Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın sonsuz hilmini, teennisini ve kullarına karşı muamelesindeki müsamahasını ifade eden isimlerinden Es-Sabûr (الصبور) ile Esmâ derslerimizi tamamlıyoruz. Bu isim, O'nun isyanlara ve günahlara karşı hemen ceza vermeyip mühlet tanıyan, kullarının eziyetlerine ve nankörlüklerine karşı son derece sabırlı ve dayanıklı olduğunu anlatır. O, sabrın en mükemmel örneği ve kaynağıdır.
Es-Sabûr İsminin Anlamı ve Sonsuz Sabrı
Es-Sabûr ismi, Arapça'daki "sabr" (صبر) kökünden gelir. Sabr; dayanmak, tahammül etmek, sızlanmamak, acele etmemek, metanet göstermek, kendini tutmak gibi anlamlara gelir. Sabûr ismi ise Arapça'da "fa'ûl" (فعول) vezninde mübalağalı ism-i fâildir ve bu vasfın Allah'ın Zâtında köklü olduğunu, sabrının çokluğunu, sürekliliğini ve mükemmelliğini ifade eder.
Es-Sabûr, "Çok sabırlı olan, aceleci davranmayan, isyan edenleri cezalandırmakta acele etmeyen, onlara tövbe ve dönüş için süre tanıyan, kullarından gördüğü eza ve nankörlüğe karşı son derece dayanıklı ve müsamahakâr olan" demektir.
Allah Sabûr'dur; çünkü O:
- Acele Etmez: Kullarının günahlarına rağmen cezalarını hemen vermez, onlara mühlet verir. O'nun her işi belirli bir plana ve zamana göredir.
- Çok Dayanıklıdır: Kullarının O'na şirk koşmalarına, emirlerine isyan etmelerine, nimetlerine nankörlük etmelerine karşı son derece sabırlıdır.
- Mühlet Verir: Tövbe etmeleri, hatalarını anlayıp geri dönmeleri için kullarına süre tanır. Bu, O'nun rahmetinin ve hilminin bir tecellisidir.
O'nun sabrı, acizlikten veya bilgisizlikten kaynaklanmaz. O, her şeye gücü yeten (El-Kâdir, El-Kaviyy), her şeyi bilen (El-Alîm) ve her işi hikmetle yapandır (El-Hakîm). Sabrı, O'nun sonsuz hilminin (El-Halîm) ve rahmetinin (Er-Rahmân) bir tezahürüdür. El-Halîm ismi O'nun yumuşak huyluluğunu ve öfkelenmemesini vurgularken, Es-Sabûr ismi daha çok bu durumdaki dayanıklılığını, tahammülünü ve işleri belirli bir vakte kadar tehir etme yönünü öne çıkarır.
Not: Es-Sabûr ismi, meşhur Tirmizî hadisinde geçen 99 isim listesinde genellikle son isim olarak yer alır. Ancak Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın bir ismi olarak doğrudan geçmez. Bununla birlikte, Allah'ın sabırlı olduğuna dair işaretler ve kullarına sabrı emretmesi, O'nun bu sıfata sahip olduğunu gösterir.
Kur'an-ı Kerim'de Es-Sabûr İsmi ve Sabır Kavramı
Es-Sabûr ismi Kur'an'da doğrudan geçmese de, Allah'ın sabrına işaret eden ayetler ve sabır kavramının kendisi çok önemli bir yer tutar:
- Cezayı Ertelemesi: Allah'ın zalimlere ve günahkârlara mühlet vermesi, cezalarını ertelemesi (Nahl 16:61; Fâtır 35:45) O'nun Sabûr ve Halîm olduğunun delilidir.
- Sabır Emri ve Sabredenlerle Beraberlik: Allah Teâlâ kullarına, özellikle de müminlere sık sık sabretmelerini emreder ve sabredenlerle beraber olduğunu müjdeler: "Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah'tan yardım isteyin. Şüphe yok ki Allah sabredenlerle beraberdir (inna(A)llâhe me'a-ssâbirîn)." (Bakara Suresi, 2:153). Allah'ın kullarına sabrı emretmesi ve sabredenlerle beraber olması, kendisinin de bu sıfatla muttasıf olduğunun en güzel işaretidir.
- Hadis-i Şerif: Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: "Eziyet veren bir söze Allah'tan daha çok sabreden kimse yoktur. İnsanlar O'na çocuk isnat ederler, O yine de onlara rızık verir, afiyet verir." (Buhârî, Edeb 71; Müslim, Sıfât 49). Bu hadis, Allah'ın sabrının ne kadar yüce olduğunu açıkça gösterir.
Es-Sabûr (الصبور) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "Es-Sabûr" isminin sayısal değeri, başındaki "Es-" (ال) takısı çıkarılarak "Sabûr" (صبور) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Sad (ص): 90
Ba (ب): 2
Waw (و): 6
Ra (ر): 200
Toplam (Küçük Ebced): 90 + 2 + 6 + 200 = 298 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 298 x 298 = 88804.
İlginç Bir Tevafuk: Es-Sabûr isminin küçük ebced değeri olan 298 ve büyük ebced değeri olan 88804, aynı zamanda daha önce işlediğimiz "Er-Rahmân" (الرحمن) isminin de ebced değerleridir! Bu durum, Allah'ın sabrının (Sabûr) O'nun sonsuz rahmetinden (Rahmân) kaynaklandığına, kullarına sabretmesinin rahmetinin bir tecellisi olduğuna dair çok güçlü manevi bir işaret taşımaktadır.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 298 sayısı esas alınır.
"Ya Sabûr" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Sabûr" (يا صبور) nidası, "Ey Çok Sabırlı Olan!", "Ey Acele Etmeyen!", "Ey Sonsuz Tahammül Sahibi!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'tan zorluklar, musibetler, hastalıklar ve sıkıntılar karşısında sabır ve dayanma gücü istenir.
- Acelecilikten, telaştan, sabırsızlıktan ve hemen pes etmekten korunmak talep edilir.
- Öfkeyi kontrol etme ve zor durumlar karşısında metaneti koruma yeteneği niyaz edilir.
- Allah'ın her işindeki hikmetli zamanlamasına teslimiyet gösterilir, sabırla hayırlı sonucu beklemek için yardım dilenir.
- İbadetlerde ve hayırlı işlerde devamlılık ve sabır istenir.
Es-Sabûr İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
Es-Sabûr ism-i şerifini zikretmek, sabrın kaynağına sığınmaktır:
- Sabır Gücü Verir: Her türlü zorluğa, sıkıntıya ve imtihana karşı dayanma gücü ve sabır verir.
- Metaneti Artırır: Olaylar karşısında soğukkanlılığı korumayı, aceleci ve fevri davranmamayı sağlar.
- İbadetlerde Devamlılık Sağlar: İbadetlerin ve hayırlı işlerin zorluklarına karşı sabredip devam etme gücü verir.
- Sıkıntılardan Kurtuluşa Vesiledir: Sabrın sonu selamet olduğu için, bu ismi zikrederek sabretmek sıkıntılardan kurtuluşa kapı açar. ("Allah sabredenlerle beraberdir.")
- Huzur ve Sükunet Verir: Allah'ın takdirine sabırla razı olmak, kalbe huzur ve sükunet verir.
Günde ebced değeri olan 298 defa "Ya Sabûr" zikretmek, özellikle sabır gerektiren zorlu durumlarda, musibet anlarında veya genel olarak sabırlı bir kul olmak niyetiyle tavsiye edilir. Güneş doğmadan önce 100 defa okunmasının o gün sıkıntıdan korunmaya vesile olacağına inanılır.
Es-Sabûr İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
Es-Sabûr ismi, O'nun sabrının farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Halîm, Ya Sabûr": Çok yumuşak huylu ve çok sabırlı; Allah'ın acele etmeyen, müsamahakâr ve dayanıklı yapısını birlikte ifade eder.
- "Ya Hakîm, Ya Sabûr": Hikmet sahibi ve çok sabırlı; O'nun sabrının ve ertelemesinin hikmete dayandığını gösterir.
- "Ya Reşîd, Ya Sabûr": Doğru yolu gösteren ve çok sabırlı; O'nun gösterdiği doğru yolda sabırla ilerlemek gerektiğini hatırlatır.
- "Ya Şekûr, Ya Sabûr": Şükrün karşılığını veren ve çok sabırlı; sabrın da bir nevi şükür olduğunu ve Allah'ın sabredenleri de ödüllendireceğini ifade eder.
Ayrıca "İnnallâhe me'as-sâbirîn" (Şüphesiz Allah sabredenlerle beraberdir) ayetini tefekkür etmek de Es-Sabûr isminin manasını yaşamaya yardımcı olur.
Es-Sabûr olan Rabbimiz, kullarının nice kusurlarına ve nankörlüklerine karşı sonsuz bir sabır ve tahammül gösteren, cezada acele etmeyip tövbe için fırsat tanıyandır. O'nun bu ismi, bize hem O'nun ne kadar bağışlayıcı ve lütufkâr olduğunu gösterir, hem de hayatın imtihanları karşısında sabrın en güzel sığınak olduğunu öğretir. O'ndan sabır dileyelim ve O'nun sabredenlerle beraber olduğu müjdesine güvenelim.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
