Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın varlıklar ve olaylar üzerindeki mutlak tasarrufunu, dilediğini öne alma veya geriye bırakma iradesini ifade eden isimlerinden El-Mukaddim (المقدم) ile Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bu isim, O'nun hikmetiyle belirlediği düzende kimini veya neyi öne aldığını anlatır ve genellikle zıddı olan El-Muahhir (geriye bırakan, erteleyen) ismiyle birlikte anılır.
El-Mukaddim İsminin Anlamı ve Önceliklendirmesi
El-Mukaddim ismi, Arapça'daki "kadem" veya "takdîm" (قدم/تقديم) kökünden gelir. Bu kök; önde olmak, öne geçmek, öne almak, ilerletmek, sunmak, takdim etmek, öncelik vermek gibi anlamlara gelir. Mukaddim, bu fiili yapan, yani "öne alan, ilerleten, takdim eden, öncelik veren" demektir.
El-Mukaddim, "Dilediğini zaman, mekan, mertebe veya şeref bakımından öne alan, ileri geçiren, öncelik veren" demektir. O:
- Mertebeleri Belirler: Dilediği kullarını iman, takva, ilim gibi konularda diğerlerinden öne geçirir, onlara daha yüksek mertebeler verir (peygamberler, alimler, şehitler vb.).
- Zaman ve Mekanı Düzenler: Varlıkların yaratılış sırasını, olayların meydana geliş zamanını O belirler. Bazı zamanları (Kadir gecesi gibi) veya mekanları (Kâbe gibi) diğerlerinden daha faziletli kılar.
- Öne Geçirir: Dilediği kişilere veya toplumlara belirli nimetlerde, fırsatlarda veya sorumluluklarda öncelik tanıyabilir.
- Hayırlı İşleri Öne Alır: Kullarının hayırlı işlere yönelmesini sağlar, onları iyi amellere teşvik eder.
Allah'ın bu takdimi (öne alması), asla rastgele veya haksız değildir. Mutlak ilmine, sonsuz hikmetine ve adaletine dayanır. Kimi veya neyi öne alacağını en iyi O bilir. Bu sıfat, O'nun dilediğini geriye bırakan, erteleyen (El-Muahhir) sıfatıyla birlikte O'nun varlık ve zaman üzerindeki mutlak kontrolünü gösterir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Mukaddim İsmi
El-Mukaddim ismi, Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın bir ismi olarak bu şekliyle doğrudan geçmez. Ancak Allah'ın dilediğini öne aldığı veya geriye bıraktığı (kaddeme / قدّم veya ahhare / أخّر fiilleri ve türevleriyle) kavramı Kur'an'da mevcuttur:
- "Andolsun, biz sizden öne geçenleri (el-mustakdimîne) de bildik, geride kalanları (el-muste'khirîne) da bildik." (Hicr Suresi, 15:24). Bu ayet, Allah'ın hem zaman ve yaratılışta önde olanları hem de geride kalanları bildiğini ifade eder.
- Allah'ın emir ve yasaklarında bazı şeylere öncelik vermesi, bazı amellerin diğerlerinden daha faziletli olması gibi konular da O'nun Mukaddim sıfatının tecellileridir.
- Kıyamet gününde bazılarının öne alınacağı, bazılarının geriye bırakılacağı da Kur'an'da belirtilir.
Bu ismin geleneksel Esmâ-ül Hüsnâ listelerinde yer alması, O'nun varlıklar ve olaylar üzerindeki sıralama ve önceliklendirme gücünün O'nun önemli bir sıfatı olarak kabul edildiğini gösterir.
El-Mukaddim (المقدم) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Mukaddim" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Mukaddim" (مقدم) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Mim (م): 40
Qaf (ق): 100
Dal (د): 4
Mim (م): 40
Toplam (Küçük Ebced): 40 + 100 + 4 + 40 = 184 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 184 x 184 = 33856. Bu büyük değerin, özellikle hayırlı işlerde öncülük etme, büyük mertebelere ulaşma veya geciken işlerin hızlanması gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 184 sayısı esas alınır.
"Ya Mukaddim" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Mukaddim" (يا مقدم) nidası, "Ey Dilediğini Öne Alan!", "Ey İlerleten, Öncelik Veren!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan hayırlı işlerde, ilimde, maneviyatta veya meşru dünyevi konularda ilerleme ve öne geçme talep edilir.
- Allah'ın sevdiği ve razı olduğu kullarından olmak, O'nun katında öncelikli bir yer edinmek niyaz edilir.
- Başlanılan işlerin kolaylıkla ilerlemesi, gecikmelerin ve engellerin ortadan kalkması istenir.
- Hayırlı işlerde öncü (mukaddem) olma arzusu dile getirilir.
- Her şeyin O'nun takdim ve tehir etmesiyle (öne alması ve ertelemesiyle) gerçekleştiği kabul edilerek O'nun iradesine teslim olunur.
Bu isim genellikle zıddı olan "Ya Muahhir" ismiyle birlikte zikredilerek dengelenir.
El-Mukaddim İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Mukaddim ism-i şerifini zikretmek, Allah'tan ilerleme ve öncelik istemektir:
- İlerleme ve Yükselme Sağlar: Kişinin işinde, eğitiminde, manevi hayatında ilerlemesine ve yükselmesine yardımcı olur.
- Hayırlı İşlerde Öncülük Verir: İyilik ve hayır işlerinde öne geçme, öncülük etme imkanı sağlar.
- Gecikmeleri Giderir: Geciken veya bir türlü ilerlemeyen işlerin hızlanmasına vesile olabilir.
- Başarıyı Artırır: Girişilen işlerde başarı şansını artırır, kişiyi öne çıkarır.
- Allah'a Yakınlaştırır: Allah'ın razı olduğu amellerde öne geçmek, O'na yakınlaşmaya vesiledir.
Günde ebced değeri olan 184 defa "Ya Mukaddim" zikretmek, ilerlemek, başarılı olmak, hayırda öne geçmek veya geciken işlerin hızlanması niyetiyle tavsiye edilir.
El-Mukaddim İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Mukaddim ismi, O'nun öne alma fiilinin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Mukaddim, Ya Muahhir": Öne alan ve geriye bırakan; en temel ve dengeleyici ikilidir, Allah'ın zaman ve mertebe üzerindeki mutlak kontrolünü ifade eder.
- "Ya Mukaddim, Ya Râfi'": Öne alan ve yükselten; hem ilerlemeyi hem de derece olarak yükselmeyi istemektir.
- "Ya Evvel, Ya Mukaddim": İlk olan ve öne alan/ilk sıraya koyan; O'nun hem başlangıç olduğunu hem de düzeni belirlediğini ifade eder.
- "Ya Fettâh, Ya Mukaddim": Kapıları açan ve öne alan; ilerlemeye vesile olacak kapıların açılmasını istemektir.
- "Ya Vâsi', Ya Mukaddim": Lütfu geniş olan ve öne alan; Allah'ın geniş lütfuyla ilerleme ve öncelik vermesini talep etmektir.
El-Mukaddim olan Rabbimiz, kâinattaki her şeyi bir sıra ve düzen içinde var eden, dilediğini hikmetiyle öne alan veya geriye bırakandır. O'nun bu ismi bize, hayattaki yerimizin ve zamanlamanın O'nun takdirinde olduğunu öğretir. Bizler O'ndan hayırda öne geçmeyi istemeli, O'nun takdirine razı olmalı ve hem Mukaddim hem de Muahhir olan Rabbimize tam bir teslimiyet göstermeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
