Esmâ-ül Hüsnâ'nın en derin ve en kapsamlı manalarından birini içeren, Allah Teâlâ'nın mutlak autosuffisance (kendi kendine yeterliliğini) ve tüm yaratılmışların O'na olan tam bağımlılığını ifade eden Es-Samed (الصمد) ismiyle Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bu mübarek isim, özellikle İhlâs Suresi'nde vurgulanarak Tevhid inancının temel taşlarından birini oluşturur.
Es-Samed İsminin Anlam Derinliği ve İhtiyaçsızlığı
Es-Samed ismi, Arapça'daki "smd" (صمد) kökünden gelir. Bu kök; yönelmek, kastetmek, bir hedefe yönelmek gibi anlamların yanı sıra, sağlam olmak, içi boş olmamak, ebedî olmak, efendi ve kendisinden bir şey istenilen ulu kişi gibi anlamları da içerir. Samed, ihtiyaçlar için kendisine yönelinen, başvurulan merci demektir.
El-Samed ismi, bu kök anlamlarından hareketle şu temel ve birbirini tamamlayan manaları ifade eder:
- Mutlak Autosuffisance (Kendi Kendine Yeterli): O, hiçbir şeye muhtaç değildir (El-Ganiyy). Yemez, içmez, uyumaz, doğmamış ve doğurmamıştır. Varlığı ve kemâli kendindendir.
- Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu Tek Merci: Bütün yaratılmışlar, varlıklarını sürdürebilmek ve her türlü ihtiyaçlarının karşılanması için yalnızca O'na muhtaçtırlar. Herkes, her isteği için sadece O'na yönelir, O'na sığınır. O, tüm hacetlerin (ihtiyaçların) kapısıdır.
- Sağlam, Ebedî, İçi Boş Olmayan Mükemmel Varlık: O, her türlü eksiklikten, fânilikten, kusurdan münezzehtir. Zâtı ve sıfatları tam ve mükemmeldir.
- Efendi, Ulu (Seyyid): Kendisine ihtiyaç duyulan ve yönelinen Ulu Efendi'dir.
Dolayısıyla Es-Samed, hem hiçbir şeye muhtaç olmayan, hem de her şeyin kendisine muhtaç olduğu, bütün isteklerin ve ihtiyaçların yöneldiği tek, Ebedî, Mükemmel ve Ulu Mercidir.
Kur'an-ı Kerim'de Es-Samed İsmi
Es-Samed ismi, Kur'an-ı Kerim'de sadece bir surede, fakat İslam'ın temelini oluşturan Tevhid'in özeti olan İhlâs Suresi'nde geçer:
- "De ki: O, Allah'tır, Ehad'dir (Mutlak Bir'dir). Allah, Samed'dir (Allâhu's-Samed). O, doğurmamış ve doğmamıştır. Ve hiçbir şey O'na denk ve benzer olmamıştır." (İhlâs Suresi, 112:1-4).
Bu surede Es-Samed ismi, El-Ehad isminden hemen sonra gelerek Allah'ın birliğini ve benzersizliğini pekiştirir. O'nun tek olmasının (Ehad) doğal sonucu, hiçbir şeye muhtaç olmaması ve her şeyin O'na muhtaç olmasıdır (Samed). Ardından gelen "doğurmamış ve doğmamıştır" ayetleri, O'nun Samed oluşunun, yani ihtiyaçsızlığının ve ebediliğinin altını çizer. Kendisi var olmak için veya soyunu devam ettirmek için bir başkasına muhtaç değildir. "Hiçbir şey O'na denk değildir" ayeti ise O'nun Samed oluşunun, yani mükemmelliğinin ve eşsizliğinin bir ifadesidir.
Es-Samed (الصمد) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "Es-Samed" isminin sayısal değeri, başındaki "Es-" (ال) takısı çıkarılarak "Samed" (صمد) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Sad (ص): 90
Mim (م): 40
Dal (د): 4
Toplam (Küçük Ebced): 90 + 40 + 4 = 134 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 134 x 134 = 17956. Bu büyük değerin, özellikle çok büyük ihtiyaçların karşılanması, Allah'tan başka her şeyden müstağni olma (ihtiyaçsızlık hissi) haline ulaşma veya tam bir ilahi himayeye sığınma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 134 sayısı esas alınır.
"Ya Samed" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Samed" (يا صمد) nidası, "Ey Hiçbir Şeye Muhtaç Olmayan ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu Tek Merci!", "Ey İhtiyaçlar İçin Yönelinen Yüce Varlık!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Her türlü ihtiyaç (hacet) için yalnızca Allah'a yönelinir, O'ndan yardım istenir.
- Allah'ın mutlak autosuffisance ve her şeyin O'na muhtaç olduğu hakikati tefekkür edilir.
- Başka varlıklara (insanlara, eşyaya vb.) bel bağlamaktan, onlara muhtaç olmaktan kurtulup yalnızca Allah'a dayanma hali (gerçek zenginlik) talep edilir.
- Zorluklarda ve sıkıntılarda sığınılacak tek kapının O olduğu ikrar edilir.
- İhlas Suresi'nin derin manası üzerinde düşünülür.
Es-Samed İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
Es-Samed ism-i şerifini zikretmek, ihtiyaç kapılarının anahtarı ve gerçek zenginliğe ulaşma vesilesidir:
- İhtiyaçların Karşılanması (Hacetlerin Kabulü): Her türlü meşru dilek ve ihtiyacın karşılanması için okunur. Özellikle Hacet namazlarından sonra zikredilmesi tavsiye edilir.
- Allah'a Bağımlılığı Artırır, Yaratılmışlardan Müstağni Kılar: Kişinin başkalarına olan ihtiyacını azaltır, kalbini sadece Allah'a bağlar, gerçek zenginliğin O'na muhtaç olmaktan geçtiğini öğretir.
- Sıkıntılarda Sığınak Olur: Dertler ve musibetler karşısında sığınılacak tek merciin O olduğu bilincini pekiştirir, sabır ve dayanma gücü verir.
- Açlık ve Susuzluğu Giderebilir: Allah'ın izniyle açlık ve susuzluk hissini hafifletebileceğine inanılır.
- Manevi Yükseliş Sağlar: Tevhidin özünü anlamaya ve Allah'a tam teslimiyete yardımcı olur.
Günde ebced değeri olan 134 defa "Ya Samed" zikretmek, özellikle hacetlerin (ihtiyaçların) giderilmesi, başkalarına muhtaç olmamak veya zorluklarda Allah'a sığınmak niyetiyle tavsiye edilir. İhlas Suresi'ni sıkça okumak da bu ismin manasını yaşamaya vesiledir.
Es-Samed İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
Es-Samed ismi, O'nun autosuffisance veya her şeyin O'na yönelmesiyle ilgili diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Ehad, Ya Samed": Mutlak Bir ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu; İhlas Suresi'nin özünü oluşturan temel ikilidir.
- "Ya Vâhid, Ya Samed": Tek Olan ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu; O'nun tekliğinin ve tüm ihtiyaçların mercii oluşunun altını çizer.
- "Ya Ganiyy, Ya Samed": Mutlak Zengin (Muhtaç olmayan) ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu; O'nun autosuffisance ve ihtiyaçsızlığını kuvvetle vurgular.
- "Ya Kâfî, Ya Samed": Her Şeye Yeterli Olan ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu; O'nun kendisine yönelenlere yeteceğini ifade eder.
- "Ya Hayyu Ya Kayyûm, Ya Samed": Ebedî Diri, Her Şeyi Ayakta Tutan ve Her Şeyin Kendisine Muhtaç Olduğu; varlığın temelini ve tüm ihtiyaçların merciini birleştirir.
Es-Samed olan Rabbimiz, bütün ihtiyaçlarımız için yöneleceğimiz tek kapı, sığınacağımız tek limandır. O hiçbir şeye muhtaç değilken, biz her an O'na muhtacız. Bu bilinçle, tüm dileklerimizi, dertlerimizi ve umutlarımızı sadece O'na arzetmeli, O'ndan başkasına el açmaktan ve gönül bağlamaktan sakınmalıyız. "Allah Samed'dir" hakikati, müminin en büyük güvencesi ve dayanağıdır.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
