Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın hayır ve şer üzerindeki mutlak hakimiyetini gösteren isimlerinden, bir önceki dersimizde işlediğimiz Ed-Dârr (zarar veren) isminin zıddı ve tamamlayıcısı olan En-Nâfi' (النافع) ile Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, her türlü fayda, hayır ve menfaatin gerçek yaratıcısının ve kaynağının yalnızca Allah olduğunu ifade eder.
En-Nâfi' İsminin Anlamı ve Hayrın Kaynağı
En-Nâfi' ismi, Arapça'daki "nef'" (نفع) kökünden gelir. Nef'; fayda, yarar, menfaat, kazanç, iyilik gibi anlamlara gelir. Nâfi', bu faydayı veren, yarar sağlayan anlamına gelen ism-i fâildir.
En-Nâfi', "Fayda veren, yarar sağlayan, dilediğine hayır ve menfaat yaratan" demektir. O:
- Tüm Faydaların Kaynağıdır: Kâinattaki bütün faydalar, nimetler, güzellikler ve hayırlar O'ndan kaynaklanır. Sağlık, mal, ilim, hidayet, huzur gibi maddi ve manevi her türlü yararı yaratan ve veren O'dur.
- Dilediğine Fayda Verir: Hikmeti ve rahmeti gereği dilediği kullarına dilediği şekilde fayda ve menfaat ulaştırır.
- Yarattığı Şeyleri Faydalı Kılar: Canlı ve cansız yarattığı her varlığa, birbirlerine veya insanlara faydalı olacak özellikler ve görevler vermiştir.
Allah Nâfi'dir; yani gerçek ve kalıcı fayda ancak O'ndan gelir. Yaratılmışlardan elde edilen faydalar da ancak O'nun izni ve yaratmasıyladır. Ed-Dârr ismi O'nun zarar verme gücünü ifade ederken, En-Nâfi' ismi O'nun fayda verme gücünü gösterir. Bu iki zıt isim, hayır ve şerrin, fayda ve zararın tamamen O'nun kontrolünde olduğunu, O'nun izni olmadan ne bir faydanın ne de bir zararın meydana gelemeyeceğini gösterir.
Not: En-Nâfi' ismi, meşhur Tirmizî hadisinde geçen 99 isim listesinde bulunmaz. Ancak zıddı olan Ed-Dârr ismiyle birlikte bazı Esmâ listelerinde yer alır ve Kur'an'da geçen "nef'" (fayda) kavramıyla yakından ilişkilidir. Kullanıcı listesinde yer aldığı için burada ele alıyoruz.
Kur'an-ı Kerim'de En-Nâfi' İsmi ve Kavramı
En-Nâfi' ismi Kur'an'da doğrudan Allah'ın bir ismi olarak geçmese de, "fayda" (nef') kavramı ve fayda verme fiili Allah'a nispet edilir veya O'nun kontrolünde olduğu belirtilir:
- Fayda ve Zararın Allah'tan Olması: Allah'tan başkalarının fayda veya zarar veremeyeceği sıkça vurgulanır: "De ki: 'Allah'ı bırakıp da size ne zarar ne de fayda vermeye gücü yetmeyen şeylere mi tapıyorsunuz?'..." (Mâide Suresi, 5:76). "...Eğer Allah sana bir zarar dokundurursa, onu yine O'ndan başka kaldıracak yoktur. Eğer sana bir hayır dilerse (fayda verirse), O'nun lütfunu geri çevirecek de yoktur..." (Yûnus Suresi, 10:107).
- Hayrın O'nun Elinde Olması: Âl-i İmrân Suresi 3:26'da belirtildiği gibi "...Hayır (her türlü iyilik ve fayda) Senin elindedir..."
- Allah'ın Yarattıklarının Faydaları: Kur'an, Allah'ın yarattığı hayvanlarda, bitkilerde, yağmurda ve diğer pek çok şeyde insanlar için sayısız faydalar (menâfi') olduğunu hatırlatır (Örn: Nahl 16:5-16). Bütün bu faydaların kaynağı En-Nâfi' olan Allah'tır.
En-Nâfi' (النافع) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "En-Nâfi'" isminin sayısal değeri, başındaki "En-" (ال) takısı çıkarılarak "Nâfi'" (نافع) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Nun (ن): 50
Elif (ا): 1
Fe (ف): 80
Ayn (ع): 70
Toplam (Küçük Ebced): 50 + 1 + 80 + 70 = 201 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 201 x 201 = 40401. Bu büyük değerin, özellikle büyük faydalar elde etme, hastalıklardan şifa bulma, işlerde büyük başarılar kazanma veya genel olarak hayır ve berekete nail olma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 201 sayısı esas alınır.
"Ya Nâfi'" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Nâfi'" (يا نافع) nidası, "Ey Fayda Veren!", "Ey Hayır ve Menfaat Yaratan!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan her türlü hayır, fayda ve menfaat talep edilir (maddi, manevi, dünyevi, uhrevi).
- Başlanılan işlerin hayırla ve faydayla sonuçlanması istenir.
- Hastalıklara şifa, dertlere deva niyaz edilir (şifa da bir faydadır).
- Zararlı şeylerden korunup faydalı olanlara yönelmek için yardım istenir.
- Allah'ın verdiği nimetlere ve faydalara şükredilir.
Bu isim genellikle zıddı olan "Ya Dârr" ismiyle birlikte zikredilerek veya düşünülerek Allah'ın hem zarar hem de fayda üzerindeki mutlak kontrolü ikrar edilir.
En-Nâfi' İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
En-Nâfi' ism-i şerifini zikretmek, hayır ve fayda kapılarını çalmaktır:
- Faydalı Nimetlere Ulaştırır: Kişinin hem dünya hem de ahireti için faydalı olacak nimetlere, bilgilere ve imkanlara kavuşmasına vesile olur.
- İşlerde Başarı ve Kazanç Sağlar: Ticaretin, ziraatın veya diğer işlerin bereketlenmesine, kâr ve fayda sağlamasına yardımcı olur.
- Şifa Verir: Hastalıkların iyileşmesine, bedensel ve ruhsal olarak şifa bulmaya vesiledir.
- Zararlardan Korur: Kişiyi zararlı şeylerden koruyup faydalı olanlara yönlendirir.
- Her Türlü Hayra Kapı Açar: Genel olarak her türlü hayrın celbi ve şerrin defi için okunabilir.
Günde ebced değeri olan 201 defa "Ya Nâfi'" zikretmek, her türlü hayır ve faydayı talep etmek, hastalıklara şifa bulmak veya işlerinde başarı istemek niyetiyle tavsiye edilir. Yolculuğa çıkarken veya bir işe başlarken okunması da faydalıdır.
En-Nâfi' İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
En-Nâfi' ismi, O'nun fayda vermesinin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Dârr, Ya Nâfi'": Zarar da veren, fayda da veren; en temel ve dengeleyici ikilidir. Hayır ve şerrin O'nun kontrolünde olduğunu ifade eder.
- "Ya Rahmân, Ya Nâfi' / Ya Rahîm, Ya Nâfi'": Çok merhametli ve fayda veren; O'nun lütfettiği faydaların rahmetinden kaynaklandığını gösterir.
- "Ya Berr, Ya Nâfi'": İyiliği bol olan ve fayda veren; O'nun iyiliğinin ve faydasının bolluğunu ifade eder.
- "Ya Vehhâb, Ya Nâfi' / Ya Kerîm, Ya Nâfi'": Bolca veren/Cömert olan ve fayda veren; O'nun verdiği nimetlerin ve hediyelerin faydalı olmasını istemektir.
- "Ya Şâfi, Ya Nâfi'": Şifa veren ve fayda veren; şifanın en büyük faydalardan biri olduğunu vurgular.
En-Nâfi' olan Rabbimiz, bütün hayırların ve faydaların yegâne kaynağıdır. O'nun izni ve yaratması olmadan hiçbir şey ne fayda ne de zarar verebilir. Bize düşen, her türlü hayrı ve faydayı yalnızca O'ndan istemek, O'nun verdiğine şükretmek, vermediğinde ise (Ed-Dârr isminin tecellisi olarak) sabredip hikmetini aramaktır. O, kulları için her zaman en faydalı olanı bilir ve takdir eder.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
