Esmâ-ül Hüsnâ'nın celal tecellilerinden olan ve genellikle zıddı olan El-Bâsıt (genişleten, açan) ismiyle birlikte anılan El-Kâbıd (القابض) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, Allah'ın hikmeti gereği sıkan, daraltan, tutan ve ruhları alan gücünü ifade eder.
El-Kâbıd İsminin Anlamı ve Hikmetleri
El-Kâbıd ismi, Arapça'daki "qabd" (قبض) kökünden gelir. Bu kök; tutmak, yakalamak, avuçlamak, daraltmak, sıkmak, geri almak, (ruhu) almak gibi anlamlara gelir. El-Kâbıd, "Dilediğinin rızkını daraltan, sıkan, ruhları kabzeden (alan), kalplere sıkıntı veren" demektir. Bu isim, Allah'ın mutlak gücünün ve her şey üzerindeki tasarrufunun bir yönünü gösterir. O, hikmeti gereği:
- Rızkı Daraltabilir: Dilediği kulunun rızkını veya nimetlerini geçici olarak daraltabilir. Bu, imtihan, terbiye, şükre teşvik veya daha büyük bir hayra hazırlık olabilir.
- Kalpleri Sıkabilir: Kullarının kalplerinde bazen manevi bir daralma, sıkıntı veya hüzün hali yaratabilir. Bu da genellikle bir imtihan, günahlara kefaret veya kulun Rabbine daha çok yönelmesi için bir vesiledir.
- Ruhları Alır: Eceli gelen kullarının ruhlarını alan (kabzeden) O'dur. Hayatı veren de alan da O'dur.
Önemli Not: El-Kâbıd ismi, ilk bakışta sert veya olumsuz gibi görünse de, asla Allah'ın zulmettiği anlamına gelmez. O'nun her fiili gibi, "kabz" yani sıkması ve daraltması da sonsuz bir hikmet, adalet ve rahmet çerçevesinde gerçekleşir. Çoğu zaman bu daraltma, kulun gafletten uyanması, Rabbine sığınması, sabretmeyi öğrenmesi, şımarıklıktan korunması veya manevi olarak arınması için bir vesiledir. Bu nedenle genellikle zıddı olan El-Bâsıt (genişleten, açan, ferahlatan) ismiyle birlikte düşünülür ve zikredilir.
Kur'an-ı Kerim'de El-Kâbıd İsmi
El-Kâbıd ismi, meşhur Esmâ-ül Hüsnâ listelerinde geçmekle birlikte, Kur'an-ı Kerim'de doğrudan Allah'ın bir ismi olarak zikredilmez. Ancak "kabz" (قبض) fiili Allah'a nispet edilir. Bunun en açık örneği Bakara Suresi'ndedir: "...Allah, (rızkı) hem daraltır (yakbidu / يقبض), hem de genişletir (yebsutu / و يبسط). Ve siz ancak O'na döndürüleceksiniz." (Bakara Suresi, 2:245). Bu ayet, rızkı daraltanın da genişletenin de yalnızca Allah olduğunu ve bu iki fiilin O'nun iradesiyle gerçekleştiğini net bir şekilde ifade eder.
Ayrıca, ölüm anında ruhların alınması fiili de "kabz" ile ilişkilidir ve bu da El-Kâbıd isminin anlamlarından biridir. Allah'ın hikmetiyle yağmuru tutması, rızkı bazen daraltması gibi durumlar da Kur'an'ın farklı yerlerinde işaret edilen, O'nun Kâbıd sıfatının tecellilerindendir.
El-Kâbıd (القابض) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Kâbıd" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Kâbıd" (قابض) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Qaf (ق): 100
Elif (ا): 1
Ba (ب): 2
Dad (ض): 800
Toplam (Küçük Ebced): 100 + 1 + 2 + 800 = 903 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 903 x 903 = 815409. Bu büyük değerin, özellikle çok güçlü düşmanların veya zalimlerin durdurulması, büyük sıkıntılardan kurtulma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 903 sayısı esas alınır.
"Ya Kâbıd" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Kâbıd" (يا قابض) nidası, "Ey Dilediğini Sıkan/Daraltan!", "Ey Ruhları Alan!", "Ey Tutan!" anlamlarına gelir. Bu isim, celal isimlerinden olduğu için genellikle dikkatli ve belirli niyetlerle kullanılır:
- Zulmeden bir düşmanın veya zalimin gücünün kırılması, şerrinin durdurulması niyetiyle okunabilir (Ancak niyetin adalet olması ve kişisel kin güdülmemesi önemlidir).
- Nefsin kötü arzularını ve taşkınlıklarını dizginlemek, onu kontrol altına almak için zikredilebilir.
- Allah'ın her şeye gücü yettiğini, hayatı ve ölümü elinde tuttuğunu tefekkür ederek tevazu ve teslimiyeti artırmak için okunur.
- Maddi veya manevi darlıklardan kurtulmak için, bu durumun O'nun hikmetiyle olduğunu bilerek ve O'ndan genişlik (Bâsıt isminin tecellisi) umarak okunabilir.
Önemli Uyarı: Bu ismi zikrederken, genellikle zıddı olan "Ya Bâsıt" ismiyle dengelemek veya sonrasında "Ya Bâsıt" zikrine devam etmek tavsiye edilir. Bu, Allah'ın hem celal hem de cemal tecellilerini bir arada idrak etmeye yardımcı olur.
El-Kâbıd İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Kâbıd ism-i şerifini hikmetini anlayarak zikretmek şu faydaları sağlayabilir:
- Düşman Şerrinden Korunma: Zalim ve haksız düşmanların gücünün kırılmasına, şerlerinden emin olmaya vesile olabilir.
- Nefsi Terbiye: Kibirli ve asi nefsi yola getirmeye, kontrol altına almaya yardımcı olur.
- Sabır ve Tevekkül: Darlık ve sıkıntı zamanlarında sabretme gücü verir, her şeyin Allah'ın kontrolünde olduğunu hatırlatarak tevekkülü artırır.
- Ölüm Bilinci: Hayatın geçiciliğini ve ölüm gerçeğini hatırlatarak ahirete hazırlanmaya teşvik eder.
Günde ebced değeri olan 903 defa "Ya Kâbıd" zikretmek, belirli niyetler için (özellikle düşman şerrinden korunma veya nefsi terbiye) tavsiye edilse de, genellikle tek başına sürekli zikredilmesi yerine, ihtiyaç halinde veya "Ya Bâsıt" ile dengelenerek okunması önerilir.
El-Kâbıd İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Kâbıd ismi, anlamını dengeleyen veya pekiştiren diğer esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Kâbıd, Ya Bâsıt": Daraltan ve genişleten; en önemli ve dengeleyici ikilidir. Hayatın iniş çıkışlarının O'ndan olduğunu ifade eder.
- "Ya Kâbıd, Ya Kahhâr": Tutan/Sıkan ve kahreden; zalimlere ve düşmanlara karşı güçlü bir ilahi müdahale talep etmek için okunabilir.
- "Ya Kâbıd, Ya Mümît": Ruhları alan ve ölümü yaratan; ölüm gerçeğini tefekkür etmek içindir.
- "Ya Kâbıd, Ya Adl": Daraltan ve adil olan; O'nun daraltmasının asla zulüm olmadığını, adalet ve hikmete dayandığını hatırlatır.
El-Kâbıd olan Rabbimiz, hikmetiyle dilediğinde sıkan, daraltan, tutan ve ruhları alandır. O'nun bu ismi, hayatın zorlukları ve darlıkları karşısında sabretmeyi, her şeyin O'nun kontrolünde olduğunu bilmeyi ve O'nun adaletine güvenmeyi öğretir. Unutmayalım ki, her "kabz" (daralma) halinin ardında bir hikmet vardır ve genellikle onu bir "bast" (genişleme) hali takip eder. O'nun hem Kâbıd hem de Bâsıt olduğunu bilerek O'na teslim olalım.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
