Esmâ-ül Hüsnâ'nın dengeleyici ve rahmet dolu tecellilerinden biri olan El-Bâsıt (الباسط) ismiyle Esmâ yolculuğumuza devam ediyoruz. Bir önceki dersimizde işlediğimiz, sıkan ve daraltan anlamındaki El-Kâbıd isminin zıddı olan El-Bâsıt, Allah'ın lütfuyla açan, genişleten, ferahlatan ve rızkı bollaştıran olduğunu ifade eder.
El-Bâsıt İsminin Anlamı ve Rahmet Tecellisi
El-Bâsıt ismi, Arapça'daki "bast" (بسط) kökünden gelir. Bu kök; açmak, yaymak, genişletmek, bollaştırmak, ferahlatmak, sevindirmek gibi anlamlara gelir. El-Bâsıt, "Dilediğinin rızkını genişleten, kalplere ferahlık ve neşe veren, rahmetini ve nimetlerini yayan, zorlukları kolaylaştıran" demektir.
Allah Teâlâ, Kâbıd ismiyle hikmeti gereği bazen sıkar ve daraltırken, Bâsıt ismiyle de lütfu ve rahmetiyle açar, genişletir ve ferahlatır. Bu iki isim, O'nun kâinattaki ve kullarının hayatındaki tasarruflarının dengeli olduğunu gösterir. O:
- Rızkı Genişletir: Dilediği kuluna rızkı bollaştırır, imkanları artırır, bereketi yayar.
- Kalpleri Açar: Kullarının kalplerindeki sıkıntıyı, kederi, daralmayı giderir; onlara neşe, huzur (inbisat) ve manevi genişlik verir. İlim ve anlayış kapılarını açar.
- Rahmetini Yayar: Lütfunu, rahmetini, hidayetini ve nimetlerini kulları üzerine yayar.
El-Kâbıd ismi imtihanı, sabrı ve teslimiyeti hatırlatırken, El-Bâsıt ismi umudu, şükrü ve Allah'ın sonsuz lütfunu hatırlatır. Genellikle sabredilen bir "kabz" halinden sonra bir "bast" hali gelir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Bâsıt İsmi
El-Bâsıt ismi, Kur'an-ı Kerim'de doğrudan geçmese de, "bast" (بسط) fiili Allah'a nispet edilerek O'nun bu sıfatı defalarca vurgulanır. En temel ayet, daha önce El-Kâbıd isminde de belirttiğimiz Bakara Suresi'ndeki ayettir: "...Allah, (rızkı) hem daraltır (yakbidu / يقبض), hem de genişletir (yebsutu / و يبسط). Ve siz ancak O'na döndürüleceksiniz." (Bakara Suresi, 2:245). Bu ayet, daraltma ve genişletme fiillerinin Allah'ın kontrolünde olduğunu açıkça gösterir.
Allah'ın rızkı dilediğine genişlettiği (yebsutu'r-rızka / يبسط الرزق) konusu Kur'an'da çok sayıda ayette tekrarlanır (Ra'd 13:26, İsrâ 17:30, Kasas 28:82 vb.). Bu, rızkın genişlemesinin de daralmasının da O'nun hikmeti ve iradesiyle olduğunu vurgular.
Ayrıca Tâlût kıssasında Allah'ın ona ilim ve bedende bir genişlik, bolluk (bastaten / بسطة) verdiği belirtilir (Bakara 2:247). Bu da "bast" kelimesinin sadece rızık değil, bilgi, güç gibi alanlarda da genişleme anlamına gelebildiğini gösterir.
El-Bâsıt (الباسط) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Bâsıt" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Bâsıt" (باسط) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Ba (ب): 2
Elif (ا): 1
Sin (س): 60
Tta (ط): 9
Toplam (Küçük Ebced): 2 + 1 + 60 + 9 = 72 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 72 x 72 = 5184. Bu büyük değerin, özellikle büyük genişlemeler, bol rızık, kalıcı ferahlık gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 72 sayısı esas alınır.
"Ya Bâsıt" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Bâsıt" (يا باسط) nidası, "Ey Açan, Genişleten, Bollaştıran Rabbim!", "Ey Ferahlık Veren!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Rızkın genişlemesi, işlerin açılması, bereketin artması talep edilir.
- Kalpteki sıkıntıların, kederin, endişenin ve korkunun giderilmesi, yerine huzur ve ferahlığın gelmesi istenir.
- Hayatta yeni kapıların, fırsatların açılması, imkanların genişlemesi dilenir.
- Zorluklardan sonra kolaylık, darlıktan sonra genişlik niyaz edilir.
- Allah'ın lütfu ve cömertliği için şükredilir.
El-Bâsıt İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Bâsıt ism-i şerifini zikretmek, Allah'tan genişlik ve ferahlık istemektir:
- Rızık Genişliği: Maddi sıkıntıların giderilmesine, rızkın bollaşmasına ve bereketlenmesine vesile olur.
- Kalbi Ferahlatma: Üzüntü, keder, stres ve anksiyeteyi hafifletir, kalbe neşe, huzur ve genişlik verir.
- İşlerde ve Fırsatlarda Açılım: İşlerin açılmasına, yeni fırsatların doğmasına, başarıya ulaşmaya yardımcı olur.
- Zorlukların Kolaylaşması: Sıkıntılı ve zor durumların kolaylaşmasını, engellerin kalkmasını sağlar.
- İlim ve Anlayışın Genişlemesi: Zihni açar, öğrenme ve anlama kapasitesini genişletir.
Günde ebced değeri olan 72 defa "Ya Bâsıt" zikretmek, özellikle kuşluk (Duha) vaktinde veya sabah namazından sonra (bazen avuçları açarak) okumak, rızık genişliği ve kalp ferahlığı için tavsiye edilir.
El-Bâsıt İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Bâsıt ismi, genişletme ve ferahlatma anlamını güçlendiren veya dengeleyen diğer esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Kâbıd, Ya Bâsıt": Daraltan ve genişleten; Allah'ın her iki fiilinin de hak olduğunu kabul edip O'ndan genişlik talep etmektir.
- "Ya Bâsıt, Ya Rezzâk": Genişleten ve rızık veren; bol ve geniş rızık istemek için okunur.
- "Ya Fettâh, Ya Bâsıt": Hayır kapılarını açan ve genişleten; hem kapıların açılması hem de o yolda genişlik verilmesi istenir.
- "Ya Vehhâb, Ya Bâsıt": Bolca hibe eden ve genişleten; Allah'ın lütfuyla gelen genişlik ve bolluk talep edilir.
El-Bâsıt olan Rabbimiz, dilediğinde daralttığı gibi, dilediğinde de sonsuz lütfuyla genişleten, ferahlatan ve bollaştırandır. Hayatımızdaki darlıklar karşısında sabredip El-Kâbıd isminin hikmetini düşünürken, genişlik ve ferahlık için de umutla El-Bâsıt ismine sığınmalıyız. O'nun her iki tecellisi de bizim için birer imtihan ve rahmet vesilesidir.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
