Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın kullarına olan sonsuz iyiliğini, lütfunu, şefkatini ve vefasını ifade eden El-Berr (البر) ismiyle Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, O'nun bütün iyiliklerin kaynağı olduğunu, kullarına karşı daima hayırla ve güzellikle muamele ettiğini anlatır.
El-Berr İsminin Anlamı ve Kapsamlı İyiliği
El-Berr ismi, Arapça'daki "birr" (برّ) kökünden gelir. Birr; iyilik, doğruluk, erdemlilik, itaat, bağlılık, şefkat, ahde vefa, ihsan, lütuf gibi çok geniş ve kapsamlı iyilikleri ifade eden bir kavramdır. Kara parçasının genişliğini ifade eden "berr" kelimesiyle aynı kökten gelmesi, bu iyiliğin ne kadar geniş ve kuşatıcı olduğuna da işaret eder.
El-Berr, "İyiliği, lütfu ve ihsanı pek çok ve pek geniş olan, kullarına karşı çok şefkatli ve merhametli davranan, vaadine sadık, iyilik ve itaati ödüllendiren, bütün hayırların kaynağı" demektir. O:
- İyiliğin Kaynağıdır: Her türlü iyilik, güzellik ve doğruluk O'ndan kaynaklanır. Kullarına iyilik yapmayı sever ve onları iyiliğe teşvik eder.
- Çok Lütufkârdır: Kullarına karşı muamelesi daima lütuf, şefkat ve kolaylık üzerinedir. Onların kusurlarını örter, az iyiliğe çok karşılık verir (Eş-Şekûr).
- Sözünde Durandır (Vefalıdır): Verdiği sözleri (vaadlerini) mutlaka yerine getirir, kullarına yaptığı iyilik taahhüdünden asla dönmez.
- İtaati Ödüllendirir: Kendisine itaat eden, iyilik ve doğruluk üzere olan kullarını (ebrâr) sever ve onları bolca ödüllendirir.
O'nun "Birr"i yani iyiliği, hem dünyada hem de ahirette kullarını kuşatır. İman eden etmeyen herkes O'nun dünyadaki genel iyiliğinden nasiplenirken, iman edip salih amel işleyenler ahirette O'nun özel iyiliğine ve ikramına mazhar olurlar.
Kur'an-ı Kerim'de El-Berr İsmi
El-Berr ismi, Kur'an-ı Kerim'de bir ayette doğrudan Allah'ın ismi olarak geçer:
- Cennet ehlinin konuşmalarında şöyle dedikleri aktarılır: "Gerçekten biz bundan önce O'na yalvarıyorduk. Şüphesiz O, iyiliği bol olandır (innehu Huve'l-Berru), çok merhametlidir (er-Rahîm)." (Tûr Suresi, 52:28). Bu ayet, O'nun iyiliğinin rahmetiyle birlikte tecelli ettiğini ve cennetin O'nun bu sıfatlarının bir sonucu olduğunu gösterir.
Ayrıca Kur'an, "birr" kavramını detaylı olarak tanımlar ve müminleri "birr" sahibi olmaya teşvik eder. Bakara Suresi 177. ayet, gerçek iyiliğin (birr) ne olduğunu kapsamlı bir şekilde açıklar (Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanmak, sevdiği malı akrabaya, yetimlere, yoksullara vermek, namaz kılmak, zekat vermek, ahde vefa göstermek, zorluklarda sabretmek vb.). İşte Allah, tüm bu iyiliklerin kaynağı ve en mükemmel örneği olduğu için El-Berr'dir.
El-Berr (البر) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Berr" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Berr" (بر) üzerinden hesaplanır. (Sondaki 'Ra' harfinin şeddeli olması standart ebced hesabını etkilemez).
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Ba (ب): 2
Ra (ر): 200
Toplam (Küçük Ebced): 2 + 200 = 202 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 202 x 202 = 40804. Bu büyük değerin, özellikle Allah'tan çok kapsamlı iyilikler talep etme, takva ve doğruluğa ulaşma, çocukların hayırlı ve itaatkâr olması veya büyük sıkıntılardan O'nun lütfuyla kurtulma gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 202 sayısı esas alınır.
"Ya Berr" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Berr" (يا بر) nidası, "Ey İyiliği ve İhsanı Sonsuz Olan!", "Ey Lütufkâr, Vefalı ve Şefkatli Rabbim!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın sonsuz iyiliğine, lütfuna ve keremine sığınılır, O'ndan her türlü hayır istenir.
- Kişinin kendisinin ve neslinin "birr" sahibi, yani iyi, dindar, itaatkâr ve doğru kimselerden olması niyaz edilir. Özellikle çocukların ıslahı ve hayırlı olması için dua edilir.
- Her türlü kötülükten, şerden, sıkıntıdan ve afetten Allah'ın iyiliğine ve himayesine sığınılır.
- İşlerde kolaylık, başarı ve hayırlı sonuçlar talep edilir.
- Allah'ın vaadine olan güven tazelenir, O'nun vefasına sığınılır.
El-Berr İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Berr ism-i şerifini zikretmek, iyilik ve bereket kapılarını çalmaktır:
- İyilik ve Takva Kazandırır: Kişiyi iyiliğe, doğruluğa ve Allah'a itaate yöneltir, takva sahibi olmasına yardımcı olur.
- Allah'ın Lütfuna Nail Olmayı Sağlar: Allah'ın sonsuz iyilik ve ihsanına mazhar olmaya vesiledir.
- Çocukların Islahı: Özellikle çocukların hayırlı, itaatkâr ve iyi ahlaklı olması için okunması tavsiye edilir.
- Kötülüklerden Korur: Kişiyi ve ailesini her türlü kötülükten, afetten ve bağımlılıktan (içki vb.) koruduğuna inanılır.
- İşlerde Kolaylık ve Başarı: Girişilen işlerin kolaylıkla ve hayırla sonuçlanmasına yardımcı olur. Kara ve deniz yolculuklarında selamet sağlar.
Günde ebced değeri olan 202 defa "Ya Berr" zikretmek, genel olarak iyilik talep etmek, takvaya ulaşmak veya çocukların korunması ve ıslahı niyetiyle tavsiye edilir. Yeni doğan çocuğa 7 defa okunmasının onu koruyacağına inanılır.
El-Berr İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Berr ismi, O'nun iyiliğinin ve lütfunun farklı yönlerini vurgulamak için diğer esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Berr, Ya Rahîm": İyiliği bol olan, çok merhametli; Kur'an'da geçen bu ikili, O'nun iyiliğinin merhametinden kaynaklandığını gösterir.
- "Ya Latîf, Ya Berr": Lütufkâr olan, iyiliği bol olan; O'nun iyiliğinin inceliğini ve nezaketini ifade eder.
- "Ya Berr, Ya Vehhâb": İyiliği bol olan ve karşılıksız veren; O'nun iyiliklerinin karşılıksız lütuflar şeklinde tecelli ettiğini belirtir.
- "Ya Kerîm, Ya Berr": Çok cömert ve iyiliği bol olan; O'nun cömertliğinin ve iyiliğinin sonsuzluğunu vurgular.
- "Ya Tevvâb, Ya Berr": Tövbeleri çok kabul eden ve iyiliği bol olan; O'nun iyiliğinin tövbeleri kabul etmeyi de içerdiğini gösterir.
El-Berr olan Rabbimiz, iyiliğin, güzelliğin ve doğruluğun menbaıdır. O'nun lütfu ve ihsanı bütün kullarını kuşatmıştır. O'nun bu güzel ismini anarak, hem O'ndan dünya ve ahiret iyiliklerini istemeli, hem de kendimiz "birr" sahibi, yani iyi, dürüst, itaatkâr ve başkalarına karşı iyiliksever kullar olmaya gayret etmeliyiz. O, iyilik yapanları sever ve iyiliklerini kat kat artırır.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
