayy olduğunu ve hayat verme fiilinin O'ndan sadır olduğunu belirtir.
- "Ya Bâis, Ya Muhyî": Dirilten (kabirden çıkaran) ve hayat veren; yeniden diriliş anlamını kuvvetlendirir.
- "Ya Mu'îd, Ya Muhyî": Tekrar yaratan/iade eden ve hayat veren; yok olduktan sonra yeniden hayat verme gücünü vurgular.
- "Ya Muhyî, Ya Şâfi": Hayat veren ve şifa veren; şifanın bir nevi kaybedilen sağlığa yeniden hayat vermek olduğu düşüncesiyle okunabilir.
El-Muhyî olan Rabbimiz, hayatın ve canın tek sahibidir. Bize bahşettiği bu hayat nimeti için O'na sonsuz hamd etmeli, bu hayatı O'nun rızası doğrultusunda kullanmaya gayret etmeliyiz. Aynı zamanda kalplerimizin manevi olarak ölmesine izin vermemeli, O'nun Muhyî ismine sığınarak imanla, zikirle ve ilimle kalplerimizi daima diri tutmalıyız. Ve şüphesiz, O'nun bizi öldükten sonra yeniden dirilteceğine (El-Bâis, El-Mu'îd) olan imanımız tam olmalıdır.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
