Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın kullarına doğru yolu gösterme ve onları en isabetli hedefe ulaştırma sıfatını ifade eden Er-Reşîd (الرشيد) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, O'nun rehberliğinin (hidayetinin) sadece yolu göstermekle kalmayıp, aynı zamanda bu yolun en doğru, en olgun ve en hayırlı sonuçlara ulaştıran yol olduğunu belirtir.
Er-Reşîd İsminin Anlamı ve Doğruya İletmesi
Er-Reşîd ismi, Arapça'daki "rüşd" (رشد) kökünden gelir. Rüşd; doğru yolu bulmak, isabetli hareket etmek, aklıselim sahibi olmak, olgunluk, doğruluk, hayra ve maslahata uygunluk gibi anlamlara gelir. Dalaletin ve hatanın zıddıdır. Reşîd ise bu "rüşd"e sahip olan ve başkalarını da ulaştıran, yani "doğru yolu gösteren, olgunlaştıran, irşad eden, işleri ve hükümleri isabetli ve doğru olan" demektir.
Allah Reşîd'dir; yani O:
- En Doğru Rehberdir: O'nun gösterdiği yol (din, şeriat) ve rehberliği (hidayet) en doğru, en isabetli ve en hayırlı yoldur. O'nun rehberliğinde asla hata veya yanlışlık olmaz.
- Olgunlaştırandır: Kullarını doğru yola ileterek onları hem dünyevi hem de uhrevi olarak olgunluğa (rüşde) eriştirir.
- İşleri İsabetlidir: Bütün fiilleri, emirleri ve yasakları tam bir isabet ve doğruluğa dayanır, hiçbirinde yanlışlık veya eksiklik bulunmaz (El-Hakîm).
- Hayra Yöneltendir: Kullarını daima kendileri için en faydalı ve en hayırlı olana yönlendirir.
El-Hâdî ismi genel olarak yol göstermeyi ifade ederken, Er-Reşîd ismi bu yol göstermenin doğruluğunu, isabetliliğini, olgunluğa eriştirme özelliğini ve sonucunun mutlak hayır olmasını vurgular. O'nun irşadı (doğru yolu göstermesi) en mükemmel irşaddır.
Not: Er-Reşîd ismi, meşhur Tirmizî hadisinde geçen 99 isim listesinde yer almaz. Ancak Kur'an'da "rüşd" kavramı ve Allah'ın bu yönde rehberliği sıkça vurgulandığı için bazı Esmâ listelerinde yer alır ve önemli bir sıfat olarak kabul edilir. Kullanıcı listesinde yer aldığı için burada ele alıyoruz.
Kur'an-ı Kerim'de Er-Reşîd İsmi ve "Rüşd" Kavramı
Er-Reşîd ismi Kur'an'da doğrudan Allah'ın bir ismi olarak geçmese de, "rüşd" (doğru yol, olgunluk, isabet) kavramı Allah'ın hidayetiyle ilişkilendirilerek sıkça kullanılır:
- Hz. İbrahim'e Verilmesi: "Andolsun, daha önce de İbrahim'e doğruyu yanlıştan ayırma yeteneğini (ruşdehû) vermiştik. Biz onu (buna ehil olduğunu) biliyorduk." (Enbiyâ Suresi, 21:51).
- Ashab-ı Kehf'in Duası: Mağaraya sığınan gençlerin duası şöyledir: "...Rabbimiz! Bize katından bir rahmet ver ve işimizde bizim için bir başarı ve doğru yol (raşeden) hazırla!" (Kehf Suresi, 18:10).
- Rüşdün Gayy'dan Ayrılması: Bakara Suresi'nin 256. ayetinde (Âyetel Kürsî'den hemen sonra) "...Artık doğrulukla (er-rüşdü) eğrilik (el-ğayyu) birbirinden ayrılmıştır..." buyrularak hak yolun belirginliği ifade edilir.
- Kur'an'ın Rüşde İletmesi: Cinlerin Kur'an'ı dinledikten sonraki sözleri: "Dediler ki: 'Ey kavmimiz! Şüphesiz biz, Musa'dan sonra indirilen... ve doğru yola (ile'l-hakkı ve ilâ tarîkın mustakîm) ileten bir kitap dinledik.' (Başka bir ayette cinlerin ifadesi) 'Doğrusu biz, hayranlık veren bir Kur'an dinledik. O, doğru yola (rüşde) iletiyor (yehdî ile'r-rüşdi), biz de ona iman ettik...'" (Cin Suresi, 72:1-2).
Bu ayetler, gerçek "rüşd"ün kaynağının Allah olduğunu ve O'nun rehberliğinin insanı bu olgunluğa ve doğruluğa ulaştırdığını gösterir.
Er-Reşîd (الرشيد) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "Er-Reşîd" isminin sayısal değeri, başındaki "Er-" (ال) takısı çıkarılarak "Reşîd" (رشيد) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Ra (ر): 200
Shin (ش): 300
Ya (ي): 10
Dal (د): 4
Toplam (Küçük Ebced): 200 + 300 + 10 + 4 = 514 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 514 x 514 = 264196. Bu büyük değerin, özellikle hayatın her alanında tam bir doğruluk ve isabet, kâmil bir akıl ve olgunluk, verilen kararlarda asla hataya düşmeme gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 514 sayısı esas alınır.
"Ya Reşîd" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Reşîd" (يا رشيد) nidası, "Ey Doğru Yolu Gösteren!", "Ey İrşad Eden, Olgunlaştıran!", "Ey İşleri İsabetli Olan!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan her işte doğruya ve hayra ulaştıran bir rehberlik (irşad) istenir.
- Akıl ve kalp olarak olgunluğa (rüşde) ermek, doğru kararlar verebilmek niyaz edilir.
- Başlanılan işlerin ve yapılan planların doğru, isabetli ve hayırlı sonuçlara ulaşması talep edilir.
- Hata yapmaktan, yanlış yollara sapmaktan, aceleci ve olgun olmayan kararlar vermekten korunma istenir.
- Başkalarına rehberlik etme (öğretmenlik, liderlik vb.) durumunda doğruyu gösterme yeteneği dilenir.
Er-Reşîd İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
Er-Reşîd ism-i şerifini zikretmek, doğru yolu ve olgunluğu talep etmektir:
- Doğru Yola İletir: Kişiyi dünya ve ahiret saadeti için en doğru ve en isabetli yola iletir.
- Olgunluk ve Hikmet Verir: Akli ve ruhi olgunluk kazandırır, olaylara hikmetle bakma yeteneği verir.
- İsabetli Kararlar Aldırır: Özellikle önemli kararlar öncesinde okunduğunda doğru ve isabetli tercihler yapmaya yardımcı olur.
- İşlerde Başarı Sağlar: Planların ve projelerin doğru bir şekilde ilerlemesine ve başarıyla sonuçlanmasına vesile olur.
- Hatadan Korur: Yanlış yapmaktan, hataya düşmekten ve pişman olmaktan korur.
Günde ebced değeri olan 514 defa "Ya Reşîd" zikretmek, özellikle doğru yolu bulmak, isabetli kararlar vermek, işlerinde başarıya ulaşmak veya manevi olgunluk kazanmak niyetiyle tavsiye edilir. Akşam ile yatsı arasında okunmasının faydalı olduğu belirtilir.
Er-Reşîd İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
Er-Reşîd ismi, O'nun doğruya iletme sıfatının farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Hâdî, Ya Reşîd": Yol gösteren ve doğru yola ileten; hidayetin aynı zamanda en doğru ve olgun yol olduğunu ifade eder.
- "Ya Hakîm, Ya Reşîd": Hikmet sahibi ve doğru yolu gösteren; O'nun rehberliğinin hikmete dayandığını vurgular.
- "Ya Alîm, Ya Reşîd": Her şeyi bilen ve doğru yolu gösteren; O'nun en doğru yolu bilerek gösterdiğini belirtir.
- "Ya Reşîd, Ya Sabûr": Doğru yolu gösteren ve çok sabırlı; O'nun doğru yoluna sabırla uymak gerektiğini hatırlatır.
Er-Reşîd olan Rabbimiz, kulları için her zaman en doğru, en hayırlı ve en isabetli yolu bilen ve gösterendir. O'nun rehberliğine uyanlar asla pişman olmazlar ve hem dünyada hem ahirette olgunluğa ve kurtuluşa ererler. Hayatımızın her anında O'nun Reşîd ismine sığınmalı, O'ndan bize "rüşd" vermesini, yani doğruyu yanlıştan ayırma, isabetli karar verme ve olgunlukla hareket etme yeteneği bahşetmesini dilemeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
