Esmâ-ül Hüsnâ'nın Allah Teâlâ'nın kâinat üzerindeki mutlak hakimiyetini ve tüm işleri yöneten yegâne otorite olduğunu ifade eden isimlerinden El-Vâlî (الوالي) ile Esmâ derslerimize devam ediyoruz. Bu isim, O'nun bütün mahlukatın işlerini tedbir edip yürüten, kâinatın tek yöneticisi ve idarecisi olduğunu anlatır.
El-Vâlî İsminin Anlamı ve Yönetimi
El-Vâlî ismi, Arapça'daki "vly" kökünden veya "vilâye" (ولاية) masdarından gelir. Vilâyet; bir işi üstlenme, yönetme, idare etme, yetki sahibi olma, hükmetme gibi anlamlara gelir. Vâlî ise bu yetkiye sahip olan, işleri yürüten yönetici, idareci demektir.
El-Vâlî, "Bütün kâinatın işlerini tek başına idare eden, her şeyi yöneten, mahlukatın işlerini üzerine alan Mutlak Yönetici ve Hâkim" demektir. O:
- Tek Yöneticidir: Kâinatın yaratılmasından idaresine, rızıkların dağıtılmasından ecellerin belirlenmesine kadar her iş O'nun yönetimi altındadır.
- Her Şeye Hâkimdir: O'nun izni ve iradesi olmadan hiçbir şey olmaz. Her şey O'nun planı ve yönetimi dahilinde cereyan eder.
- İşleri Tedbir Edendir: Kâinatı ve kullarının işlerini en güzel şekilde planlayan (tedbir eden) ve bu plana göre yönetendir.
El-Melik (Mülkün Sahibi Kral) ve El-Mâlik (Mal Sahibi) isimleri O'nun sahipliğini ve hükümdarlığını ifade ederken, El-Vâlî daha çok bu mülk üzerindeki fiili yönetimi, idareyi ve tasarrufu vurgular. El-Veliyy (Dost, Yardımcı, Koruyucu) ismi O'nun müminlere olan yakınlığını ve himayesini öne çıkarırken, El-Vâlî bu himayenin aynı zamanda bir yönetme ve idare etme yetkisi içerdiğini belirtir.
Not: El-Vâlî ismi, bazı Esmâ-ül Hüsnâ listelerinde (örneğin Tirmizî rivayetinde) yer alırken, bazılarında bulunmaz veya El-Veliyy ismiyle birlikte düşünülebilir. Ancak içerdiği yönetici ve idareci anlamı, Allah'ın önemli bir sıfatıdır.
Kur'an-ı Kerim'de El-Vâlî İsmi
El-Vâlî ismi Kur'an-ı Kerim'de bu şekliyle Allah'ın bir ismi olarak doğrudan geçmez. Ancak Ra'd Suresi'nde Allah'tan başka bir "vâlî" olmadığı belirtilerek, bu sıfatın yalnızca O'na ait olduğu vurgulanır:
- "...Allah bir kavme kötülük diledi mi, artık onun geri çevrilişi yoktur. Onlar için Allah'tan başka bir yönetici (dost ve koruyucu) da yoktur (mâ lehum min dûnihî min vâlin)." (Ra'd Suresi, 13:11). Bu ayet, dolaylı olarak tek Vâlî'nin Allah olduğunu ifade eder.
Bununla birlikte, Kur'an'da Allah'ın kâinatın işlerini yönettiği, idare ettiği (tedbîr ettiği) gerçeği pek çok ayette vurgulanır. "Yudebbiru'l-emr" (İşi O çekip çevirir, yönetir) ifadesi Yûnus 10:3, 10:31; Ra'd 13:2; Secde 32:5 gibi ayetlerde geçer ve doğrudan Allah'ın Vâlî sıfatının tecellisini gösterir.
El-Vâlî (الوالي) İsminin Ebced Değeri
Ebced hesaplamasında "El-Vâlî" isminin sayısal değeri, başındaki "El-" (ال) takısı çıkarılarak "Vâlî" (والي) üzerinden hesaplanır.
- Küçük Ebced: Harflerin temel sayısal değerleri toplanır:
Waw (و): 6
Elif (ا): 1
Lam (ل): 30
Ya (ي): 10
Toplam (Küçük Ebced): 6 + 1 + 30 + 10 = 47 - Büyük Ebced: Listenizde belirtilen ve küçük ebcedin karesi olan değerdir: 47 x 47 = 2209. Bu büyük değerin, özellikle büyük yönetim sorumluluklarında başarı, işlerde hakimiyet ve kontrol sağlama veya Allah'ın işleri en güzel şekilde yönetmesine tam teslimiyet gibi niyetlerle yapılan zikirlerde daha güçlü bir tecelli için kullanıldığı ifade edilir.
Zikir için genellikle küçük ebced değeri olan 47 sayısı esas alınır.
"Ya Vâlî" Zikrinin Anlamı ve Kullanımı
"Ya Vâlî" (يا والي) nidası, "Ey Her Şeyi Yöneten!", "Ey Kâinatın İdarecisi!", "Ey İşleri Evirip Çeviren!" anlamlarına gelir. Bu zikirle:
- Allah'ın kâinat üzerindeki mutlak hakimiyeti ve yönetimi ikrar edilir.
- Kişi kendi işlerinin yönetiminde, sorumluluklarında veya liderlik görevlerinde Allah'tan yardım ve başarı talep eder.
- Ülke ve toplum için adil, ehil ve hayırlı yöneticiler niyaz edilir.
- Aile, iş yeri veya topluluk gibi ortak işlerin hayırla yönetilmesi ve düzenin sağlanması istenir.
- Tüm işler en güzel Yönetici olan Allah'a havale edilir, O'nun idaresine güvenilir.
El-Vâlî İsmini Zikretmenin Faziletleri ve Kullanım Alanları
El-Vâlî ism-i şerifini zikretmek, yönetimin ve idarenin gerçek sahibine yönelmektir:
- Yönetimde Başarı Sağlar: Özellikle yöneticilik, idarecilik, liderlik gibi görevlerde bulunanlara basiret, adalet ve başarı verir.
- İşlerin Düzenlenmesine Yardımcı Olur: Kişisel veya ortak işlerin düzenlenmesi, organize edilmesi ve iyi yönetilmesine vesile olur.
- Kötü Yönetimden Korur: Kişiyi veya toplumu kötü idarecilerden, kaostan ve düzensizlikten korur.
- Yetki Sahibi Olma: Allah'ın izniyle kişinin hak ettiği veya ehil olduğu konularda yetki ve söz sahibi olmasına yardımcı olabilir.
- İşlerin Allah Tarafından Yönetilmesi: İşlerini Allah'a havale edenlerin işlerinin O'nun tarafından en güzel şekilde yönetilmesi umulur.
Günde ebced değeri olan 47 defa "Ya Vâlî" zikretmek, özellikle yöneticilerin, idarecilerin veya işlerini düzene koymak isteyenlerin okuması tavsiye edilir. Cuma günleri veya Cuma namazı sonrası 1000 defa okunmasının da faziletli olduğu belirtilir.
El-Vâlî İsminin Diğer Esmalarla Kullanımı
El-Vâlî ismi, O'nun yönetiminin farklı yönlerini veya ilişkili olduğu diğer sıfatları vurgulamak için başka esmalarla birlikte zikredilebilir:
- "Ya Veliyy, Ya Vâlî": Dost, koruyucu ve yönetici; O'nun himayesinin aynı zamanda bir yönetim olduğunu ifade eder.
- "Ya Melik, Ya Vâlî": Mutlak hükümdar ve yönetici; Kralın aynı zamanda işleri fiilen yürüten idareci olduğunu vurgular.
- "Ya Hakem, Ya Vâlî": Hükmeden ve yöneten; O'nun hükmünün ve yönetiminin birliğini belirtir.
- "Ya Kayyûm, Ya Vâlî": Her şeyi ayakta tutan ve yöneten; varlığı ayakta tutanın aynı zamanda onu idare ettiğini gösterir.
- "Ya Rabb, Ya Vâlî": Terbiye eden Rab ve yönetici; Rabliğin aynı zamanda yönetmeyi de içerdiğini ifade eder.
El-Vâlî olan Rabbimiz, görünen görünmeyen bütün âlemlerin tek yöneticisi, işleri en ince detayına kadar bilen ve en mükemmel şekilde idare edendir. O'nun izni olmadan bir yaprak bile kımıldamaz. Hayatımızın idaresini O'na teslim etmeli, O'nun emirlerine uyarak O'nun yönetimine girmeli ve üstlendiğimiz her türlü yönetim ve idare sorumluluğunda O'ndan yardım ve adalet dilemeliyiz.
Sevgi ve dua ile kalın. Allah'a emanet olun.
